روستوم آنتیا، استاد زیست شناسی در دانشگاه اموری ایالات متحده که پاسخ های ایمنی را بررسی می کند، اظهار کرد: واکسن واقعا خوب، باعث می شود که فرد حتی در معرض ویروس قرار نگیرد اما همه واکسن ها ایده آل نیستند.
وی گفت: سه سطح دفاع شامل حفاظت کامل در برابر عفونت و انتقال، محافظت در برابر بیماری های جدی و انتقال یا فقط محافظت در برابر بیماری های جدی است.
اثربخشی بستگی به میزان پاسخ ایمنی واکسن، سرعت تجزیه آنتی بادی های حاصله، اینکه ویروس یا باکتری ها تمایل به جهش دارند و محل عفونت دارد. آستانه حفاظت سطح ایمنی نیز یعنی میزانی که از ابتلا به بیماری جلوگیری می کند. این میزان برای هر مورد متفاوت و حتی نحوه تعیین آن نیز مختلف است.
مارک اسلیفکا، استاد دانشگاه بهداشت و علوم اورگان ایالات متحده می گوید: اساسا، سطح آنتی بادی ها یا خنثی سازی آنتی بادی ها در میلی لیتر خون اندازه گیری می شود.
شایان ذکر است، سلول های تی نیز به حفاظت کمک می کنند اما اندازه گیری آنتی بادی ها آسان تر است.
آستانه 0.01 واحد بین المللی در میلی لیتر برای کزاز در سال 1942 هنگامی تایید شد که دو محقق آلمانی عمدا خود را در معرض این سم قرار دادند تا یافته های مطالعات قبلی روی حیوانات را آزمایش کنند.
دکتر اسلیفکا ادامه داد: یکی از آنان دو دوز کشنده کزاز در ران خود تزریق کرد و میزان خوب بودن آن را کنترل کرد و دیگری سه دوز کشنده تزریق کرد؛ البته هیچکدام مریض نشدند.
آستانه سرخک در سال 1985 پس از شیوع سرخک در خوابگاه کالجی تعیین شد. محققان، غلظت آنتی بادی را در خون دانش آموزان بررسی کردند و 0.02 واحد بین المللی در میلی لیتر را به عنوان سطح مورد نیاز برای جلوگیری از عفونت مشخص کردند.
با این بیماری ها، میزان پاسخ به واکسن ها همراه با میزان کاهش آنتی بادی ها باعث ایجاد پاسخ های ایمنی پایدار می شود؛ آنتی بادی های سرخک به کندی کاهش می یابند. آنتی بادی های کزاز سریع تر از بین می روند اما واکسن باعث می شود بدن بسیار بیشتر از نیاز تولید و این کاهش را جبران کند.
دکتر اسلیفکا افزود: ما در مورد کزاز، دیفتری، سرخک و آبله خوش شانس بودیم و آستانه حفاظت را مشخص کردیم. برای این کار باید کاهش آنتی بادی را در طول زمان ردیابی کنیم و اگر آستانه حفاظت را بدانیم، می توانیم محاسبه کنیم اما دوام حفاظت با واکسن کووید را نمی دانیم.
از نظر تاریخی، موثرترین واکسن ها از ویروس های تکرارشونده استفاده کرده اند که اساسا ایمنی مادام العمر ایجاد می کنند. در واکسن های سرخک و آبله مرغان از ویروس های تکرارشونده استفاده شده است.
واکسن های بدون تکرار و واکسن های مبتنی بر پروتئین (مانند واکسن کزاز) چندان دوام نمی آورند اما می توان با افزودن یک ماده کمکی، ماده ای که میزان پاسخ را افزایش می دهد، اثربخشی آنها را افزایش داد. در واکسن های کزاز و هپاتیت A از مواد کمکی استفاده شده است.
واکسن های جانسون و جانسون و آسترازنکا از آدنوویروس های غیرتکراری استفاده می کنند و حاوی مواد کمکی نیستند. واکسن های پیام رسان فایزر و مدرنا که عملکرد متفاوتی دارند و به طور کلی حاوی هیچ گونه ویروسی نیستند.
لازم است بدانید، کنترل ویروس ها و باکتری هایی که برای فرار از پاسخ ایمنی بدن جهش می یابند، سخت تر است.
به گزارش مجله پزشکی بریتانیا، سرخک، اوریون، سرخجه و آبله مرغان تقریبا جهش نمی یابند اما حداقل هشت نوع جهش سارس-کوو-2، ویروسی که باعث کووید -19 می شود، شناسایی شده است.
دکتر اسلیفکا بیان کرد: این کار کارایی واکسن را پیچیده تر می کند و باید به دنبال اهداف متعددی باشیم. آنفلوآنزا نیز جهش می یابد و هر سال با ساختن واکسن آنفلوآنزای جدید با ویروس جهش یافته سازگار شده ایم و تا حد ممکن این واکسن با نوع جدید آن مطابقت دارد. واکسن های آنفلوآنزا می توانند حداقل به مدت 6 ماه محافظت ایجاد کنند.
با کنار گذاشتن پیچیدگی های ساخت واکسن موثر برای مقابله با ویروس تغییر شکل دهنده، برخی امیدها پیرامون احتمال شکست دادن کووید -19 با دستیابی به ایمنی جمعی ایجاد شده است اما به گفته دکتر آنتیا، شیوه ای که کروناویروس ها بدن را آلوده می کند چالش برانگیز است.
دکتر آنتیا اظهار کرد: بعید است که واکسن ها برای بسیاری از عفونت های تنفسی منجر به ایمنی طولانی مدت جمعی شوند و به سرعت ایمنی از بین می رود.
بخشی از مشکل این است که ویروس های کرونا در مجاری تنفسی فوقانی و تحتانی تکثیر می شوند.
دکتر اسلیفکا خاطرنشان کرد: ما گردش خون خوبی در ریه ها و بدن داریم اما در سطوح سوراخ های بینی مان این گردش خون خوب وجود ندارد و خطر عفونت در دستگاه تنفسی فوقانی می تواند ادامه یابد.
واکسن های کووید -19 برای مبارزه با انواع ویروس به روز می شوند و به گفته محققان کالج امپریال لندن، نسل بعدی واکسن ها ممکن است بر تقویت ایمنی در سطوح مرطوب بینی و ریه ها متمرکز شود.
در این میان برای مقابله با ویروس ممکن است نیاز به تزریق دیگری داشته باشیم.
