آموزش و ارتقای فرهنگ مالیاتی

هر نظام مالیاتی مطلوب، پیشینه‌های تاریخی، اقتصادی و جامعه‌شناختی خاص خود را دارد و توجه به فرهنگ به‌عنوان ‌یک زیرساخت اساسی و مدیریت آن‌یک امر مهم و ضروری است. بهترین قوانین مالیاتی، امکانات، روش‌ها، منابع و سایر تسهیلات، بدون توجه به باورها، ارزش‌ها، هنجارهای جامعه و به‌طور کل فرهنگ مالیاتی کشور، ناکارآمد و غیر اثربخش خواهند بود.

بانک و صنعت، ایجاد فرهنگ مالیاتی مطلوب، باید در باور مردم و اعتقاد عمومی نسبت به مالیات ایجاد شود و مردم نسبت به آینده کشور و تأمین هزینه‌های آن نگاهی مثبت داشته باشند. یعنی مردم به چشم خود آثار پرداخت مالیات را در همه زمینه‌های زندگی اعم از آموزش، درمان و بهداشت، توسعه و عمران شهری، راه‌های ارتباطی، توسعه شبکه‌های مخابراتی و درنهایت تقویت بنیه دفاعی کشور لمس و مشاهده کنند.
شهروندان درگذر زمان، با مشاهده آثار پرداخت مالیات در تأمین رفاه عمومی ‌و ارتقای شاخص‌های اقتصادی کشور و وجود سازمان‌های نظارتی قدرتمند بر نحوه اخذ و مصرف مالیات، به‌نظام مالیاتی اعتماد خواهند کرد و پرداخت مالیات را یکی از مهم‌ترین وظایف ملی خود خواهند دانست. تا حدی که طفره رفتن از پرداخت مالیات در این شرایط به هر دلیل و بهانه در فرهنگ اجتماعی شهروندان عملی زشت و ناپسند و غیرقابل‌گذشت محسوب خواهد شد.
برای ایجاد این باور در مردم، جامعه باید با دادن آگاهی‌ها و آموزش‌های لازم در خصوص میزان هزینه‌های جامعه و مسائلی که با آن سروکار دارد و با هزینه کردن مالیات دریافتی برای رفاه عمومی مردم، در باور آن‌ها نسبت به عملکرد خود دیدگاه مثبتی ایجاد کند و مردم نیز به این باور برسند که پولی را که بابت مالیات پرداخت می‌کنند، صرف رفاه و خدمات اجتماعی آنان می‌شود.
مالیات به‌عنوان ‌یکی از قوانین اجتماعی که در تمامی مراحل چرخه اقتصادی، تولید و توزیع و ارائه خدمات تأثیر دارد. نیازمند آموزش همگانی است و مردم ملزم به آموختن این قرارداد اجتماعی هستند; به این معنا که دلایل و شرایط پرداخت مالیات باید به پیر و جوان، کودکان، دانش آموزان و ... آموزش داده شود، اما موضوع مالیات در نظام آموزشی و در مقاطع مختلف آن به‌طور جامع و کامل نهادینه نشده است، به‌طوری‌که بسیاری از افراد پس از ورود به بازار کار و فعالیت اقتصادی، در برخورد با قوانین و مسائل مالیاتی، دانش لازم را برای درک فرایندهای مالیاتی ندارند و برخی ‌گویی برای نخستین بار است با آن روبرو می‌شوند.
در این راستا از تمامی نهادها و سازمان‌هایی که در امر آموزش دستی دارند (خانواده، رسانه‌ها و نظام آموزشی کشور) این انتظار می‌رود که مقوله مالیات و لزوم پرداخت آن و تأثیر اقتصادی و اجتماعی‌اش را به‌صورت یک ارزش اجتماعی و کاری بسیار مثبت و مهم به جامعه انتقال دهند.
آموزش فرهنگ‌ساز است، مشروط بر اینکه در زمان طولانی، هدفمند و با روش‌های موثر اجرا شود. تعلیم و تربیت فرهنگ‌ساز است، درصورتی‌که برنامه‌ها و روش‌های آموزش از بطن خانواده‌ها تا عالی‌ترین مراحل تحصیلی هماهنگ و یک‌صدا باشد.
نظام آموزشی و آموزش، وسیله‌ای مهم برای تبدیل جامعه ناهماهنگ و ناآگاه به جامعه‌ای هماهنگ و آگاه است. تعلیم و تربیت باعث می‌شود تا افراد به‌طور فعال در اجتماع شرکت کرده و با آگاهی از وظایف و حقوق مالیاتی خود نقشی حیاتی در جامعه بازی کنند.

سازمان امور مالیاتی