به گزارش پایگاه تحلیلی خبری بانک و صنعت به نقل از روابط عمومی اتاق تهران، افزایش نرخ ارز در یک سال اخیر مانع از ادامه قاچاق لوازم خانگی به کشور نشده است. یعنی به رغم آنکه، در مقطعی از سال 1397 گزارش‌های رسمی از حذف مقادیر قاچاق این کالاها به دلیل غیراقتصادی شدن آن حکایت داشت، اکنون دبیرکل انجمن صنایع لوازم خانگی و همچنین سخنگوی انجمن صنفی تولیدکنندگان لوازم خانگی از تداوم پدیده قاچاق سخن می‌گویند.
به نظر می‌رسد کاهش عرضه لوازم خانگی از مبادی رسمی که بازار این محصولات را نیز ملتهب کرد در عدم کاهش توجیه‌پذیری قاچاق موثر بوده است. حال آنکه کاهش عرضه رسمی از دو ناحیه افت تولید داخلی و همچنین ممنوعیت واردات رسمی به وقوع پیوست. فعالان صنعت لوازم خانگی و البته مقامات دولتی، افزایش هزینه‌های تولید به دلیل افزایش چند برابری قیمت مواد اولیه و موانع تامین نیاز ارزی را از جمله دلایل کاهش میزان تولید لوازم خانگی - که تا حدود 40 درصد برآورد می‌شود- عنوان می‌کنند. برای مثال تقاضای سالانه کالایی مانند یخچال و فریزر، یک میلیون و 200 هزار دستگاه برآورد می‌شود که برابر آمار وزارت صنعت، معدن و تجارت در سال 1397 حدود 850 هزار دستگاه تولید شد. همچنین تقاضای سالانه ماشین لباسشویی900 هزار دستگاه برآورد شده که در سال گذشته حدود 560 هزار دستگاه تولید شده است. این در حالی است که واردات نیز در این سال ممنوع بوده و برابر آمار گمرک، ارزش واردات لوازم خانگی وقطعات و مواد اولیه از 1298 میلیون دلار در سال 1396 به 215 میلیون دلار در سال 1397 کاهش یافته است. بنابراین می‌توان چنین استنباط کرد که با کاهش تولید و اعمال ممنوعیت، عرصه جولان قاچاقچیان فراخ‌تر شده است.
آن گونه که حمیدرضا غزنوی، سخنگوی انجمن صنفی تولیدکنندگان لوازم خانگی درباره وضعیت بازار لوازم خانگی توضیح داده است حدود 75 درصد خانواده‌های ایرانی در زمره استفاده‌کنندگان از لوازم خانگی لوکس و شبه‌لوکس بوده و به عبارتی برندباز هستند، اما 25 درصد مردم از محصولات تولیدشده در شرکت‌های ایرانی استفاده می‌کنند که اکثر قطعاتشان در داخل تولید می‌شود. او در ادامه گفته است که با وجود خروج شرکت‌های مطرح خارجی لوازم خانگی از کشور به دلیل تحریم‌ها، جابه‌جایی مصرف از محصولات این شرکت‌ها به سمت محصولات ایرانی انجام نگرفت که یک دلیل اصلی آن، افزایش قاچاق است.
چالش قیمت تمام شده بالا در تولید لوازم خانگی
از سوی دیگر، حبیب‌الله انصاری، دبیرکل و رییس ستاد برنامه‌ریزی و اجرایی انجمن صنایع لوازم خانگی ایران، گفت: ظرفیت اسمی تولید لوازم خانگی به نحوی است که این صنعت می‌تواند از نظر کمی و کیفی کل نیاز جامعه را پوشش دهد و به نوعی یکی از متنوع‌ترین صنایع کشور شناخته می‌شود.
او با بیان اینکه صنایع لوازم خانگی ایران از سه بخش عمده صنایع انرژی‌بر از جمله شامل لوازم پخت و پز، برودتی و حرارتی و غیرانرژی‌بر نظیر ظروف و همچنین قطعه‌سازی تشکیل شده است، ادامه داد: با وجود آنکه از ابتدای سال1397 واردات لوازم خانگی ممنوع شد، پدیده قاچاق همچنان ادامه دارد و این قاچاق معمولا از مرزهای غربی کشور انجام می‌گیرد. به نحوی که انواعی از لوازم خانگی با هویت جعلی و استانداردهای نامشخص وارد کشور می‌شود. به طور بدیهی واردات این محصولات بدون پرداخت حقوق و عوارض گمرکی صورت گرفته و با قیمت غیرواقعی و ارزان به دست مصرف‌کنندگان می‌رسد. استفاده از این کالاها توسط مردم نیز ناشی از فرهنگ غلط حاکم بر جامعه است که گویی بهره‌گیری از یک برند خارجی نوعی ارزش محسوب می‌شود.
او افزود: البته قرار بود شناسه‌ای روی لوازم خانگی در مغازه‌ها الصاق شود که کالای قاچاق از کالای غیرقاچاق تمیز داده شود که هنوز اجرایی نشده است.
انصاری در ادامه به برخی مشکلات تولید لوازم خانگی و افت میزان تولید در کشور اشاره کرد و گفت: تامین نقدینگی، افزایش قیمت مواد اولیه و افزایش قیمت تمام‌شده از چالش‌های تولید در این بخش است. برای کاهش هزینه تولید، بارها این درخواست را خطاب به دولت مطرح کرده‌ایم که مواد اولیه از قبیل فولاد، مس و آلومنیوم به طور مستقیم و نه از طریق بورس به تولیدکنندگان صنایع پایین‌دستی عرضه شود تا دست دلالان از ایجاد تلاطم در بازارها کوتاه شود. ضمن آنکه، تولیدکنندگان صنایع بالادستی جانب انصاف را در قابل تولیدکنندگان لوازم خانگی رعایت کنند. این صنعتگران به دنبال کاهش قیمت تمام شده محصول خود هستند؛ چرا که قدرت خرید مردم کاهش یافته است.
او با بیان اینکه تولید لوازم خانگی با کاهش روبه‌رو شده، دلایل این کاهش را قیمت تمام شده بالا و مصائب دسترسی به ارز برای تامین مواد اولیه عنوان کرد. انصاری عنوان کرد که تولید در اغلب واحدهای تولیدی لوازم خانگی در شش ماه نخست سال 1397 به دلیل ممانعت دولت از افزایش قیمت‌ها، کاهش محسوسی داشت اما واگذاری افزایش قیمت به تولیدکنندگان در شش ماه دوم سال، تحولی در تولید ایجاد کرد.
