طراحی مبحث «بازار آزاد» توسط مسلمانان، 1000 سال قبل از آدام اسمیت

عضو پیوسته فرهنگستان علوم با بیان اینکه بر اساس تألیفات و آثار خاورشناسان منصف، از جمله عوامل عمده پیشرفت اسلام، طرح اقتصاد اسلامی بوده است، افزود: تئوری های اقتصادی ملت مسلمان، تجارت و بازرگانی و برخورد مطلوب آنها با دنیا، موجب جذب و جاذبه اسلامی شده است.
محقق داماد اظهار کرد: مسلمانان 1000 سال قبل از آدام اسمیت بازار آزاد را مطرح کردند و عرضه و تقاضا در بازار یک واقعیت است. مهمترین مشکل در بازرگانی دوران پیامبر اسلام (ص) مسأله ربا بود.
او افزود: جاذبه قوانین اقتصادی و مالی از عوامل پیشرفت مسلمانان بوده و می توانیم بدون ربا کشور را آباد کنیم و از بانکداران انتظار داریم که با هوشمندی خود، در مقابل رباخواران حرفه ای و ظلم به مردم بایستند.
وی با اشاره به ماهیت حقوقی پول نیز گفت: اگر حقیقت و ماهیت حقوقی پول روشن شود، بسیاری از مباحث از جمله ربا و ضمانت دگرگون خواهد شد.

دبیر شورای فقهی بانک مرکزی: بانک صادرات ایران، نماد تحول آفرینی در حوزه چک

حسین میثمی نیز در این همایش با اشاره به اینکه بانک صادرات ایران، بانک خوب و اثرگذار در نظام بانکی کشور است، فعالیت ها و پیشرفت های این بانک در حوزه چک را مورد توجه قرار داد و گفت: از آذرماه 1400 تاکنون برای نظارت شرعی در بانک صادرات ایران تلاش های مناسبی صورت گرفته و تحولات در مسیر مطلوبی قرار گرفته است.
دبیر شورای فقهی بانک مرکزی با تاکید بر اینکه نظام بانکی ظرفیت دارد که مباحث شرعی در بانکداری را دنبال کند، تصویب و ابلاغ قانون بانک مرکزی از سال 1402 را عامل مهم و تحول بنیادی در زمینه پیشرفت بانکداری اسلامی عنوان کرد و انتظار از بانک ها را اجرای کامل این قانون برشمرد.
وی با بیان اینکه بانکداری اسلامی قرائت رسمی از قانون جدید بوده و لازم‎الرعایه و لازم الاجرا است، گفت: مسئولیت اجرای بانکداری اسلامی بر عهده بانک مرکزی است.
میثمی جلوگیری از صوری سازی عقود و رفع موانع موجود و تکمیل و به روزرسانی بانکداری اسلامی را از جمله اهداف مهم این قانون برشمرد و تاکید کرد: طرح هایی که در بانک ها اجرا می شوند، باید قرارداد داشته باشند و حق مشتری رعایت شود.
وی با تاکید بر اینکه مسیر اجرای بانکداری اسلامی یک مسیر تدریجی است، فتوای معیار و ملاک عمل در بحث فقهی قانون جدید بانک مرکزی را مقام معظم رهبری عنوان کرد.

نزدیک کردن بانکداری متعارف به بانکداری اسلامی، مهمترین دغدغه روز نظام بانکی کشور

در ادامه نخستین همایش بانکداری اسلامی، مدیرعامل بانک صادرات ایران از افزایش منابع سپرده ای این بانک به 805 هزار میلیارد ریال خبر داد و گفت: نزدیک کردن بانکداری متعارف به بانکداری اسلامی از مهمترین دغدغه های امروز است.
محسن سیفی، ضمن ارائه گزارشی از روند پیشرفت شاخص های عملکردی بانک در یک سال گذشته، به ارزیابی روند عملیاتی شدن بانکداری اسلامی در کشور اشاره کرد و رفع دغدغه های فقهی و اسلامی را مهمترین نگاه به مسأله بانکداری متعارف عنوان کرد و نقش آموزش بیشتر بانکداران در این زمینه را عامل مهمی در تحقق اهداف بانکداری اسلامی برشمرد.
مدیرعامل بانک صادرات ایران در این همایش با اشاره به رسیدن منابع بانک به 805 هزار میلیارد تومان در آستانه آغاز هفتاد و سومین سال فعالیت بانک صادرات ایران، از برنامه ریزی برای افزایش آن تا 820 هزار میلیارد تومان تا پایان ماه جاری خبر داد و افزود: کفایت سرمایه و سرمایه نظارتی بانک صادرات ایران در شرایط مناسبی است و بانک پس از 23 سال موفق به افزایش سرمایه از محل سلب حق تقدم سهام شده و در جمع بانک های بزرگ کشور اهداف بلندی را برای خدمت به مردم در دستور کار دارد.
وی برخی دغدغه ها در بانکداری اسلامی از جمله نحوه صحیح اعتبارسنجی، جریمه تأخیر، اعسار، امهال مطالبات و برخی اظهارنظرها و نظریه ها در خصوص ارزش ذاتی پول را مورد توجه قرار داد و در خصوص میزان موفقیت بانک ها در راستای تحقق اهداف بانکداری اسلامی به تشریح برخی موارد پرداخت.

رویکرد نظارت شرعی یک رویکرد حمایتی ایجابی است، نه سلبی

در این همایش همچنین محمد توحیدی، ناظر شرعی بانک صادرات ایران نیز با قدردانی از همکاری مدیرعامل و هیئت مدیره بانک صادرات ایران، ادارات کل رعایت قوانین و مقررات، آموزش و روابط عمومی بانک از روند رعایت بانکداری اسلامی و حمایت بانک از انجام نظارت های شرعی در این بانک ابراز رضایت کرد.
وی با بیان اینکه رویکرد نظارت شرعی یک رویکرد حمایتی ایجابی است، نه سلبی، افزود: نظارت شرعی به دنبال این است که راهکاری ارائه کند که در عین کارآمدی، شرعی هم باشد.

گفتنی است در این همایش که با حضور اعضای هیئت مدیره، هیئت عامل، معاونان، مدیران امور و روسای ادارات کل بانک صادرات ایران برگزار شد، از سعید بشیری همکار استان کرمانشاه، محسن باقری و محمدهادی قنبریان همکاران استان فارس به عنوان برندگان مسابقه آموزشی هفته بانکداری و همچنین امیر امامی همکار استان سمنان با موضوع مقاله (کتاب) «بررسی وصول مطالبات در قراردادهای بانکی با تکیه بر امر ورشکستگی»، مبیناسادات نحوی الحسینی همکار مدیریت شعب غرب تهران با عنوان مقاله (پایان نامه کارشناسی ارشد) «تحلیل و بررسی اثرات ریسک نقدینگی و اعتباری بر کارائی بانک های اسلامی» و همچنین حامد بردبار همکار استان قم با مقاله «مفهوم شناسی ربا و بهره، بررسی تطبیقی بهره و ربا در نظام ارزشی بومی و بین المللی و چالش ها و راهکارهای پیاده سازی قانون عملیات بانکی بدون ربا» تجلیل شد.