به گزارش خبرنگار پایگاه تحلیلی خبری بانک و صنعت، نمونه ی اهمیت هزینه ی سفر برای مردم افزایش چند برابری تقاضا برای تورهای ترکیه در زمان کودتا بود که مردم تصور می کردند با این کودتاه قیمت تورهای ترکیه به شدت کاهش یافته است.
البته بحث قیمت ها بحث همیشگی بسیاری از بخش های داخلی کشور بوده که در بخش تولید نیز به رویگردانی از محصولات داخلی منجر شده و تا حدود زیادی در پدیده قاچاق نیز نقش داشته است. بنابراین هزینه های بالا به اضافه ی دیگر عوامل منجر شده کشور ما علی رغم تنوع آثار و فرهنگ های سنتی طبق نظر کارشناسان در موقعیت صفر قرار داشته باشد. مصداق صحبت های آنها در باب جایگاه ضعیف کشور در حوزه ی گردشگری و برنامه ریزی های آننوسانات قیمت و نرخ هتل ها است
به گفته ی کارشناسان از آنجایی که گردشگری علاوه بر ارزآوری حداقل برای سه تا پنج نفر و یا بیشتر ایجاد اشتغال کند، کاهش هزینه های آن اگرچه به ظاهر زیان آور است اما تا حدود زیادی در نتیجه ی ورود سرمایه های گردشگری به کشور جبران خواهد شد. این صنعت در حال حاضر در اختیار دولت است و به گفته ی کارشناسان مهم ترین عامل رکود آن دولتی بودن و اختصاص بودجه های کم به آن و وابستگی آن به درامدهای نفتی است. از طرفی ورود بخش خصوصی غیر ماهر نیز بر مشکلات این بخش افزوده است.
روح الله احمد زاده ی کرمانی رئیس سابق سازمان گردشگری
ایجاد کنسرسیوم های گردشگری
ایران یکی از گران ترین کشورها در حوزه ی گردشگری است. دلایل مختلفی برای گرانی بازار گردشگری در ایران وجود دارد که مهم ترین آن بالا بودن هزینه ی تمام شده ی خدمات حوزه ی گردشگری است. برای مثال خدمات گردشگری شامل حمل و نقل، هتل ها، و سایر موارد مشابه گران است و علی رغم اینکه ایران ظرفیت های مختلفی در حوزه ی اکوتوریسم، توریسم سلامت، توریسم صنعتی و اقتصادی، توریسم دریایی و ... دارد اما به علت هزینه های بالا انگیزه ی مسافرت در آن از میان می رود. کشورهای دنیا به منظور پیشگیری از چنین وضعیتی روش هایی را در پیش گرفته اند که آزمون شده است. برای مثال کشوری مانند ترکیه و کشورهای همسایه که بخش مهم تولید ناخالص داخلی خود را مدیون گردشگری می دانند تصمیم ها و سیاست های اتخاذ کرده اند که به سرمایه گذاران خارجی برای فعالیت در حوزه های گردشگری یارانه هایی اختصاص داده است. در حالی که در کشور ما هیچ یارانه و مشوقی به سرمایه گذاران داخلی و خارجی برای گردشگری داده نمی شود. بخش حمل و نقل به عنوان بخش کلیدی در کشور زیرساخت های کافی ندارد و هزینه های بسیاری را به کشور تحمیل می کند. در حالی که همه ی کشور ها برای توسعه ی گردشگری و ارزآوری از طریق آن زیرساخت های حمل و نقل هوایی، ریلی و زیر زمینی را حل کرده اند. بهترین روش این است که دولت ایرلاین هایی به گردشگری اختصاص دهد و ایرلاین های ویژه ی گردشگری راه اندازی شود. همچنین کنسرسیوم های گردشگری به وجود آید تا به بخش خصوصی در حوزه ی گردشگری کمک کند. راه دیگر این است که رسانه ها بدون انگیزه های سودجویانه و انتفاعی در حوزه ی گردشگری نیز به مانند سایر حوزه ها مانند کفش، پوشاک، وسایل خانه و... تبلیغ کنند تا این دیدگاه که گرچه در کوتاه مدت سودی در پی ندارد در بلندمدت گردشگری خارجی را به ایران