یادداشت

مالیات بر ارزش افزوده و ثمرات آن

بانک و صنعت ، مالیات بر ارزش افزوده به عنوان یکی از روش های جدید دریافت مالیات جایگاه ویژه ای در اقتصاد کشورها ایفا می کندچنانچه مالیات بر ارزش افزوده به شکل موثر و مطلوب اجرا شود بسیاری از حلقه های زنجیره مبادله های اقتصادی که در وضعیت موجود از نظارت دستگاه مالیاتی و بخش مالیات بر درآمد خارج است کنترل می شود و به این ترتیب بخش مالیات بر درآمد از پایه متحول خواهد شد. یکی از راه های اصلاح نظام مالیاتی ، توجه به مالیات ارزش افزوده می باشد. بنابراین مالیات بر ارزش افزوده به عنوان یکی از روش های جدید دریافت مالیات جایگاه ویژه ای در اقتصاد کشورها ایفا می کند و مالیاتی است که کلیه عرضه کنندگان کالا ها و خدمات به عنوان مودیان نظام مالیاتی باید علاوه بر بهای کالا یا خدمت عرضه شده،به صورت درصدی از بهای فروش کالا یا خدمات،در زمان فروش از خریداران اخذ و به صورت دوره ای(فصلی)به سازمان امور مالیاتی کشور واریز نمایند. قانون مالیات بر ارزش افزوده در مجلس شورای اسلامی تصویب شده و از ابتدای مهر ماه 1387 توسط دولت جهت اجرا به تمامی وزارتخانه‌ها، سازمان‌های دولتی و اشخاص حقیقی و حقوقی ابلاغ شده است. این قانون جایگزین قانون تجمیع عوارض گردید. مالیات بر ارزش افزوده، مالیات غیر مستقیم است که به کالاها و خدمات در مراحل تولیدو توزیع تعلق می‌گیرد. این نوع مالیات توسط فروشنده محاسبه و وصول و به حساب اداره امور مالیاتی واریز می‌شود. چنانچه مالیات بر ارزش افزوده به شکل موثر و مطلوب اجرا شود بسیاری از حلقه های زنجیره مبادله های اقتصادی که در وضعیت موجود از نظارت دستگاه مالیاتی و بخش مالیات بر درآمد خارج است کنترل می شود و به این ترتیب بخش مالیات بر درآمد از پایه متحول خواهد شد. در طول چهل سال گذشته که این نوع مالیات معمول بوده ، شمار کشورهایی که مالیات بر ارزش افزوده را برقرار ساخته اند ، از مرز 160 مورد گذشته است. این مالیات که زمانی مختص کشورهای اروپایی بود به تدریج و با سرعت در بسیاری از کشورهای پیشرفته ی اقتصادی دیگر و نیز در حال توسعه همانند ایران ، رواج پیدا کرد. زیرا نقش برجسته ی آن در توسعه ی رفاه اجتماعی در کشورهای اروپایی ، نمود پیدا کرد. مزایای بی شماری برای توجیه مالیات بر ارزش افزوده عنوان می شود از جمله: درآمدزدایی ، ثبات نسبی ، فرارمالیاتی حداقل ، بازرسی و حسابرسی ، بازرگانی منظم ، بهبود تجارت خارجی ، نوسازی ، حمایت موثر ، حداقل تاثیر منفی بر تخصیص منابع ، رفع مالیاتهای مخرب و در نهایت ایجاد رفاه اجتماعی. مالیات بر ارزش افزوده ، متدولوژی و تفکری است که چندین دهه از تجربه ی مثبت آن در سایر کشورها گذشته و مورد تاکید بیشتر صاحبان اندیشه و کارشناسان اقتصادی و مالیاتی بانک جهانی و صندوق بین المللی است. از آن جایی که سیستم مالیات بر ارزش افزوده ، یک سیستم خود اجراست و همه ی مودیان نقش مامور مالیاتی را ایفا می کنند ، هزینه ی وصول آن پایین است. مالیات بر ارزش افزوده یک منبع درآمد با ثبات و در عین حال انعطاف پذیر است.نقش ماموران مالیاتی در نظام مالیات بر ارزش افزوده ، متفاوت از نقش ماموران در نظام فعلی است. نقش عمده این ماموران در این نظام مالیاتی وصول مالیات و کنترل درست و به موقع تکالیف مالیاتی مودیان با تکیه بر روش های آماری ، تحلیلی و کامپیوتری است. بنابراین برای تحقق این امر ، تشکیلات سازمانی برای تامین نیروی انسانی از اهمیت فوق العاده ایی برخوردار است. استفاده از نظام مالیات بر ارزش افزوده ، می تواند به عنوان راهکاری مناسب برای اصلاحات مالیاتی و بالابردن سهم مالیات ها در تامین درآمدهای مالی دولت نقش مهمی ایفا کند.

سازمان امور مالیاتی کشور