یکی از مهمترین و شاید زیباترین مزایای بازارهای مالی این است که راه های کسب درآمد نامحدود است! عده ای سراغ روش های سرمایه گذاری غیرمستقیم مانند سرمایه گذاری در صندوق می روند؛ که البته صندوق ها هم انواع مختلفی دارند!
از صندوق های درآمد ثابت و تضمین اصل سرمایه گرفته تا صندوق سهامی و مختلط و بخشی، که هر کدام با هدف خاصی از سرمایه گذاری طراحی شده اند.
اما در این میان هستند افرادی که دوست دارند خودشان فرمان را در دست بگیرند و مستقیماً با تکیه بر سنت ها، یعنی تحلیل تکنیکال، به معامله کردن در بازار بپردازند. می خواهیم روی بخش خاصی از تحلیل تکنیکال دست بگذاریم—الگوهای کلاسیک در تحلیل تکنیکال.
مهم ترین الگوهای کلاسیک تحلیل تکنیکال
در این مطلب می خواهیم مستقیم سراغ اصل مطلب برویم و الگوهای کلاسیک تکنیکال را معرفی کنیم. تعداد این الگوها زیاد است، اما همه ی آن ها مهم نیستند.
فلسفه ی الگوهای کلاسیک تحلیل تکنیکال این است که بسیاری باور دارند قیمت رفتار تکرارشونده دارد؛ یعنی حرکت قیمت در بازار الگوهایی را شکل می دهد و این الگوها در بازار تکرار می شوند. بنابراین، با شناسایی این الگوها روی نمودار قیمت، می توانیم حرکت بازار را به خوبی پیش بینی کنیم و بر این اساس معاملات خود را انجام دهیم.
با این دیدگاه، می خواهیم چهار الگوی کلاسیک مهم در تحلیل تکنیکال را با هم بررسی کنیم:
- الگوی سر و شانه
- الگوی سقف و کف دوقلو
- الگوی پرچم
- الگوی مثلث
الگوی سر و شانه در تحلیل تکنیکال
الگوی سر و شانه (Head and Shoulders) یکی از الگوهای معتبر تحلیل تکنیکال است که تغییر روند از صعودی به نزولی یا بالعکس را نشان می دهد. این الگو از سه قله تشکیل می شود؛ قله وسط که بالاترین نقطه است به عنوان «سر» و دو قله دیگر که تقریباً هم سطح و در دو طرف سر قرار دارند، به عنوان «شانه ها» شناخته می شوند.
خطی که نقاط پایینی بین این قله ها را به هم متصل می کند، «خط گردن» (Neckline) است. زمانی که قیمت از خط گردن عبور می کند، سیگنالی برای تغییر روند صادر می شود.
شانه دوم نشان دهنده تمایل بازار به شروع یک روند صعودی جدید است، اما با افزایش فشار عرضه مواجه می شود و در نهایت نمی تواند سقفی بالاتر از قله سر ایجاد کند. برای تأیید این الگو می توانیم واگرایی بین سر و شانه اول را در نظر بگیریم. حجم معاملات نیز به طور معمول کاهشی خواهد بود.
معامله گرها از این الگو برای شناسایی نقاط ورود و خروج استفاده می کنند و معمولاً پس از شکسته شدن خط گردن، اقدام به معامله می کنند. در تصویری که در ادامه خواهید دید، دو حالت صعودی و نزولی این الگو را نشان داده ایم.
اکثر الگوهای در تحلیل تکنیکال هم حالت صعودی دارند، هم حالت نزولی؛ بنابراین، بیشتر الگوها را می توانیم به دو نوع صعودی و نزولی تقسیم کنیم، که البته الگوهای صعودی و نزولی صرفاً عکس یکدیگر هستند.
الگوی سقف و کف دوقلو (Double Top/Bottom)
بعد از یک روند صعودی، معمولاً زمانی که قیمت به اوج خود می رسد، می توانیم شاهد تشکیل الگوی سقف دوقلو باشیم. شکل صعودی و نزولی این الگو شبیه حروف "M" و "W" انگلیسی است.
ابتدا قیمت سقف می زند و می ریزد. با کاهش قیمت پس از سقف اول، عده ای از معامله گرها وارد بازی می شوند و با خرید، موجب افزایش تقاضا و حرکت مجدد قیمت به سمت سقف قبلی می شوند.
اگر قیمت نتواند سقف قبلی خود را به خوبی رد کند، به احتمال زیاد مجدد اُفت می کند و الگوی سقف دوقلو ساخته می شود. این الگو از یک نظر به الگوی قبلی یعنی سر و شانه شباهت دارد؛ با این تفاوت که در این الگو بخش سر (Head) را نداریم.
