به گزارش بانک و صنعت به نقل از روابط عمومی بانک قرض الحسنه مهر ایران، دکتر «علی مجیدی» رئیس اداره کل نوآوری، بازاریابی و توسعه کسب وکار بانک قرضالحسنه مهر ایران در برنامه «گفتوگوی اقتصادی» رادیو گفتوگو اظهار داشت: قرض الحسنه یکی از عقود مهم در بانکداری اسلامی و از عقود مبارکی است که کل شبکه بانکی این عقد را به اجرا در آوردهاند. در قرآن و در روایات در خصوص این عقد بسیار تأکید شده و با توجه به اهمیتی که در اقتصاد اسلامی داشته، 2 بانک به صورت تخصصی بر این موضوع تمرکز کردهاند و خدماتی را که مبتنی بر عقد قرضالحسنه باشد به مشتریان و آحاد جامعه ارائه دادهاند.
وی افزود: یکی از اهداف مهم بانکهای قرضالحسنه، گسترش شمولیت مالی و فراگیری مالی است تا قرض الحسنه را در متن زندگی مردم جاری کنند. رویکرد بانکهای قرضالحسنه رویکرد بانکداری خرد است؛ بنابراین سعی می کنند نیازهای فرد، خانواده و کسب وکارهای خرد را شناسایی کرده و از طریق تأمین مالی ارزان قیمت و وام قرضالحسنه، آن ها را مرتفع سازند.
مجیدی تصریح کرد: در بانک قرضالحسنه مهر ایران در سال گذشته 2 میلیون و 600هزار فقره وام قرض الحسنه پرداخت شده که در شبکه بانکی عدد ممتاز و خاصی است. بانکهای قرضالحسنه در حال حاضر حدود 16 میلیون مشتری دارند که نشاندهنده حضور مطلوب آن ها در زندگی آحاد جامعه است. البته هنوز تا رسیدن به اهداف و رسالت آنها کمی فاصله وجود دارد و برنامهریزی این بانکها در راستای وسیعتر شدن این شمولیت مالی است.
رئیس اداره کل نوآوری، بازاریابی و توسعه کسب وکار بانک قرض الحسنه مهر ایران گفت: بانکهای قرض الحسنه به صورت واقعی واسطه وجوه مردم بوده و به هیچ عنوان بنگاهداری نمیکنند. هر آنچه که از طریق تجهیز منابع و افتتاح سپردههای قرض الحسنه به عنوان منابع وارد بانک میشود، پس از کسر سپرده قانونی و سایر کسورات قانونی، به صورت کامل تحت عنوان وام قرض الحسنه در اختیار متقاضیان قرار میگیرد. بنابراین برای ادامه دار بودن این چرخه و پاسخگو بودن به نیازهای آحاد مردم، باید جریان ورودی که همان سپردههای مردم است، فعال باشد تا بانک به همان نسبت بتواند خدمات بانکی از جمله وامهای قرض الحسنه را به راحتی و با سهولت در اختیار مردم قرار دهد.
ضرورت آموزش مفاهیم اقتصاد اسلامی به دانش آموزان
وی با اشاره به اینکه بانکهای قرض الحسنه در حال حاضر هیچ کدام دولتی نیستند و بودجه دولتی به آنها اختصاص داده نمیشود، در خصوص حمایت از این بانکها گفت: بخشی از حمایتها از بانکهای قرض الحسنه، مربوط به ترویج فرهنگ قرض الحسنه است که نقش بیبدیل صداوسیما در این بخش کاملاً محرز است. پس از آن آموزش و پرورش را در این بخش بسیار پیشرو میدانیم که میتواند از طریق متون کتاب های درسی کمک کرده تا بچه ها از سنین پایین با مفاهیم مالی و اقتصاد اسلامی همانند پس انداز، قرض الحسنه، وقف، هبه و... که مفاهیمی متعالی هستند، آشنا شوند.
مجیدی افزود: در کنار اینها، مساجد، خیرین فعال در حوزههای مختلف و خانوادهها نیز میتوانند به ترویج فرهنگ قرض الحسنه کمک کنند. با عنایت به اینکه وام قرض الحسنه، تأمین مالی خوبی است و موجب ارتقای وضعیت رفاه و معیشت کارکنان سازمانها میشود، مدیران سازمانها با حمایت از بانکهای قرض الحسنه و با تمرکز حساب حقوق و دستمزد کارکنانشان یا حساب هایی که در حوزه تعاونی اعتبار و صندوق آتیه رفاه دارند و از طریق همافزایی این بانکها، میتوانند وام قرضالحسنه در اختیار کارکنانشان گذاشته و آنها را در مسائل معیشتی یاری دهند و از سایر خدمات بانکهای قرض الحسنه نیز برخوردار شوند.
