بانک و صنعت، بر اساس مطالعات و نظرات ارائه شده و همچنین شواهد تاریخی، مشکل فرهنگ تمکین مالیاتی ریشه در تاریخ سیاسی، اجتماعی جامعه ایران دارد. سلطه پادشاهان و حاکمان خود کامه، همواره مالیات را به عنوان دریافتی قهری و ظالمانه مطرح ساخته است. شکل گیری این فرهنگ موجب توجیه عدم تمکین مالیاتی شده است .بیشک مواجهه با مشکل عدم تمکین مالیاتی با تصویب قانون و اعمال زور قابل حل نیست; بلکه حل این مشکل ریشه دار نیازمند اتخاذ رویکردی فرهنگی و اقتصادی و سیاست گذاری بلندمدت است. با توجه به اینکه از نظر آموزههای فقهی،حقوقی مالیات ستانی یکی از حقوق دولت اسلامیاست، این امر را میتوان در فرهنگ سازی مالیاتی به کار گرفت. استفاده از ظرفیتهای آموزش همگانی در ایجاد این باور، که مالیات حق شرعی دولت اسلامی است، میتواند به حل ناهنجاری فرهنگی در مالیات ستانی کمک نماید .به نظر میرسد، توجه به جهت گیریهای حاکم بر مالیاتهای اسلامی، میتواند به اصلاح زیرساختهای فرهنگی و اقتصادی مالیات ستانی کمک نماید. بر این اساس، گسترش پایه مالیاتی و تعیین نرخ ثابت مالیاتی میتواند مسیر تحصیل درآمد مالیاتی دولت را هموار سازد. بنابراین راهکارهای ارتقای تمکین داوطلبانهء مودیان مالیاتی علاوه بر ارتقا فرهنگ مالیاتی در بین افراد از یک سو و از سوی دیگر به مدیریت، زمانسنجی، تغییر فرآیند و سازوکارهای بازخوردی نیاز دارد..
بررسی ها و مطالعات صورت گرفته نشان می دهد یکی از مهم ترین برنامه های پیش روی نظام مالیاتی کشور، مسئله فرهنگ مالیاتی است. دستگاه مالیاتی کشور باید برای فرهنگ سازی و نهادینه کردن ارزش ها و باورهای مناسب مالیاتی برنامه ریزی کند. شهروندان کشورهای پیشرفته به دلیل اعتقادی که به نقش مالیات در تامین رفاه عمومی و ارتقا شاخص های اقتصادی کشورهای خود پیدا کرده اند، پرداخت مالیات به دولت را یکی از مهم ترین وظایف ملی خویش می دانند.
سازمان امور مالیاتی از جمله نهادها و ارگان هائی است که تعامل و ارتباط نزدیکی با اقشار مختلف مردم داشته و در واقع این نوع سازمان ها هنگامی می توانند به اهدافشان جامه عمل بپوشانند که این تعامل و ارتباط دوسویه را در کوتاهترین زمان ممکن به یکدیگر نزدیک تر سازند. از نگاه دیگر رضایت در پرداخت مالیات از سوی مودیان زمانی عینیت می یابد که آنان ذهنیت مثبتی نسبت به پرداخت مالیات از خود نشان دهند. گفتنی است که ذهنیت افراد ارتباط تنگاتنگ و مستقیمی با فرهنگ مالیاتی داشته به طوری که با ارتقا فرهنگ مالیاتی در کشور، ذهنیت افراد نیز نسبت به پرداخت مالیات افزایش می یابد.
با توجه به مطالب مطرح شده می توان دریافت که نکته مهم در بحث مالیات، تغییر نگرش به یک نگرش سیستمی و پیاده سازی سیستم مهندسی مجدد به منظور حل و کاهش مشکلات مالیاتی می باشد. ضمنا مودیان و مردم باید بتوانند اثر واقعی پرداخت مالیات خود را مشاهده کنند تا پرداخت مالیات تبدیل به یک فرهنگ عمومی شود، زیرا در این صورت می توانیم از صرف هزینه ها و زمانی که در حال هدر رفتن است جلوگیری کنیم و با این کار می توانیم هم از بار روانی دولت نسبت به عدم وصول مالیات و کاهش درآمدهای مالیاتی دولت بکاهیم و هم با بسط و گسترش این فرهنگ عمومی به آبادانی کشور کمک کنیم تا از این طریق هم دولت نسبت به مالیات های وصولی رضایت کامل را داشته باشد و هم مردم نسبت به پرداخت آن با اطمینان خاطر عمل کنند.
سازمان امور مالیاتی