به گزارش پایگاه تحلیلی خبری بانک و صنعت به نقل از روابط عمومی شرکت نفت فلات قاره، همکاران روابط عمومی منطقه بهرگان روز سه‌شنبه 26 تیرماه به آزمایشگاه این منطقه مراجعه کرده و پیرامون اهمیت کار آزمایشگاه و خلاقیت جدید همکاران دلسوز و متخصص بهرگان در استفاده حداکثری از توانمندی‌های تولید داخل کشور به گفتگو نشسته است.
لطفاَ خودتان را معرفی کنید و بفرمایید چه مسئولیتی دارید؟
علی ولی‌پور طیبی، معاون آزمایشگاه کنترل کیفیت نفت منطقه بهرگان هستم.
در این آزمایشگاه چه نوع آزمایش‌هایی انجام می‌شود؟
آزمایشگاه منطقه بهرگان آزمایش‌های کنترل کیفیت نفت را در چهار بخش تولید، واردات، ذخیره‌سازی و صادرات انجام می‌دهد و این عملکرد همزمان در چهار حوزه یاد شده در سطح شرکت ملی نفت ایران منحصربه‌فرد است.
سنجش میزان کلر آلی در نفت‌خام صادراتی نیز از توانمندی‌های این آزمایشگاه است که در چند سال گذشته ضمن پایش مستمر آن در سطح منطقه از سایر شرکت‌های زیرمجموعه وزارت نفت به‌ویژه پژوهشگاه صنعت نفت و شرکت‌های بازرسی بین‌المللی (به عنوان نماینده خریدار) نمونه‌های متعدد برای سنجش کلر آلی به این آزمایشگاه فرستاده شده است. افزون بر موارد بالا، کنترل کیفیت گاز، آب مصرفی، پساب و مواد شیمیایی تزریقی به طور منظم و برنامه‌ریزی شده در این مرکز انجام می‌شود.
نحوه تطبیق نمونه‌گیری انواع نفت‌های سنگین و تناسب آن با نیازهای مشتریان چگونه انجام می‌شود؟
در منطقه بهرگان سه برند نفت بهرگانسر، نفت سروش و نوروز و نفت پارس (غرب کارون) وجود دارد. هر یک از این نفت‌ها برای صادرات بر اساس مقاصد صادراتی تاییدیه‌های ویژه خود منطبق با استانداردهای بین‌المللی را دارند.
مواد شیمیایی آزمایشگاه منطقه بهرگان چگونه تامین می‌شود؟
بیشتر مواد شیمیایی مصرفی آزمایشگاه‌ها در بطری‌های 1 لیتری، 2.5 لیتری و یا 4 لیتری به صورت وارداتی از کشورهای اروپایی و یا شرق آسیا است که این روند از گذشته‌های بسیار دور نیز به همین منوال بوده است. در صورتی که در دو دهه اخیر با پیشرفت و توسعه صنعت پتروشیمی کشور بسیاری از مواد شیمیایی به صورت صنعتی در داخل کشور تولید می‌شود. همان کشورهایی که این مواد را در حجم بالا لیتری 2 هزار تومان می‌خرند در بسته‌بندی‌های بسیار شکیل پس از دست‌به‌دست شدن چند واسطه به قیمت لیتری40 تا 50 هزار تومان به آزمایشگاه‌های صنعتی می‌فروشند. این موضوع هم به لحاظ اقتصادی و هم حیثیتی جای بسی تامل و بررسی دارد و ضروری است امکان‌سنجی استفاده بهتر از توانمندی‌های داخلی صورت گیرد.
مطلع شدیم ابتکاراتی در زمینه استفاده از مواد شیمیایی داخلی به جای مواد وارداتی در آزمایشگاه منطقه بهرگان انجام می‌شود. فرآیند کار چگونه است؟
در همین راستا از 18 ماه پیش این روند امکان‌سنجی را در آزمایشگاه منطقه بهرگان آغاز کردیم و ابتدا سراغ ماده پر مصرف زایلین رفتیم. در آزمایشگاه‌های منطقه بهرگان به طور میانگین ماهیانه 18 بطری 4 لیتری از این ماده مصرف داشتیم. هر بطری وارداتی در آن تاریخ حدود 170 هزار تومان قیمت داشت. برای توقف این روند به سراغ تولیدکننده‌های داخلی رفتیم و هر بشکه 220 لیتری زایلین را از پتروشیمی بندر امام به قیمت 800 هزار تومان خریداری کردیم که اگر معادل این 220 لیتر را بطری 4 لیتری وارداتی می‌خریدیم علاوه بر خروج ارز از کشور باید بیش از 9 میلیون تومان (بیش از یازده برابر) پرداخت می‌کردیم.
