بانک و صنعت، از مهمترین آنها می توان به هزینه هایی که صرف توسعه زیر ساخت های اقتصادی، ایجاد فضاهای کسب و کار، تامین هزینه های جاری دولت که به عنوان تسهیل کننده برای فعالیت های اقتصادی و اجتماعی به شمار می رود و هزینه هایی که صرف امنیت می شود که بطور مستقیم و غیر مستقیم با فعالیتهای اقتصادی در ارتباط هست اشاره کرد.
بر این اساس مالیات از یک سو ابزاری برای تأمین مالی مخارج سرمایه گذاری و سرمایه در گردش دولت بوده و از سوی دیگر برای توزیع عادلانه ثروت و درآمد تک تک افراد کشور، تحت عنوان اثر باز توزیعی درآمد است بدین ترتیب دولت ها با استفاده از ابزار دریافت انواع مالیات ها از افراد حقیقی و حقوقی کشور، درآمد لازم برای انجام فعالیت های حیاتی افزایش امنیت، بهداشت، آموزش، ایجاد زیرساخت و بستر فعالیت ها سخت افزاری و نرم افزاری و کشور را تأمین می کنند.
بدیهی است، یکی از اصلی ترین منابع درآمدی دولت، درآمدهای مالیاتی می باشد. در بند 17 سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی نیز ذکر شده است که باید دولت نظام درآمدی خود را با افزایش سهم درآمدهای مالیاتی اصلاح کند. بنابراین همه نهادهای مربوطه باید تمام توان خود را بکارگیرند تا این بند از سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی به درستی اجرا شود.برای اجرای درست این بند نیز نیاز است تا درآمدهای مالیاتی را افزایش دهیم اما یکی از مواردی که از افزایش درآمدهای مالیاتی جلوگیری می کند وجود فرارهای مالیاتی است.
فرار مالیاتی در حالت کلی اشاره به انجام اقدامات غیرقانونی از قبیل حساب سازی، عدم ارائه دفاتر رسمی، انجام فعالیتهای اقتصادی زیرزمینی و... به منظور فرار از پرداخت مالیات دارد. برخی از دلایل فرار مالیاتی عبارتند از: هنجارها و کنش های اجتماعی، عدالت مالیاتی، عدم مبادله اطلاعات کامل، نبود سیستم نظارت و پیگیری در اخذ مالیات، عدم استقبال از خود اظهاری، ضعیف بودن ضمانتهای اجرایی،وصول مالیات، مشکلات مربوط به تشخیص علی الراس مالیات، قوانین پیچیده و متعدد، عدم شناسایی مودیان و مستند نبودن میزان درآمد آنها، وجود معافیتهای وسیع و متنوع پیامدها و آثار فرار مالیاتی بسیار وسیع است. فرار مالیاتی منابع مالی دولت را کاهش می دهد. درنتیجه، دولت با کمبود بودجه مواجه خواهد شد، در این صورت وظایف ومسئولیت هایی خرد وکلان از دولت انتظار میرود در حالی که منابع لازم برای عمل به آنها وجود ندارد. بنابراین برای جلوگیری از فرارهای مالیاتی باید راه های این گونه فرارها را شناسایی و سد نمود. یکی از این راه ها، فرهنگ سازی مالیاتی است.
عامل بسیار مهم در ترویج فرهنگ پرداخت مالیات در کشورهای پیشرفته، وجود سازمان‌های نظارتی قدرتمند بر نحوه مصرف مالیات در این کشورها است که عملکرد آنها مالیات‌‌دهندگان را مطمئن می‌سازد که مالیات‌های آنها دقیقا برای همان مصارفی که در بودجه دولت‌ها منظور شده است، پرداخت می‌شود. اطلاع مردم از محل مصرف و نحوه مصرف مالیات، انگیزه های آنان را برای پرداخت مالیات و به تبع آن کاهش فرار مالیاتی را در پی خواهد داشت. مشارکت مردم در توسعه و آبادانی کشور در سایه شفافیت در مصرف درآمدهای مالیاتی خواهد بود .در حال حاضر مردم بیش از هر زمان به آثار متعدد و مزایای فراوان پرداخت مالیات در آبادانی وعمران شهرها و روستاها و توسعه زیرساخت های شهری و همچنین پیشبرد اهداف دولت در حوزه های امنیت، بهداشت، آموزش و تامین مالی امورات جاری کشور آگاهی و اشراف دارند. این اشراف نسبی به مقوله مالیات و کارکردهای آن، البته ماحصل برنامه های تحول آفرین فرهنگ سازی مالیاتی و همچنین اطلاع رسانی های موثر و بهنگام در مقاطع گوناگون است
در این میان، امروز کمتر کسی است که به اهمیت قطع وابستگی اقتصاد به درآمدهای نفتی و استفاده موثر از این سرمایه بین نسلی برای توسعه زیرساخت های کشور و پیشبرد طرح های عمرانی آگاهی نداشته باشد. این آگاهی عمومی نسبت به جایگاه کلیدی نظام مالیاتی با کارکردهای متنوعی که در قالب تامین درآمدهای عمومی کشور، توزیع ثروت در جامعه و گسترش عدالت اجتماعی، در کنار ثبات اقتصادی و اتکای اقتصاد کشور به منابع پایدار و سالم دارد، از اهمیت ویژه ای برخوردار است.
در پایان می توان گفت می بایست پرداخت مالیات به یک باور و تکلیف اقتصادی نهادینه شده در مردم منجر شود، اما از آنجا که یکی از شروط اساسی ایجاد نظام مالیاتی مطلوب، مقبولیت آن از سوی مردم و پرداخت داوطلبانه مالیات است، راهی به جز تقویت فرهنگ مالیاتی نیست چرا که با ایجاد بسترهای فرهنگی مناسب می توان انتظار ترغیب و مشارکت مردم به پرداخت مالیات و مذموم شمردن فرار مالیاتی را داشت. توجه به این نکته ضروری است که درآمدهای مالیاتی در نهایت همه بخش های جامعه را بهره مند خواهد کرد، در نتیجه اصلاح فرهنگ عمومی برای پرداخت داوطلبانه مالیات و مبارزه با فرار مالیاتی وظیفه ای ملی و همگانی است و نمی توان آن را فقط مختص یک نهاد و سازمان خاص دانست.
سازمان امور مالیاتی
