به گزارش بانک و صنعت به نقل از روابط عمومی و امور بین الملل پژوهشکده بیمه، امروزه بیمه های تکافل، توسعه و رشد قابل توجهی نسبت به بیمه های مرسوم در اکثر کشورهای اسلامی داشته است. از مهمترین ویژگی های این بیمه سرمایه مشترک، مسئولیت مشترک و سود مشترک است که میزان رقابت پذیری بیمه تکافل را در مقابل بیمه های مرسوم، افزایش می دهد. با توجه به اهمیت این موضوع، گزارش پژوهشی «بررسی فقهی بیمه تکافل» در گروه پژوهشی مطالعات اسلامی بیمه پژوهشکده بیمه و توسط سیدعباس حسینی و فاطمه آزادبخت تهیه و تنظیم شده است.
بر اساس یافته های این گزارش، زوایای مختلفی از بیمه تکافل -به عنوان یک موضوع مستحدثه- در علم فقه قابلیت تحقیق و بررسی دارد؛ اما سخن از مشروعیت آن و نوع مواجهه فقها و متشرعین با چنین امور جدیدی، از سایر مسائل مهمتر است. در مواجهه فقهی با بیمه تکافل دو دیدگاه عمده قابل طرح می باشد: اول بررسی بیمه تکافل در قالب عقود معهود شرعی و دوم بررسی بیمه تکافل به عنوان عقدی مستقل که مورد توجه عقلا است. هر چند که در گزارش حاضر، دیدگاه دوم تقویت شده است، اما به جهت استقرار کامل بیمه تکافل در ایران، مبانی و مباحث الگوی تکافل مطابق با دیدگاه اول نیز مطالعه و بررسی شده است.
با توجه به این که در جمهوری اسلامی ایران، مشروعیت بیمه های بازرگانی مورد قبول فقها قرار گرفته است، می توان بیمه های تکافل را نیز در عرض این بیمه ها تاسیس نمود تا در فضایی سالم و رقابتی، در جامعه به فعالیت بپردازند. البته به نظر می رسد که ماهیت صندوق سرمایه گذاری در بیمه های تکافل، به عنوان یک مزیت رقابتی، به سرعت نظر سرمایه گذاران را به خود جذب کند. همچنین تکافل شوندگان دارای حق شرکت و حق رای دادن در مجمع عمومی هستند و در بازخرید بیمه های تکافل قبل از انقضای قرارداد، جریمهای برای تکافل شوندگان لحاظ نمی گردد.
بر اساس یافته های گزارش حاضر، فرضیه اصلی پژوهش که قابل پذیرش بودن بیمه تکافل در فقه مذاهب اسلامی – چه در قالب عقود معهود شرعی و چه به عنوان عقدی مستقل- بوده است، ثابت شده و اِشکال مبنایی خاصی بر آن وارد نمی باشد. با وجود این، آگاهی نداشتن و عدم اطلاعات کافی در زمینه بیمه تکافل و نیز توسعه نیافتگی بازارهای مالی اسلامی، از جمله چالش های تکافل در مقام اجرا به حساب می آید.
علاقه مندان جهت مشاهده و دریافت متن کامل این گزارش می توانند به بخش گزارش های پژوهشی وب سایت پژوهشکده بیمه و یا نشانی https://www.irc.ac.ir/fa-IR/Irc/4946/Articles/view/14643/1588/ مراجعه نمایند.