وی ادامه داد: زمانی که حقوق و دستمزد کارکنان دولت از طریق بانکهای قرض الحسنه پرداخت شود، کارت قرض الحسنه این پرسنل، کارت زندگی آن ها شده و همه پس اندازها، خریدها و سرمایه گذاریها از طریق همین کارت انجام میشود و گردش مالی آنها به بانکهای قرض الحسنه منتقل میشود. چنانچه بخشی از حساب این کارکنان با توجه به نیت خیرخواهانهای که دارند، نزد بانک قرض الحسنه ماندگاری داشته باشد، تحت عنوان وام قرض الحسنه در اختیار دیگران قرار گرفته و میتواند مشکلات دیگران را برطرف کند.
پیشگام بودن بانک های قرض الحسنه در عرصه بانکداری دیجیتال
رئیس اداره کل نوآوری، بازاریابی و توسعه کسب وکار بانک قرض الحسنه مهر ایران با اظهار اینکه بانکهای قرض الحسنه در کنار وامهای قرض الحسنه، با هدف فراگیری مالی و شمولیت مالی، در بانکداری دیجیتال و بانکداری الکترونیک نیز قدمهای خوبی برداشته و سهولت دسترسی به خدمات بانکی را برای کارکنان ایجاد کردهاند، افزود: یکی از ابزارهای فرهنگ سازی که سازمانها میتوانند از آن بهره گیرند، خدمات مبتنی بر ابزارهای غیرحضوری است.
وی با بیان اینکه بانکهای قرض الحسنه تک محصولی هستند و فقط روی یک عقد میتوانند کار کنند، خبر داد: برای اینکه تنوع و قدرت انتخاب مشتری بالا باشد، این بانکها طرحهای متعددی دارند. بانک قرض الحسنه مهر ایران حدود 14 طرح مختلف بر اساس عقد قرض الحسنه طراحی کرده تا مشتریان بتوانند از تمامی خدمات بهرهمند شده و در کنار آن، دیگران نیز از مانده حسابشان منتفع شوند.
مجیدی با اشاره به اینکه نسبت به بانکداری اسلامی و بانکداری مبتنی بر شریعت از سوی مردم مسلمان در جهان اقبال گسترده ای وجود دارد، گفت: بانکداری قرض الحسنه محدود به کشورهای اسلامی نیست و حتی در اروپا، بانک هایی هستند که با شریعت اسلام خدمات خود را به مشتریان مسلمان خود ارائه می کنند. البته تمرکز بانکهای اسلامی در کشورهای اسلامی است، در کشورهای خاورمیانه و آسیای جنوب شرقی، انواع بانکداری اسلامی را داریم که بر اساس فقه و شریعت مقدس اسلام است. اولین تجربه بانک تخصصی قرض الحسنه در ایران بوده و بانکهای اسلامی در کشورهای دیگر، از سایر عقود مانند مرابحه و صکوک قرض الحسنه نیز استفاده میکنند.
مجیدی از افزایش سقف وامهای قرض الحسنه به 200 میلیون تومان و مجوز اعطای وام قرض الحسنه به اشخاص حقوقی تا سقف 500 میلیون تومان در سال جاری سخن گفت و افزود: چنانچه اشخاص حقوقی پس از افتتاح حساب، بخشی از موجودی حسابهای خود را در بانکهای قرض الحسنه متمرکز کنند، بر اساس میانگین ایجاد شده میتوانند از وامهای قرض الحسنه بهرهمند شوند. علاوه بر این، امکان هم افزایی به همان مبلغ آورده شخص حقوقی وجود دارد تا بانک نقدینگی شخص حقوقی را 2برابر کرده و بتواند به پرسنل و حتی خود آن شرکت، وام قرض الحسنه اعطا کند.
وی در بخشی دیگر از سخنان خود در خصوص صندوقهای قرض الحسنه گفت: از دیرباز صندوقهای قرضالحسنه در خانوادهها، مساجد، هیئت ها، سازمانها و ... وجود داشتند. با این حال بانکهای قرض الحسنه برتری خاص خود را نسبت به این صندوقها دارند. تعداد نفرات مراجعه کننده به بانکها و تجمیع وجوه آنها قابل مقایسه با صندوقهای قرض الحسنه نیست. در نتیجه به همان نسبت هم بانکها میتوانند خدمات گسترده تری را ارائه دهند.
هدف از تأسیس بانک های قرض الحسنه، تمرکز و هم افزایی منابع قرض الحسنه بود
مجیدی افزود: زیرساخت بانکی، بنیه مالی قویتر و نظارت قوی بانک مرکزی بر فعالیت بانکها، نقطه مثبتی است که موجب میشود مردم با اعتماد بیشتری به بانکها مراجعه کنند. در واقع یکی از اهداف تأسیس بانکهای قرض الحسنه، متمرکز شدن منابع و وجوه صندوقها در بانکهای قرض الحسنه به منظور هم افزایی و انجام مدیریت متمرکز روی این صندوقها بوده است.
