فرار مالیاتی و ضرورت های مبارزه با آن

بانک و صنعت، به باور کارشناسان فرار مالیاتی می تواند از طریق کاهش درآمدهای مالیاتی، توزیع بار مالیاتی را تحت تأثیر قرار داده و در نتیجه سیاست مالی کشور را با مشکل مواجه نماید.
همچنین فرار مالیاتی می تواند تصمیم گیری های اقتصادی را به شدت تحت تأثیر قرار دهد و دست دولت ها را در اجرای برنامه های اقتصادی خود خیلی باز نگذارد. توزیع ناعادلانه ثروت و تأثیر منفی بر پس انداز و انباشت سرمایه بخش خصوصی نیز از دیگر پیامدهای فرار مالیاتی می تواند باشد.
کاهش درآمدهای مالیاتی دولت در شرایط پیش رو که کشور با تحریم های خارجی مواجه است، اثرات مضاعفی بر اقتصاد کشور بر جای خواهد گذاشت. به باور کارشناسان ضروری است که دولت با کاهش درآمدهای نفتی، بر مالیات و جلوگیری از فرار مالیاتی تمرکز بیشتری داشته باشد.
دلایل متعددی را برای فرار مالیاتی نام می برند. به طور کل بخشی از عوامل فرار مالیاتی را می توان به نظام مالیاتی و بخشی را به عدم وجود شفافیت در نظام اقتصادی کشور و همچنین نگرش و دیدگاه مالیات دهندگان نسبت به پرداخت مالیات نسبت داد.
برای جلوگیری از فرار مالیاتی و افزایش درآمدهای مالیاتی، دولت می بایست در تمام این بخش ها دست به اقداماتی بزند. البته این اقدامات از هم جدا نبوده و به شدت در پیوند با یکدیگر قرار دارند.
وجود زیرساخت های الکترونیکی جهت شفاف سازی مالیاتی از یک طرف و برقراری یک سیستم نظارتی قوی و پاسخگو از ضرورت های هر نظام مالیاتی کارآمد است، که این امر از سالیان گذشته با پایه گذاری طرح جامع مالیاتی اجرایی شده و سازمان امور مالیاتی کشور را یکی از سازمان های پیشرو در این زمینه قرار داده است.
همچنین با اصلاحات انجام شده در قانون مالیاتهای مستقیم در سال 1394 این شفافیت بیش از پیش نمایان گردیده است. در یکی از بخش‌های مهم این قانون، ماده 169 مکرر قانون مالیات های مستقیم و تبصره‌های آن اصلاح شده که بر اساس آن، به منظور شفافیت فعالیت‌های اقتصادی و استقرار نظام یکپارچه اطلاعات مالیاتی، پایگاه اطلاعات هویتی، عملکردی و دارایی مودیان مالیاتی شامل مواردی نظیر اطلاعات مالی، پولی و اعتباری، معاملاتی، سرمایه ای و ملکی اشخاص حقیقی و حقوقی در سازمان امور مالیاتی کشور ایجاد می شود.
نظارت، جدیت و شفافیت در سازمان مالیاتی کشور موجب ایجاد حس اعتماد و عدالت در میان جامعه خواهد شد. اعتماد اجتماعی به نظام مالیاتی می تواند بستر فرهنگ مالیاتی و تقویت و گسترش آن را در کشور فراهم ساخته و این خود موجب تغییر نگرش و دیدگاه مالیات دهندگان نسبت به پرداخت مالیات در جامعه را فراهم نموده و کاهش چشمگیر فرارهای مالیاتی را به دنبال خواهد داشت.
به طور کل در شرایط کنونی کاستن از وابستگی اقتصاد به درآمدهای نفتی و افزایش سهم درآمدهای مالیاتی از مهمترین راه های جلوگیری و یا کاهش فشارهای اقتصادی ناشی از تحریم ها است. کارشناسان بر این واقعیت تأکید دارند که با کاهش وابستگی به نفت، پیش‌بینی می‌شود میزان ضربه پذیری اقتصاد ایران از تحریم‌های بین المللی به شکل قابل توجهی کاهش یابد.

سازمان امور مالیاتی