بیاورد و منافع ملی را تقویت کند. از طرفی امکانات و تجهیزات داخلی باعث شده بسیاری از گردشگران داخلی به خارج از کشور بروند و این موضوع بیش از آنکه مربوط به تمایل انها و یا استفاده ی آنها از آزادی های اجتماعی و... باشد به نبود امکانات حداقلی در مناطق گردشگری داخل کشور مانند سرویس های بهداشتی، سطل زباله و... است. برای نمونه جنگل های شمال کشور و در حاشیه ی دریای خرز کشور از مهم ترین جنگل های دنیا در حوزه ی گردشگری است سواحل دریای خزر هم همینطور اما صنعت گردشگری دریایی ما تعطیل است و گردشگران امکان گردشگری در کنار این دریا به مثابه سایر دریاها در کشورهای دیگر را ندارند
ناصر رضایی کارشناس گردشگری
رقابتی کردن زیرساخت های گردشگری
واقعیت این است که در کشور ما درامدها به ریال اما هزینه ها به دلار محاسبه می شود. به همین دلیل با اندک تغییر در قیمت جهانی دلار و بالا و پایین شدن آن قیمت های داخلی هم به هم می ریزد. درآمدهای ما به نفت وابسته است و همین فاکتور مهمی در بالا و پایین شدن قیمت ها است. بنابراین از آنجایی که منابع درآمدی ما حاصل تعاملاتی است که با دنیا داریم و مانند گذشته متکی به طلا نیست، یک عامل به تنهایی نمی تواند برای این موضوع قابل بیان باشد. بنابراین هم عوامل بیرونی و هم داخلی در موضوع گردشگری و هزینه های آن نقش داشته است. از سوی دیگر درامد سالیانه ما در قیاس با بسیاری از کشور ها حتی کشورهای کوچک همسایه نیز پایین است برای مثال قطر سالیانه درامدی حدود 148هزار دلار دارد در حالی که این درامد در کشور ما3500 دلار است. یک سفر به کیش و یا یک شهر توریستی داخلی گاهی حتی بیشتر از هزینه ی سفر به دوبی و ترکیه تمام می شود اینها همه نشات گرفته از قیمت بالای گردشگری برای گردشگران داخلی است که در طرف مقابل برای گردشگران به طور برعکس خود را نشان داده است به طوری که هزینه ی سفر به ایران برای گردشگران خارجی بسیار ارزان تر تمام می شود و از این نظر ایران مزیت خوبی در حوزه ی گردشگری نسبت به بسایر کشور های منطقه دارد. دلیل آن نیز همانطور که گفتیم محاسبه ی هزینه های داخلی به دلار است.
بخشی از علت قمیت بالای هزینه های گردشگری در داخل کشور به نبود زیر ساخت های رقابتی در کشور و عدم امکانات کافی در حوزه ی گردشگری بر می گردد به طوری که این وضعیت در روزهای تعطیل سال با وضعیتی که در حوزه ی حمل و نقل، هتل ها و رستوران ها وجود دارد، دیده می شود. نبود فضای رقابتی و عدم امکانات گردشگری مناسب باعث شده صاحبان هتل ها و... در حالی که در فصولی از سال قیمت ها را برای جذب مشتری بسیار پایین آورند در فصول دیگر مانند اعیاد آن را بالا ببرند. خود همین مراکز با استفاده از کمک اتحادیه ها دولت را مجاب می کنند تا افزایش قیمت ها در این فصول را بپذیرد.
عامل دیگر نبود فرهنگ سازی و نبود آموزش های لازم در رابطه با نحوه ی برخورد با گردشگران و خدمات دهی به آنها در نقاط مختلف است. در صورتی که با یک آموزش کلی به مناطق مستعد گردشگری می توانند همه ی آنها را برای پذیرش انواع گردشگر با طرز سلیقه ها و فرهنگ های مختلف، آماده کنند به طوری که برای گردشگران مختلف امکانات متناسب با سلیقه، پول گردشگر و فرهنگ وی وجود داشته باشد.
ثمانه نادری