زایلین در این آزمایشگاه‌ها برای اندازه‌گیری میزان BS & W نفت‌های فوق سنگین سروش طبق ASTM-4007 و همچنین در اندازه‌گیری میزان نمک نفت طبق استاندارد IP77 و اندازه‌گیری میزان آب همراه نفت‌های صادراتی طبق ASTM-4006 مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این تست‌ها میزان ناخالصی آب همراه با زایلین اهمیت دارد، بنابراین آب همراه هر دو زایلین اندازه‌گیری شد که نمونه صنعتی داخلی به مراتب دارای درصد آب کمتری بود و هر چند در هر صورت طبق استاندارد میزان آب همراه به وسیله تقطیر حذف می‌شود و یا میزان آن از نتیجه نهایی کسر می‌گردد.
به همین ترتیب ما سراغ سایر مواد شیمیایی مصرفی وارداتی رفتیم و در حال حاضر نیز در حال بررسی و امکان‌سنجی استفاده از تولیدات داخلی به جای بطری‌های وارداتی هستیم و در چند مورد این جایگزینی انجام شده است. حدود یک سالی بدون مشکل پیش رفتیم با توجه به پتانسیل‌های داخلی که شناسایی کرده‌ایم و مطالعاتی که انجام شده است این انتظار را داریم که پس از پایان امکان‌سنجی‌ها و ارزیابی‌ها اعلام کنیم در آزمایشگاه‌های منطقه بهرگان هیچ ماده شیمیایی پرمصرف استراتژیک وارداتی نداریم.
گزارش نتایج کیفی نفت، مسئولیت بزرگی است چراکه کوچکترین خطاها در حجم میلیونی تولید و صادرات نفت عدد بسیار بزرگی می‌شود. به‌ویژه آزمایشگاه‌هایی که تاییدیه‌های صادرات را صادر می‌کنند و نتایج آنها مبنای محاسبه کمی و حجم نفت فروخته شده قرار می‌گیرد.
آیا تحریم‌های ظالمانه غرب تاثیری در روند کارهای شما داشته است؟
باید به همکارانم در آزمایشگاه‌های نفت سراسر کشور عرض کنم، حتی اگر تحریم‌ها بر علیه کشورمان شدیدتر شود ما باید این مسیر را طی کنیم زیرا علاوه بر فواید اقتصادی و جلوگیری از خروج ارز، این مسئله بسیار حیثیتی است. منظور بنده این نیست که چشم بسته این تغییرات را انجام دهیم بلکه باید با رعایت موارد زیر به سمت امکان‌سنجی حرکت کنیم:
1- مواد صنعتی داخلی را مورد سنجش قراردهیم و بررسی کنیم که آیا ناخالصی احتمالی موجود در آنها در انجام تست مورد نظر خطا ایجاد می‌کند یا بی‌تاثیر است.
2- بدانیم بر اساس استاندارد در انجام تست از هر ماده به چه منظور استفاده می‌گردد آیا امکان دارد ماده مشابه که تولید داخلی دارد و همان کار را درست انجام می‌دهد می‌تواند جایگزین شود؟
3- آیا ناخالصی نمونه داخلی برابر با نمونه وارداتی است و می‌توان آن را در آزمایشگاه به روش‌های معمول مانند تقطیر حذف کرد و سپس مورد استفاده قرار داد.
4- چون اهمیت دقت نتایج آزمایش‌ها بسیار مهم است بنابراین در صورت جایگزینی در هر سری خرید باید محموله به طور کامل مورد سنجش و ارزیابی کیفی قرار گیرد.
5- اگر در آزمایشگاه‌های نفت سراسر کشور به این روش عمل شود صرفه‌جویی ارزی بسیار خوبی خواهد داشت. ضمن اینکه شعار حمایت از تولید داخل در این رشته به صورت کامل محقق می‌گردد.
جناب آقای ولی‌پور در پایان اگر نکته‌ای باقی مانده است بفرمایید.
بنده و همکارانم خوشحال می‌شویم تجربیات خود را در اختیار سایر آزمایشگاه‌های این مرز و بوم قرار دهیم و از تجربیات سایر همکاران نیز بهره‌مند شویم. دستاوردها و نتایجی که در این زمینه بدست آمده و یا در آینده حاصل خواهد شد چراغ راه شرکت‌های خصوصی و پتروشیمی‌های کشورمان است که با استفاده و تکیه بر این دستاوردها و در صورت لزوم با بالاتر بردن درجه خلوص و با یک بسته‌بندی حرفه‌ای و آزمایشگاهی ضمن تامین کامل مصارف داخلی شرایط لازم برای صادرات با چند برابر قیمت را مهیا کنند.