بانک و صنعت؛ در این بخش به بررسی فعالیت و عملکرد پذیرندگی در کل شبکه پرداخت الکترونیک کارت پرداخته ایم. این بخش خود به سه بخش "آمار عملکردی شاپرک"، "نفوذ منطقه ای" و نیز "شاخصهای پراکندگی مبلغی تراکنشها" تقسیم شده است، که در ذیل به بخش های مختلف آمار عملکردی شاپرک پرداخته ایم.
آمار عملکردی شاپرک
در این بخش، عملکرد شاپرک به لحاظ تعدادی و ارزشی و نیز رشد اسمی و حقیقی آن، نسبت تراکنشهای هر یک از ابزارهای پذیرش و سهم هر یک از انواع خدمات پرداخت الکترونیک کارت (خرید کالا و خدمات، پرداخت قبض و خرید شارژ تلفن همراه و مانده گیری) با ارائه شاخص هایی بررسی شده است.
1)آمار تعداد و ارزش تراکنش های شاپرک
در فروردین ماه 1397 بالغ بر 449،1 میلیون تراکنش با ارزش 178،1 هزار میلیارد ریال در شبکه الکترونیک پرداخت کارت پردازش شده که نسبت به اسفند ماه کاهش 37/17 درصدی در تعداد و کاهش 39/38 درصدی در ارزش ریالی داشته است. در جدول ذیل آمار تعداد و ارزش تراکنشهای شاپرک در اسفند ماه 1396 و فروردین ماه 1397 و درصد تغییرات آن درج شده است.
مقایسه آمار ماهانه تراکنشهای شاپرک
همچنین جدول ذیل حاوی آمار تعداد و ارزش تراکنشهای شاپرک درفروردین 1396،فروردین 1397 و درصد تغییرات آن میباشد.
مقایسه آمار تراکنشهای شاپرک نسبت به ماه مشابه سال 1396
بر اساس مندرجات جدول بالا تراکنش های فروردین ماه 1397به نسبت ماه مشابه سال 1396 از نظر تعدادی 85/29 درصد و از نظر ریالی 08/17 درصد رشد داشته است. اما بخشی از رشد ارزش ریالی تراکنش ها ناشی از تورم در مدت مورد بررسی بوده است. از جمله سایر عوامل تاثیر گذار بر رشد تعداد و مبلغ تراکنشهای شاپرک، میتوان به افزایش تعداد ابزارهای پذیرش، دارندگان کارت، کارت و افزایش میل به استفاده از شیوه- های مختلف پرداخت الکترونیکی به جای استفاده از پول فیزیکی، اشاره نمود.
2)رشد حقیقی ارزش تراکنشهای شاپرکی
در اقتصاد برای ارائه تحلیلهای قابل اتکا، متغیرهای ارزشی و مبلغی را به صورت حقیقی بررسی میکنند. به این مفهوم که متغیر ارزش اسمی را تورم زدایی نموده تا اثر عامل تورم موجب برداشت های اشتباه و انحراف در تصمیم گیری نشود. لذا شاخص مناسب تر برای بیان رشد ارزش تراکنشها، بیان آن به صورت رشد حقیقی و تورم زدایی شده میباشد.
3)عملکرد شبکه شاپرک در توزیع ابزار پذیرش
سوئیچ شرکت شبکه الکترونیکی پرداخت کارت (شاپرک) سه نوع "ابزار پذیرش اینترنتی"، "ابزار پذیرش موبایلی" و " ابزار پذیرش کارتخوان فروشگاهی" را پشتیبانی مینماید .
4)عملکرد شاپرک به ازای نوع خدمت
شبکه پرداخت الکترونیک کارتی سه خدمت "خرید کالا و خدمات"، "پرداخت قبض و خرید شارژ" و"مانده گیری" را به جامعه ارائه مینماید.
5)عملکرد هر ابزار پذیرش به لحاظ تعداد و مبلغ تراکنشها
سهم تراکنشهای هر یک از ابزارهای پذیرش نیز شاخص دیگری است که در شکل ذیل نشان داده شده است. همانطور که مشخص است کارتخوان فروشگاهی با سهم 64/88 درصدی، بیشترین تعداد تراکنش را در بین سایر ابزارهای پذیرش داشته است و ابزار پذیرش موبایلی و ابزار پذیرش اینترنتی به ترتیب در جایگاههای بعدی قرار گرفته اند.
;
همانگونه که در شکل مشخص است، بیشترین سهم بازار تراکنشهای شاپرکی در اختیار ابزار کارتخوان فروشگاهی میباشد. این در حالی است که عواملی مانند وجود محدودیت انجام تراکنش بر روی ابزار پذیرش موبایلی، تعداد بالای ابزار کارتخوان فروشگاهی، فراگیر بودن این ابزار، عدم نیاز این ابزار به تجهیزات مکمل دیگر نظیر کامپیوتر یا گوشی موبایل و عواملی از این دست را میتوان از جمله عوامل تاثیر گذار بر تعداد تراکنشهای ابزار پذیرش کارتخوان فروشگاهی دانست. این در حالی است که به منظور استفاده از ابزار پذیرش اینترنتی، به بستر اینترنتی امن و در استفاده از ابزار پذیرش موبایل به وجود دستگاه گوشی تلفن همراه نیاز میباشد که ممکن است هنگام خرید در دسترس همگان قرار نداشته باشد.
