اواخر سال 99 بود که عبدالرضا رحمانی فضلی، وزیر کشور گفت: «در سال 99 بیش از یک میلیون ایرانی شغل خودشان را از دست داده اند.» اما رئیس مرکز آمار در 5 آذر 99 گفته بود: در فصل بهار امسال و در پی شیوع کرونا، میزان اشتغال نزدیک به 3 درصد کاهش یافت. در سه ماهه نخست سال جاری حدود 2 میلیون نفر از بازار کار ایران خارج شده اند.» این درحالی است که میلیون ها نفر بیکار در انتظار کمک های دولت از محل جریمه ها هستند یا بسیاری مجبورند در اوج شیوع کرونا و محدودیت ها به سرکار بروند.
فقط کافی است ساعت 8 صبح سوار اتوبوس شوید و جای سوزن انداختن نیست. یکی از آنها می گوید: «20سال در یه کارگاه تراشکاری کار کردم و به دلیل خرابی بازار و گران شدن تجهیزات، شغلم را از دست دادم. در یک سال گذشته با سه بچه به دنبال یک لقمه نان هستم، یک مدت در تولیدی زیره کفش کار می کردم، اما بعد از 6 ماه دوباره یه عده مون رو تعدیل کردند و 3 ماه بیکار شدم.
حالا نیز در یک فروشگاه کفش و کیف کار می کنم و به سرکار می روم.» او که دو ماسک به صورت زده به این روزهای کرونایی اشاره می کند و می گوید: «هیچ حمایتی از مشاغل آزاد نمی شود، اگر هم دولت به آنها پولی هم بدهد کارگران بی اطلاع هستند و صاحب مغازه همیشه هشتش گرو نهش است. با 200 و 300 هزار تومان یارانه که نمی شود زندگی را گذراند».
یکی دیگر از مسافران اتوبوس نیز حرف های او را تایید می کند و می گوید: «چرا دولت همیشه از ما بی پول تر است. پس صدها میلیارد تومان جریمه متخلفان و بچه پولدارهایی که رفتند شمال به کجا رفت؟ کرونا یه درد، بیکاری یه درده و سیر کردن شکم زن و بچه یه درد دیگه. من در کارگاه چوب کار می کردم. بعد از 10سال، چند وقت پیش بیکار شدم.زنم مشکل قلبی داره و اگر به سرکار نروم هزینه های دارویش را چطور فراهم کنم؟ کرونا چیه برای ما بیچاره ها، ما روزی صد بار می میریم و زنده می شیم. زنم سکته کنه بیفته روی دستم بهتره یا از کرونا بمیرم؟» این گفته ها درحالی مطرح می شود که علیرضا رئیسی، سخنگوی ستاد ملی مقابله با کرونا گفته است: «اگر تعطیلات نصفه و نیمه باشد، آمار مرگ و میر چهار رقمی خواهد شد.»
کــارگــران ســاختمــانــی هیــچ حمایتی نمی شوند
اما در این رابطه و سیل بیکاران، حسین حبیبی، عضو هیات مدیره کانون عالی شوراهای اسلامی کار در مورد وضعیت کارگران بیکارشده در دوره کرونا میگوید: «شرایط کرونایی خارج از اراده کارگران است و در خیلی مواقع قراردادها موقتا به حالت تعلیق درآمده یا کارگاه ها تعطیل شده اند.
چون این شرایط خارج از میل و اراده کارگران است، تا زمانی که شرایط به حالت اول برنگردد، آنها مشمول دریافت بیمه بیکاری می شوند. متاسفانه کارگران ساختمانی که جزو مظلومترین قشر هستند، چون در تامین اجتماعی، رابطه کارگری و کارفرمایی برای آنها تعریف نشده، نمی توانند از بیمه بیکاری بهره مند شوند. امیدواریم دولت 3درصد را برای کارگران ساختمانی نیز پرداخت کند تا آنها هم مشمول بیمه بیکاری شوند»
جریمه ها در خزانه دولت
در طول یک سال گذشته انواع و اقسام جریمه ها برای متخلفان کرونایی در نظــر گرفته شده است.«جریمه 200 هزار تــومانی بــرای کتمان بیماری کرونا»، «جریمه 300 هزار تا 1.5 میلیون تومانی در انتظار اصناف متخلف»، «تردد پلاک غیربومی در شهرهای قرمز به ازای هر روز تردد یک میلیون تومان و در شهرهای نارنجی 500 هزار تومان»، « جریمه تردد شبانه هر 24 ساعت 200 هزار تومان» و... فقط کافی است که صحبت های چند روز پیش رئیس پلیس راهور از آمار جریمه های سال گذشته که مستقیم به خزانه دولت رفته را بشنویم تا بدانیم چرا مردم تمایلی به ماندن در خانه ندارند. سردار هادیانفر در روز 16 فروردین گفته بود:
«براساس مصوبات ستاد ملی مقابله با کرونا بیش از 6 میلیون و 300 هزار فقره اعمال قانون صورت گرفته که بیش از 55 درصد اعمال قانون ها مربوط به تردد شبانه است. در سال گذشته 109 میلیون فقره جریمه اعمال شد و 6 میلیون و 300 هزار فقره اعمال قانون براساس ابلاغ ستاد ملی است. مبلغ کل این جرائم 5800 میلیارد تومان بود که 4480 میلیارد تومان آن (معادل 78 درصد) وصول شده است.» البته سردار هادیانفر نیز مانند مسئولان وزارت بهداشت اعلام کرده است که از این مبالغ، پولی به حساب ناجا نمی رود و مستقیم در خزانه دولت است.
به باور کارشناسان و جامعه شناسان، مردم وقتی تاثیر جریمه ها را در زندگی و سفره خالی شان، مخصوصا در اوج دوران کرونا مشاهده نمی کنند می گویند که این جریمه ها منبعی برای تامین کسری درآمد و بودجه دولت شده است! نمی گویم این موضوع حقیقت دارد، اما مردم اینطور برایشان تلقی می شود. رئیس کمیسیون بهداشت مجلس شورای اسلامی درباره اختصاص این مبالغ جریمه می گوید: مبالغ جریمه های کرونایی به خزانه دولت واریز می شود، ما معتقدیم ستاد ملی مقابله با کرونا فرا قانونی عمل می کند و تصمیمات مجلس و دیگر نهادها را نمی پذیرد و تابع نظرات خود است.
حسینعلی شهریاری معتقد است که هیچ کسی نمی تواند به این ستاد بگوید که این پول ها کجا و چطور هزینه می شود و در ادامه افزود: آنها به ما گزارش نمی دهند که هزینه برداشت از صندوق ملی ارزی کشور و جریمه ها چطور و در کجا هزینه شده و ما هم از دولت خواسته ایم که زمانی که این محدودیت ایجاد و کسب و کارها تعطیل می شود، حتما مشکلات و خسارت به کسب و کارهای کوچک، دستفروش ها و کارگران روزمزد و مشاغلی که زندگی صاحبان آنها بستگی به کار روزانه دارد، کادر درمانی و پرستاران مظلوم را جبران کند، ولی ما نیز مثل شما هنوز این موضوع را مشاهده نکردیم. مجلس متاسفانه دستش در این رابطه بسته است و نمی تواند برای ستاد ملی کرونا قانونگذاری کند.
