به گزارش بانک و صنعت ، در شرایط کنونی، سرمایه گذاری یکی از ارکان جدایی ناپذیر زندگی اقتصادی انسان ها به شمار می رود و کمتر کسی است که از اهمیت آن آگاه نباشد. سرمایه گذاری همچنین دارای رویکردها، استراتژی ها و روش های مختلفی است که طیف متنوعی از سلایق اقتصادی را پوشش می دهند و طبیعتا هر کدام ریسک و متناسب با آن بازدهی مشخصی را برای سرمایه گذاران به ارمغان می آورند. شناخت انواع ریسک های موجود در مسیر سرمایه گذاری و آشنایی با راهکارهای مختلف در دسترس برای مدیریت آن ها یک اقدام ضروری بوده و تضمین کننده ی حیات اقتصادی و سرمایه گذاری افراد است.
به صورت کلی ریسک های موجود در بازارهای مختلف را می توان به دو دسته ی ریسک های سیستماتیک و ریسک های غیر سیستماتیک تقسیم بندی کرد. ریسک های سیستماتیک، دسته ای از ریسک ها هستند که حاکم بر کل بازارها بوده و محدود به یک حوزه ی سرمایه گذاری یا یک دارایی خاص نیستند. از جمله ی این ریسک ها می توان به ریسک وقوع جنگ، تحریم، زلزله و حتی سیاست های اقتصادی کشور مانند تورم و نرخ بهره اشاره کرد . لازم به ذکر است علی رغم آن که این ریسک ها تمامی جنبه های بازار را درگیر می کنند، اما پیش بینی یا حذف آن ها غیرممکن است. به ریسک های سیستماتیک، «ریسک بازار» یا «ریسک غیرقابل حذف» نیز گفته می شود.
دسته ی دوم، ریسک های غیرسیستماتیک نام دارند که مرتبط با یک دارایی یا راهکار سرمایه گذاری مشخص هستند. در واقع این دسته از ریسک ها از تغییرات نامطلوب در ساختار یا عملکرد دارایی نشات می گیرند. برای مثال تغییر در ساختار مدیریتی یک شرکت یا توقف خط تولید آن می تواند یک ریسک غیرسیستماتیک برای سهام آن شرکت قلمداد شود. باید در نظر گرفت که این دسته از ریسک ها قابل حذف هستند و می توان آن ها را با استراتژی هایی مانند متنوع سازی و تشکیل سبد سرمایه گذاری کاهش داد. به ریسک های غیر سیستماتیک، «ریسک مشخص» هم گفته می شود.
استراتژی های مدیریت ریسک شامل کلیه ی اقداماتی هستند که به سرمایه گذاران امکان می دهند با شناخت کامل از انواع ریسک های موجود، تحلیل دارایی های مختلف، شناخت ترجیحات سرمایه گذاری خود و بسیاری موارد دیگر، بهترین بازدهی سرمایه گذاری را کسب کنند. از جمله ی این استراتژی ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
1. انتقال ریسک
انتقال بخشی از ریسک یک سرمایه گذاری با استفاده از سایر راهکارهای موجود مثل بیمه کردن دارایی
2. اجتناب از ریسک
صرف نظر از هرگونه فعالیت های اقتصادی دارای ریسک و سرمایه گذاری در راهکارهایی با کمترین میزان ریسک
3. کاهش ریسک
اتخاذ استراتژی های پیشگیرانه به منظور کاهش میزان زیان محتمل ناشی از ریسک سرمایه گذاری
4. پذیرش ریسک
پذیرفتن تبعات ناشی از ریسک های غیرقابل حذف در مسیر سرمایه گذاری
همچنین لازم به ذکر است که افراد مختلف از نظر سطح ریسک پذیری در سه دسته بندی مختلف قرار می گیرند که عبارتند از:
افراد ریسک پذیر
این دسته از افراد معمولا انتظار بازدهی بالایی از اقدامات سرمایه گذاری خود دارند و ضمن بررسی دقیق شرایط و ارزیابی راهکارهای مختلف، در دارایی های با ریسک بالاتر سرمایه گذاری می کنند.
افراد ریسک گریز
این دسته از افراد تمایل زیادی به پذیرش ریسک ندارند و به همین نسبت بازدهی سرمایه گذاری پایین تری را نیز به دست خواهند آورد. به بیان دیگر تلاش می کنند تا جای ممکن از پذیرش ریسک در معاملاتشان خودداری کنند و معمولا روش های سرمایه گذاری با ریسک کم مانند سپرده ی بانکی و صندوق های درآمد ثابت یک انتخاب ایده آل برای آن ها است.
افراد بی تفاوت نسبت به ریسک
این افراد بین دو دسته ی بالا قرار می گیرند و مواضعشان نسبت به پذیرش ریسک یک موضع خنثی است.
اقدامات و راهکارهای مختلفی برای مدیریت ریسک سرمایه گذاری وجود دارد که سرمایه گذاران باید متناسب با رویکردهای خودشان، سطح ریسک پذیری و بازدهی مورد انتظارشان، یک یا چند مورد از آن ها را به کار گیرند. از جمله ی این اقدامات و راهکارها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
1. تنوع بخشی به پرتفوی سرمایه گذاری
2. تعیین حد ضرر و حد سود
3. ایجاد سبد سرمایه گذاری
4. تسلط بر تکنیک های مدیریت سرمایه و تخصیص دارایی
بهره بردن از این راهکارها به افراد امکان می دهد که سرمایه گذاری موفق تری را تجربه کنند و احتمال شکست و به خطر افتادن دارایی آن ها را به حداقل می رساند و لازم است تا نسبت به آن ها شناخت و تسلط کافی داشته باشند.