رئیس اداره کل نوآوری، بازاریابی و توسعه کسب وکار بانک قرض الحسنه مهر ایران در ادامه سخنان خود، با اشاره به طرح کالاکارت تصریح کرد: رویکرد بانکداری قرض الحسنه، بانکداری خرد است. نیازهای افراد شناسایی شده و محصولاتی که بتواند این نیازها را برطرف کند، طراحی و تقدیم مردم میشود. هدف از طرح کالاکارت، حمایت از تولید داخل، تقویت تقاضا و توانمند نمودن مردم جهت خرید اقساطی کالاهای ضروری است.
وی خاطرنشان ساخت: بانک قرض الحسنه مهر ایران با 7000 پذیرنده در حوزههای مختلف لوازم خانگی، فرش، خدمات آموزشی، خدمات بهداشتی و ... در سراسر کشور قرارداد دارد. مردم با انتخاب خدمات مد نظر خود، وام کالاکارت را از بانک دریافت کرده و سپس کالا را خریداری و اقساط وام را به بانک پرداخت میکنند. در این چرخه هم مصرف کننده و هم تولیدکننده منتفع میشوند، از طرفی بانک هم به وظیفه اش که تأمین مالی است، عمل میکند.
کارشناس مسائل بانکی اظهار داشت: شرکتهای دانش بنیان با توجه به تعاملاتی که با صندوق نوآوری و شکوفایی و صندوق توسعه فناوری نوین وجود دارد، امکان بهرهمندی از محصولات و وامهای قرض الحسنه را دارند.
مجیدی بخش بعدی سخنان خود را به حوزه مسئولیت اجتماعی اختصاص داد و گفت: بانکهای قرض الحسنه در حوزه مسئولیت اجتماعی، در هم افزایی با نهادهای حمایتی بنیاد برکت، کمیته امداد، بهزیستی و ... در بخش تبصره 16 قانون بودجه و همچنین در بخش وام های تکلیفی ازدواج و فرزندآوری نیز سرآمد هستند. بانک قرض الحسنه مهر ایران در حوزه اشتغالزایی، 750 هزار فقره وام به مبلغ 80هزار میلیارد ریال پرداخت کرده است.
وی افزود: در بانک قرض الحسنه مهر ایران، وجه التزام عیناً در بحث مسئولیتهای اجتماعی برای طبقات نیازمند هزینه شده است. به عنوان مثال در طرح شهید سلیمانی در سالهای گذشته، حدود 25هزار قلم تجهیزات پزشکی تهیه شد که در سراسر کشور توزیع شد. بیمه حوادث 500هزار خانه روستایی در استانهای محروم انجام شد و جهت احداث مدرسه و تهیه وسایل آموزشی و لوازم التحریر مناطق محروم اقدامات مناسبی توسط بانک قرض الحسنه مهر ایران صورت گرفته است.
حرکت به سمت حذف تدریجی کارمزد وام های قرض الحسنه
رئیس اداره کل نوآوری، بازاریابی و توسعه کسب وکار بانک قرض الحسنه مهر ایران با بیان اینکه هدف این بانک کسب سود نیست، گفت: هدف این است که به تدریج کارمزد ثابت حذف شده و بانک به سمت دریافت مزد خدمت بر اساس خدمت و محصولی که به مشتری ارائه میکند، حرکت نماید. با کاهش هزینه ها، افزایش بهرهوری و افزایش منابع، امکان صفر شدن کارمزد وجود دارد.
مجیدی در بخش پایانی گفت وگوی خود با رادیو گفت وگو اظهار کرد: رضایت بسیار بالای دریافت کنندگان وامهای قرض الحسنه روی رفتار بازپرداخت اقساط آنها تاثیر مستقیم داشته است؛ به گونهای که سال گذشته بانک قرض الحسنه مهر ایران نرخ نکول و نسبت مطالبات به مصارف نیم درصدی داشته که فاصله بسیار زیادی با عرف شبکه بانکی و حتی بانکداری جهانی دارد. این موضوع نشان میدهد مشتریان بانکهای قرض الحسنه خوش حساب بوده و به بازپرداخت پایبند هستند و رفتار اقتصادی منطقی دارند. ضمن اینکه شفافیت بانکهای قرض الحسنه نیز به این امر کمک میکند.
وی با اشاره به اینکه نسبت کفایت سرمایه بانکهای قرض الحسنه عدد بسیار مناسبی است، اما فرمول محاسبه یکسانی با سایر بانکها دارد، پیشنهاد کرد: نگاه حمایتی دولت با توجه به مقادیر شاخص هایی همچون کفایت سرمایه و نرخ نکول، سبب تجدید نظر و بازنگری برای بانکهای قرض الحسنه شود.