به گزارش بانک و صنعت ، بر اساس این تعریف، پرداخت الکترونیکی عبارت است از فراهم کردن وسیله پرداخت برای محصولات و خدمات از طریق یک شبکه ارتباطی عمومی (خصوصاً اینترنت) به نحوی که کلیه اطلاعات مربوط به پرداخت به وسیله این شبکه ارسال شده و نیاز به هیچ ارتباط خارجی ( فکس، تلفن یا پست ) نباشد.
با وجود آنکه این تعریف پرداخت سیار را هم شامل میشود، ولی تعاریف مستقلی برای پرداخت سیار وجود دارد. از جمله آنها تعریف گروه Mobile Payment Forum میباشد.
این گروه به عنوان یکی از مهمترین گروههایی که در زمینه تجارت سیار فعال هستند شناخته شده است.
بسترهای پرداخت سیار طیف گستردهای از دستگاه ها نظیر انواع PDA ها، کامپیوترهای شخصی قابل حمل و گوشی های تلفن و همچنین انواع شبکهها مانند شبکه های بیسیم Wi-Fi ، شبکه های ماهوارهای، رادیویی، مادون قرمز و شبکههای تلفن همراه را دربرمیگیرد.
با توجه به بررسیهای انجام شده در حدود 100 سیستم پرداخت الکترونیکی اینترنتی و سیار وجود دارد.
با چند شاخص عمده زیر می توان این سیستم ها را از هم تفکیک نمود:
زمان پرداخت: ارتباط بین زمان شروع تراکنش پرداخت و پرداخت واقعی میباشد. در یک مکانیزم پرداخت ، تبادل مالی واقعی به سه صورت میتواند انجام شود. پیش پرداخت، پرداخت جاری و پرداخت بعد (متعاقب). در سیستم پیش پرداخت، از حساب مشتری قبل از پرداخت، مقدار مشخصی کم شده و به صورت اعتباری یا پول الکترونیکی مثلاً روی کارت هوشمند در اختیار مشتری قرار میگیرد. در سیستم پرداخت جاری مبلغ معامله در همان زمان پرداخت از حساب مشتری کسر میشود و در پرداخت بعدی مبلغ معامله بعضاً یک ماه بعد، از حساب مشتری کسر و به حساب فروشنده واریز میشود.
حجم و میزان پرداخت: تاثیر زیادی در طراحی پروتکلهای پرداخت دارد. به عنوان مثال پرداختهای زیر پنج هزار ریال فقط وقتی قابل قبول است که حجم محاسبات و سربار ارتباطات، کوچک و کم نگه داشته شود. پرداختها را از لحاظ حجم پرداخت عموماً به سه دسته پرداختهای جزئی ، پرداختهای کلان و پرداختهای کوچک که مقادیری بین این دو دارند، تقسیم میکنند.
گمنام بودن خریدار: باید توجه کرد که مشتریان علاقمند هستند بتوانند مانند روش پرداخت سنتی و نقدی ناشناس بمانند. درجات مختلفی از گمنامی وجود دارد، ناشناسی کامل یعنی مشتری هم برای بانک و هم برای فروشنده ناشناس بماند. اما در اغلب سیستمهای پرداخت، ناشناسی یا اصلاً وجود ندارد و یا تنها به صورت جزئی وجود دارد.
سیستم پرداخت با امکان ارزیابی غیر برخط: سیستمی است که در آن هیچ طرف سومی مانند بانک یا موسسه کارت اعتباری در طی پروسه پرداخت حضور ندارند. در مقابل در سیستم پرداخت با ارزیابی برخط، بعضی سرورهای پرداخت به عنوان طرف سوم مطمئن حضور دارند.
موبایل وب (WAP)
مصرف کننده با استفاده از صفحات وب و یا برنامههای اضافی دریافت شده و نصب شده بر روی تلفن همراه پرداخت را انجام میدهد. این روش از WAP(پروتکل برنامه بیسیم) به عنوان تکنولوژی زیر بنایی استفاده میشود و تمام مزایا و معایب WAP را به ارث میبرد.
مزایای مدل پرداخت وب:
1-پیگیری در فروش: این صفحات دارای یک آدرس اینترنتی است و میتواند نشانه دار شود تا بازدید دوباره آن و یا به اشتراک گذاری با دوستان آسان شود.
2-رضایت بالای مشتری از پرداختهای سریع و قابل پیش بینی
3-سهولت استفاده از مجموعهای آشنا از صفحات پرداخت آنلاین
4-سرعت: بیشترین معاملات در کمتر از 10 ثانیه به پایان میرسد.