کامران ندری، استاد دانشگاه

سودهای موهوم دستاورد بانک‌های ناسالم

بانک‌ها معمولا بخشی از معوقات بانکی را تبدیل به وام جدید می‌کنند. یعنی زمانی که کسی نمی‌تواند وام خود را به بانک بازگرداند با بانک توافق جدیدی می‌کند به این منظور که آن اصل سود و وام قبلی که او نتواسنته به شبکه بانکی بازگرداند و از پرداخت آن ناتوان بوده، تبدیل به یک وام جدید می‌شود و بر این اساس سود جدیدی به آن تعلق می‌گیرد.

بانک و صنعت، اینجا این مساله اساسی پیش می‌آید که اگر وام‌گیرنده توانایی داشت که وام قبلی را پرداخت می‌کرد. این شیوه معمولا توسط بانک‌هایی کاربرد دارد که سالم نبوده و نظام بانکداری حاکم بر آنها صحیح و سالم نیست. معمولا در نظام‌های بانکی سالم چنین است که اگر فردی نمی‌تواند اقساط خود را پرداخت کند، وام او به عنوان مطالبه غیرجاری در طبقات مختلفی تقسیم‌بندی می‌شود که شامل: سررسید گذشته، معوق، مشکوک‌الوصول و مطالبات سوخت شده است. درواقع در این شیوه بانک به‌جای استفاده از منابع آن را به‌عنوان مطالبات غیرجاری ذخیره می‌کند. این باعث می‌شود سود بانک کم شود و ما چیزی به اسم سودهای موهوم نداشته باشیم. در حالی که در نظام بانکی ما این شیوه کاملا معکوس است. بانک‌ها وام‌های پرداخت نشده به اضافه جریمه محاسبه آن را تبدیل به وام جدید می‌کنند و درآمدهایی که به صورت تعهدی از این طریق را حاصل می‌کنند جزو سود بانکی محاسبه می‌کنند در حالی که این سودها واقعی نبوده و موهوم است و در قانون حسابداری امری صحیح نیست و سودی است که تحصیل نشده و به دست نیامده است در حالی که اگر به شکل صحیحی بود سود بانکی را کم نشان می‌داد نه زیاد.