به تازگی علیرضا ناجی رئیس مرکز تحقیقات ویروس شناسی نیز گفته با توجه به مشاهده چند مورد ابتلا به این واریانت در ترکیه، پاکستان و برخی از کشورهای همسایه احتمال ورود این واریانت لامبدا به ایران زیاد است. او حتی تاکید کرده است:ـ«این که ما در پاییز خیزی از لامبدا را خواهیم داشت بسیار محتمل است.»از طرفی نادر توکلی معاون درمان ستاد کرونای تهران هم هشدار داده است، در پیک پنجم اگر ورودی مرزها کنترل نشود، کرونای لامبدا به راحتی وارد کشور می شود. در نتیجه شرایط بحرانی تری خواهیم داشت.
42کشور آلوده لامبدا
واریانت لامبدا اولین بار در اوت 2020 در کشور پرو شناسایی شد و در آن کشور کشتار زیادی داشت. در حال حاضر طبق آخرین آمار این ویروس در 42 کشور شناسایی شده است. البته متخصصان حوزه سلامت بر این باورند تعداد کشورهایی که آلوده لامبدا شدند، بیشتر از این تعداد است و این رقم تنها مربوط به کشورهایی است که پایش ژنتیکی انجام داده اند.از 42 کشوری که لامبدا در آن شناسایی شده سه کشور ترکیه، قطر و هندوستان در همسایگی ایران هستند و به احتمال زیاد کشورهای همجوار دیگر آلوده لامبدا شدند، اما به دلیل عدم پایش ژنتیکی در لیست رسمی کشورهای آلوده به لامبدا قرار نگرفتند.
کشوری مانند افغانستان که هم مرز پاکستان است و از طرفی هم به خاطر اتفاقات سیاسی و تسلط طالبان در این کشور پایش ژنتیکی نشده و کنترلی در این حوزه صورت نگرفته است، احتمال دارد به کانون لامبدا تبدیل شود و این می تواند خطر بالقوه ای برای ایران باشد. کشور عراق هم از این قاعده مستثنی نیست. به دلیل ساختار ضعیف نظام بهداشتی کشور احتمال دارد لامبدا در آن ورود پیدا کرده باشد و بیم این می رود مراوده ایرانی ها با عراقی ها باعث ورود این ویروس به کشور باشد. بخصوص مراسم اربعین در پیش است و بسیاری از طیف محافظه کار جامعه از همین حالا خواهان برگزاری آن در عراق شده اند.
بنابراین با توجه ارتباطات و رفت و آمد ایران با کشورهای همسایه از جمله سه کشور آلوده، احتمال این که لامبدا وارد کشور ما شده باشد زیاد است. حتی اگر وارد کشور نشده باشد به دلیل عدم کنترل ترددها به ویژه با کشورهای آلوده به لامبدا به زودی وارد کشور خواهد شد.مقالات علمی حقایق تلخی درباره سویه لامبدا بیان می کند که نگرانی های بسیاری در جهان ایجاد کرده است. لامبدا حاصل جهش های مختلف ویروس کروناست.
این جهش ها هم قدرت سرایت و هم قدرت کشندگی آن را به میزان چشمگیری افزایش داده است. از طرفی جهش های ایجاد شده در این سویه جدید به گونه ای است که مقاومت بالایی در برابر واکسن ایجاد می کند.در حال حاضر طبق مقاله های علمی منتشر شده کارایی واکسن هایی مثل «فایزر» و «مُدرنا» در برابر این سویه جدید به حدود 48درصد رسیده است.
علاوه بر واکسن گریزی لامبدا، این سویه جدید به گفته متخصصان و با توجه به عملکردش در کشورهای آلوده، مرگ و میر زیادی را در بین دوره سنی 10 تا 20 ساله و در واقع بین نوجوانان خواهد داشت. خصوصیات چالش برانگیز لامبدا -آن هم در میانه پیک پنجم و در حالی که وضعیت بیماری ناشی از ویروس دلتا در کشور بحرانی است- باعث شده ورودش به مهم ترین نگرانی متخصصان حوزه سلامت بدل شود.
وضعیت نظام سلامت کشور در آستانه ورود لامبدا
در حالی که لامبدا بیخ گوش ایران است و صدای پای آن شنیده می شود که کشور درگیر موج پنجم کروناست و تعداد جانباختگان ویروس دلتا تنها در یک ماه یعنی از اول مرداد تاکنون نزدیک به سه و نیم برابر افزایش پیدا کرده است و از 210 فوتی در اول مرداد به 709 نفر در اوایل شهریور رسید. این آمارها در حالی است که سازمان نظام پزشکی ایران آمار واقعی کرونا در کشور را سه تا چهار برابر آمار رسمی می داند.
علاوه بر آمار بالای مرگ و میر کرونایی؛ بیماری قارچ سیاه نیز تعدادی را در استان های مختلف درگیر کرده و داروی آن هم با افزایش ده برابری قیمت در کشور کمیاب شده است.ظرفیت بیمارستان ها پر شده است، کادر درمان خسته و شکننده شده اند و تلفات آن روز به روز بیشتر می شود. در این شرایط جمعیت قابل توجهی در کشور نیز هنوز واکسینه نشده اند.
اگر چه روند واکسیناسیون تا حدودی سرعت پیدا کرده اما هنوز درصد افراد واکسینه شده از چند درصد بیشتر تجاوز نکرده است. علاوه بر این در اثربخشی واکسن های وارداتی از جمله «سینوفارم» اما و اگرهای زیادی مطرح است.واکسن فایزر و مدرنا که چند وقتی است برخی از مسئولان وعده وارد کردن آن را دادند، هنوز در هاله ای از ابهام است و برخی از مسئولان خبر ورود واکسن فایزر را خالی بندی می دانند. لازم به یادآوری است چند روز پیش کیانوش جهانپور، سخنگوی سازمان غذا و دارو در توئیتی، خبر ورود 20میلیون دوز واکسن فایزر را که پیش تر رئیس اتحادیه واردکنندگان دارو آن را وعده داده بود، خالی بندی دانست.