همانطور که در تصویر زیر می بینید، معمولاً روند ریزشی از سقف دوم آغاز می شود و تا دره ی قبلی پایین می آید. با شکسته شدن محدوده ی حمایتی به سمت پایین، می توانیم وارد معامله شویم.
الگوی پرچم یا فلگ در تحلیل تکنیکال
الگوی پرچم (Flag) در تحلیل تکنیکال یک الگوی ادامه دهنده (Continuation Pattern) است که معمولاً پس از یک حرکت قوی و سریع در قیمت (روند صعودی یا نزولی) شکل می گیرد. این الگو توقف کوتاه مدت در روند را نشان می دهد؛ و پس از پایان این الگو، انتظار می رود قیمت در جهت روند اولیه به حرکت خود ادامه دهد.
الگوی پرچم از دو بخش اصلی تشکیل شده است:
1. میله پرچم: این بخش نمایانگر حرکت قوی و سریع قیمت است که پیش از تشکیل پرچم اتفاق می اُفتد.
2. پرچم: پس از این حرکت سریع، قیمت موقت در یک کانال کوچک و محدود نوسان می کند که به شکل یک پرچم با شیب مخالف با روند اصلی دیده می شود. این ناحیه شامل حرکت های جانبی و اصلاحی قیمت است.
وقتی قیمت از این کانال کوچک خارج شود و شکست رخ دهد، معمولاً در جهت همان روند قبلی ادامه پیدا می کند. این الگو در هر دو حالت صعودی و نزولی دیده می شود:
- پرچم صعودی: در یک روند صعودی، پس از یک حرکت سریع به سمت بالا و شکل گیری پرچم، انتظار می رود که قیمت به روند صعودی خود ادامه دهد.
- پرچم نزولی: در یک روند نزولی، پس از یک اُفت شدید و تشکیل پرچم، انتظار می رود که قیمت دوباره به سمت پایین حرکت کند.
الگوی پرچم به تحلیلگران کمک می کند تا نقاط ورود به معامله و ادامه روند را بهتر تشخیص دهند.
معمولاً پس از شکسته شدن پرچم، هم در روند نزولی و هم در روند صعودی، باید وارد معامله شویم و هدف قیمتی اول را به اندازه ی میله ی پرچم (شاید کمی پایین تر) تعیین می کنیم.
الگوی مثلث در تحلیل تکنیکال
الگوی مثلث (Triangle) در تحلیل تکنیکال نیز یکی از الگوهای ادامه دهنده است که نشان دهنده ی دوره ای از تثبیت قیمت هاست و معمولاً پس از آن، روند قبلی قیمت ادامه می یابد. این الگو به شکل مثلث در نمودار قیمتی شکل می گیرد و زمانی رخ می دهد که دامنه نوسانات قیمت به مرور کاهش یافته و به سمت یک نقطه همگرا می رود.
سه نوع اصلی از الگوهای مثلث وجود دارد:
1. مثلث متقارن (Symmetrical Triangle)
در این الگو، قیمت بین دو خط روند همگرا (یکی با شیب نزولی و دیگری با شیب صعودی) حرکت می کند. این الگو نشان دهنده عدم قطعیت در بازار است و پس از شکسته شدن خط روند، معمولاً قیمت در جهت روند قبلی ادامه می یابد.
2. مثلث صعودی (Ascending Triangle)
این الگو زمانی رخ می دهد که یک خط مقاومت افقی و یک خط روند صعودی به سمت همگرایی حرکت می کنند. این الگو معمولاً نشان دهنده ادامه روند صعودی است و پس از شکسته شدن مقاومت، قیمت به سمت بالا حرکت می کند.
3. مثلث نزولی (Descending Triangle)
در این الگو، یک خط حمایت افقی و یک خط روند نزولی وجود دارد. این الگو معمولاً نشان دهنده ادامه روند نزولی است و پس از شکسته شدن حمایت، قیمت به سمت پایین حرکت می کند.
الگوهای مثلث به معامله گران کمک می کنند تا نقاط شکست احتمالی و جهت حرکت قیمت را پیش بینی کنند. هنگامی که قیمت از مثلث خارج شود (چه به سمت بالا چه به سمت پایین)، اغلب حرکتی قوی در همان جهت صورت می گیرد، بنابراین این الگو به عنوان سیگنال ورود به معامله در نظر گرفته می شود.
تصویر زیر، به خوبی این الگو را نشان می دهد.
جمع بندی مطلب
در این مطلب کوتاه سعی کردیم چهار الگوی بسیار مهم در تحلیل تکنیکال را مختصر معرفی کنیم. قطعاً برای کار با این الگوها، باید ابتدا هر کدام را کامل بشناسید و بهترین راه این است که مدتی روی نمودارهای مختلف، دنبال این الگوها باشید تا چشم های شما به شکار این الگوها عادت کنند. مدیریت ریسک و سرمایه را فراموش نکنید!