«احد وظیفه»، رئیس مرکز ملی اقلیم ومدیریت بحران خشکسالی گفت: این آمار وجود خشکسالی شدید در کشور بویژه استان های جنوب وجنوب شرق را تأیید می کند.از سوی دیگر فروردین ماه معمولاً پایان سال آبی برای برخی استان ها مانند هرمزگان به شمار می رود بدین معنی که پس از آن وتا پایان سال آبی(اول مهر 1400) دیگر بارشی در این استان ها اتفاق نمی افتد و این در حالی است که ما در روزهای آغازین سال 1400 با کمبود شدید بارش در کل کشور روبه رو بودیم.
به گفته وظیفه از ابتدای فروردین ماه جاری تا روز 16 فروردین میانگین بارش در کشور 2.9 میلیمتر بوده که این میزان در میانگین بلند مدت 30 ساله در این 16 روزه 20.3 میلیمتر بوده و این رقم حاکی از کاهش 85.5 درصدی میزان بارش در کل کشور است و این مسأله وقتی برای ما نگران کننده می شود که بدانیم بارش های رگباری بهار در کنار ذوب شدن تدریجی برف ها در نهایت به پرشدن نسبی سدها منجر می شد.وظیفه تصریح کرد: پیش بینی های ما نشان می دهد امسال ما نتوانیم به وضعیت مطلوب در ذخیره آب سدها برسیم.
وی افزود: اما باید گفت وضعیت خشکسالی در هرمزگان بسیار ناگوار است وما درسال آبی جاری تا روز 16 فروردین ماه تنها 11.9 میلیمتر بارش در هرمزگان داشته ایم واین در حالی است که در میانگین 30 ساله حدود 136 میلیمتر بارش در این استان رخ می داده که حاکی از کمبود 91 درصدی بارش در این استان است و چون هرمزگان پس از فروردین ماه بارشی ندارد این آمار نهایی برای پایان سال آبی آن است.وظیفه خاطرنشان کرد: البته ما در سیستان و بلوچستان هم وضعیت مناسبی نداریم چراکه از اول مهر 99 تا روز 16 فروردین ماه 1400 میزان بارشی که در کل این استان به ثبت رسیده 5.2 میلیمتر بوده که حاکی از کمبود 93 درصدی میزان بارش نسبت به بلندمدت است.
پایتخت نشینان هم با کمبود 16 درصدی بارش ها روبه رو بوده اند که با توجه به تراکم جمعیتی تهران حائزاهمیت است. وی تأکید کرد: مسئولان و مردم باید این نکته رامورد توجه قرار بدهند که چون ما در سال های متوالی برداشت های نامتعارف از منابع آب زیرزمینی داشته ایم حتی اگر باران در کشور نرمال هم باشد ما باز مشکل خواهیم داشت.
وی همچنین تصریح کرد: درست است که ما در خوزستان با کمبود 29 درصدی بارش ها مواجه بوده ایم ولی نکته قابل توجه این است که خوزستان آب رودخانه ها و سدهای خود را از استان های بالا دست مانند ایلام، لرستان و کرمانشاه تأمین می کند که خود آنها وضعیت مناسب بارشی نداشته اند.
به عنوان مثال ما در لرستان 339 میلیمتر بارش داشته ایم و این در حالی است که این استان نسبت به بلندمدت هنوز 137 میلیمتر کمبود بارش دارد که این میزان کمی نیست و به اندازه بارش سالانه کرمان است. همچنین کرمانشاه با کاهش 43 درصدی از وضعیت نرمال مواجه بوده که این مسأله می تواند به کم آب شدن سدکرخه دامن بزند از سوی دیگر ما در استان پرآبی مانند چهارمحال و بختیاری که سرچشمه زاینده رود است نیز با مشکل روبه رو هستیم و آمار حاکی از کاهش 31درصدی بارش ها و 28 درصدی بارش ها در خود استان اصفهان نسبت به بلندمدت است.
رئیس مرکز اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی گفت: همه این آمار در اختیار مسئولان کشوری و استانی قرار گرفته تا بتوانند برنامه ریزی مناسبی داشته باشند. وی تأکید کرد: خشکسالی پدیده ای است که با جغرافیای ایران گره خورده و برای ما یکی از بلایای تاریخی و بلندمدت به شمار می رود. لذا ما باید رفته رفته با آن سازگار تر شویم.
در عین حال خشکسالی که ما در سال 1400 با آن روبه رو هستیم خاص ایران نیست و کشورهای همسایه و منطقه نیز مانند افغانستان، تاجیکستان، عراق، سوریه و حتی ترکیه با درجاتی از این مخاطره روبه رو هستند.
کاهش 19 درصدی ذخیره آب سدها
در همین حال گزارش شرکت مدیریت منابع آب ایران از وضعیت مخازن 198 سد در حال بهره برداری کشور حاکی است میزان آب ورودی به سدها از ابتدای سال آبی جاری (اول مهر ماه 99) تا تاریخ 13فروردین ماه 1400 معادل 19.8 میلیارد مترمکعب بوده که نسبت به آورد سال گذشته آبی در همین بازه زمانی حدود 34درصد کاهش داشته است. از سوی دیگر میزان خروجی آب سدها نیز با کاهش 33درصدی روبه رو بوده است.درمجموع موجودی آب مخازن سدها نسبت به مدت مشابه سال آبی گذشته 19 درصد کاهش داشته است.
بحران دوباره آب در خوزستان
در همین حال «فراز رابعی»، معاون مطالعات جامع آب، سازمان آب و برق خوزستان گفت: از آغاز سال آبی جاری تاکنون میزان آورد آب به حوضه های آبی استان کمتر از انتظار بوده و کاهش قابل توجهی نسبت به شرایط نرمال دارد. وی این کاهش را حدود 27 درصد اعلام کرد و نسبت به وقوع خشکسالی در خوزستان هشدار داد.به گفته وی آورد آب حوضه کرخه با کاهش 33درصدی، دز با کاهش 37 درصدی و مارون با کاهش 25 درصدی روبه رو بوده است.
وی تأکید کرد: کاهش میزان بارش ها و به تبع آن کاهش ورود آب به سدها را به دنبال داشته و نشان می دهد امسال شرایط مناسبی در خوزستان نخواهیم داشت. متأسفانه انتظار ما یک تابستان خشک همچون سال 97 است که برای محدودیت برخی کشت ها با جهاد کشاورزی تدابیری اتخاذ شده است.
کاهش 99 درصدی آورد آب رودخانه های سیستان و بلوچستان
از سوی دیگر «محمد دلمردانی»، مدیرعامل شرکت آب منطقه ای سیستان و بلوچستان گفت: در حال حاضر 48 درصد حجم مخازن سدهای استان پرشده که نسبت به بازه زمانی مشابه در سال آبی گذشته با کاهش 26 درصدی روبه رو است.
وی تأکید کرد: سیستان و بلوچستان با وسعت 11درصدی از کل مساحت کشور اقلیم خشکی دارد و متوسط بارش سالانه آن در حد 103 میلیمتر با تبخیر زیاد است.وی افزود: آمار نگران کننده کاهش آورد آب رودخانه های استان است. به گفته وی در سال آبی جاری تاکنون آورد آب رودخانه های استان نسبت به مدت مشابه سال قبل از آن با کاهش 99 درصدی روبه رو بوده که قابل تأمل است.
