درواقع به علت ارزان بودن روغن خوراکی در ایران نسبت به کشورهای همسایه، در سال های اخیر در کشورهای عراق، افغانستان و پاکستان نیز روغن یارانه ای ایران به طور قاچاق منتقل می شد و منابع ارزی ملت ایران به جیب کشورهای همسایه می رفت.
در پی اصلاح نظام یارانه ای قیمت مصوب برای مصرف کنندگان روغن مایع آفتاب گردان 810 گرمی پخت وپز 630 هزار ریال و روغن مایع 810 گرمی سرخ کردنی 620 هزار ریال تعیین شد.
طبق گزارش مرکز آمار ایران از نرخ اقلام خوراکی مناطق شهری در خردادماه امسال، روغن رکورددار افزایش قیمت اقلام خوراکی شد به طوری که روغن نباتی جامد 247 درصد و روغن مایع 233 درصد رشد داشته اند.
اما با گذشت 2.5 ماه از اجرای این طرح و با وفور کالا در کشور، قیمت روغن خوراکی در فروشگاه های زنجیره ای روند کاهشی به خود گرفته به طوری که برخی شرکت ها اقدام به کاهش قیمت و تخفیفات 20 درصدی روی کالاهای خود کرده اند.
البته ناگفته نماند که در پی جنگ اوکراین و روسیه با افزایش جهانی قیمت غلات و روغن در دنیا روبرو شدیم اما با این وجود اکنون نرخ جهانی این کالا نیز روند کاهشی پیدا کرده که همین امر در قیمت گذاری شرکت ها در بازار داخلی نیز بی تأثیر نیست.
نیاز ماهانه کشور به روغن خوراکی بین 140 تا 160 هزار تن و نیاز سالانه بین 1.5 تا 2 میلیون تن است، البته هر ساله نزدیک 500 هزار تن روغن خوراکی از محل روغن کشی های داخلی تأمین می شود.
در سال های اخیر میزان ورود روغن خام کشور بین 900 هزار تن تا یک میلیون و 900 هزار تن بوده است. بر اساس آمار سال 1400 حدود 1.9 میلیون تن روغن خام به ارزش 2.5 میلیارد دلار وارد کشور شده بود.
در سال 1400 نزدیک 2 میلیون و 270 هزار تن دانه روغنی وارد کشور شد که از این میزان نزدیک 400 هزار تن روغن خام از محل واردات دانه های روغنی تأمین شد.
وضعیت تولید بیانگر آن است که کمبودی در روغن خوراکی موردنیاز خانوار، صنف و صنعت نداریم و روغن به میزان کافی در کشور موجود است.
کل مصرف اردیبهشت ماه سال 1401 روغن خوراکی کشور نزدیک 135 هزار تن شد درحالی که در مدت مشابه سال 1400 این رقم 209 هزار تن بود که حدود 35 درصد کاهش را نشان می دهد.
مصرف روغن خانوار در اردیبهشت ماه سال 1401 نزدیک 84 هزار تن است که نسبت به مدت مشابه سال گذشته 136 هزار تن بود که حدود 38 درصد کاهش داشته است.
روغن صنف و صنعت در اردیبهشت ماه 1401 حدود 50 هزار تن شد درحالی که در سال 1400 حدود 72 هزار و 400 تن بود که 30 درصد کاهش را نشان می دهد.
به گفته برخی کارشناسان، حذف ارز 4200 تومانی به کُند شدن قاچاق کالاهای اساسی به خارج از کشور منجر شد، زیرا تخصیص یارانه به روغن باعث شده بخش عمده ای از این محصول با قیمت های بالا از مرزها به شکل قاچاق خارج شود.
همچنین سال گذشته با تقاضای کاذب مصرف روغن خوراکی در کشور روبرو بودیم که با حذف و اصلاح ارز 4200 تومانی و واقعی شدن قیمت ها علاوه بر کاهش قاچاق، مصرف نیز به سمت واقعی شدن حرکت کرد؛ آمارها در کشور نشان می دهد که یکی از پرمصرف ترین کشورها در مصرف روغن خوراکی بودیم که با اصلاح نظام یارانه ای مصرف این محصول بین 30 تا 40 درصد در ماه های اخیر کاهش یافت که همین امر در سلامت جامعه نیز اثرگذار خواهد بود.
پیش از این نیز «امیر هوشنگ بیرشک» دبیر انجمن صنایع روغن نباتی کشور در گفت وگو با خبرنگار اقتصادی ایرنا در خصوص وضعیت تولید و توزیع روغن نباتی در کشور گفته بود: در حال حاضر روغن موردنیاز کشور تأمین است و کمبودی در این خصوص نداریم و همچنین با اصلاح نظام یارانه ای قیمت روغن اصلاح شده و اکنون با قیمت های مصوب و جدید به بازار عرضه می شود و هیچ برنامه ای برای افزایش مجدد قیمت روغن در کشور نداریم.
تولیدکنندگان به استقبال از تصمیم دولت رفتند
در حالی که بر اساس تصمیم وزارت صمت قرار شده است از فردا شنبه تولیدکنندگان روغن قیمت محصولاتشان را 10 تا 25کاهش دهند، گزارش خبرنگار ایرنا از مغازه ها و فروشگاه ها حکایت از آغاز تخفیف تولیدکنندگان برای فروش روغن حکایت دارد. یکی از کارخانجات بزرگ قیمت انواع محصولات روغن خود را 20 درصد کاهش داده است.
پیش از این مهدی برادران معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت با اشاره به دستور وزیر صمت برای کاهش قیمت انواع روغن نباتی گفته بود: این دستورالعمل از شنبه هشتم مرداد برای تمام کارخانجات روغن کشور لازم الاجرا است.
وی هدف از این کار را حمایت از مصرف کنندگان اعلام کرد و گفت: همه کارخانجات ملزم به کاهش قیمت هستند و با واحدهای که از این دستورالعمل پیروی نکند، برخورد خواهد شد.
معاون وزیر صمت درباره روغن های فعلی موجود در بازار با قیمت قدیم نیز گفت: قرار است برای این روغن ها نیز تخفیفات در نظر گرفته شود.
برادران عنوان کرد: این کاهش قیمت به دنبال برنامه دولت برای کاهش تعرفه واردات مواد اولیه مورد نیاز کارخانجات روغن اعمال می شود.
