مالیات سبز

بانک و صنعت، اهمیت و نقش مالیات در دستیابی به رشد مستمر و پایداری اقتصادی، اشتغال، کاهش تورم، ثبات سطح عمومی قیمت ها و همچنین به عنوان مهمترین منبع درآمدی دولت در حال حاضر پس از نفت برای همگان روشن بوده و اجرای طرح های کلان در حوزه مالیات نشان دهنده اهمیت آن در اقتصاد کشور است، چنانچه دستیابی به سطح پوشش 85 درصد هزینه های جاری دولت نیز از اهداف سند چشم انداز بیست ساله دولت می باشد. که با در نظر گرفتن سیاست دولت در عدم افزایش سطح مالیات ها، یکی از راهبردهای منطقی گسترش پایه های مالیاتی می باشد.
شاید در نظر اول وجود پایه های جدید را بتوان با هدف کسب درآمد برای دولت توجیه نمود، اما توجه به اثرگذاری آن بر روی جهت گیری ها حاکی از آن است که هدفی فراتر از کسب درآمد در ورای توجهات قانونگذاران به آنها وجود دارد. به عنوان مثال، مالیات بر آلاینده های زیست محیطی یکی از پایه های مالیاتی جدید است که علاوه بر اثر درآمدی، دارای آثار بسیار مهمی بوده و هم اکنون نیزدر بسیاری از کشورهای جهان اجرا می شود. 
مالیات های سبز یا زیست محیطی، به عنوان یکی از محورهای توسعه پایدار در کشورها، از سیاستهای موثر در زمینه کنترل عوامل زیست محیطی با استفاده از ابزارهای اقتصادی می باشد. با معرفی پایه های جدید که می بایست با مطالعات گسترده، وضع قوانین مناسب و بسترسازی فرهنگی صورت پذیرد می توان با مقتضیات و شرایط زمان پیش رفت و نتیجه مطلوب را به دست آورد.
ایده گسترش پایه های مالیاتی از طریق طرح مالیات بر آلودگی، نخستین بار توسط پیگو (Pigou)، اقتصاددان انگلیسی، در سال 1920 مطرح گردید. وی به شدت اعتقاد داشت که آلوده کننده می بایست بر اساس مقدار خسارتی که در اثر انتشار آلودگی به محیط زیست وارد می کند، مالیات جبرانی بپردازد. این مالیات که در حقیقت حکم نوعی جریمه را داشت تحت عنوان مالیات پیگویی وارد ادبیات اقتصادی شد.
مالیات سبز امروزه یکی از پایه های مهم مالیاتی است. این مالیات به عنوان ابزار سیاستی مالی آثار تخصیصی درپی دارد.
مالیات های سبز به دو گروه مالیات های مستقیم و غیر مستقیم زیست محیطی تقسیم می شوند.
مالیات های مستقیم زیست محیطی، مالیات هایی با نرخ معین می باشند که نسبت به هر واحد انتشار آلاینده یا تخریب زیست محیطی وضع می شوند.
مالیات های غیرمستقیم زیست محیطی نیز مالیات های می باشند که با استفاده از مکانیزم قیمت گذاری تشویقی موجب می شود تا تولیدکنندگان و مصرف کنندگان رفتارهای دفع و انتشار آلودگی خود را تغییر دهند. در این نوع مالیات به جای دریافت مالیات بر حسب واحد آلودگی، مالیات را بر نهاده های تولیدی یا کالاهای مصرفی وضع می کنند که استفاده از آنها منجر به آسیب پذیری محیط زیست می شود.
در سند چشم انداز جمهوری اسلامی ایران به برخورداری آحاد مختلف جامعه از سلامت، رفاه، امنیت غذایی، تأمین اجتماعی، فرصت های برابر، توزیع مناسب درآمد، نهاد خانواده به دور از فقر و فساد و بهره مندی از محیط زیست مطلوب تأکید شده است. بنابراین، به کا رگیری مالیات های سبز دولت را در تأمین اهداف این سند یاری می کند.
در آخر می توان گفت یکی از معیارهای فرایند توسعه پایدار توجه به مسائل زیست محیطی و حفاظت از محیط زیست می باشد. مالیات زیست محیطی به عنوان یکی از ابزارهای اقتصادی در اختیار دولت برای رسیدن به تخصیص بهینه منابع می باشد.

سازمان امور مالیاتی