به گزارش بانک و صنعت، حسین شهیدزاده مدیر عامل شرکت کنترل کیفیت هوای تهران با بیان اینکه بررسی روند تغییرات غلظت آلاینده ازن، پیش سازها و پارامترهای هواشناسی موثر بر آن در شهر تهران طی دهه اخیر نشانگر روند افزایشی این آلاینده است، تصریح کرد: باتوجه به چرخه شکل گیری آلاینده ثانویه ازن، کاهش و کنترل آن نیازمند در نظرگیری مجموعه ای از عوامل، تغییرات اقلیم و گرمایش زمین است. از سویی دیگر طی ماه های گرم سال 1399 مانند سال های گذشته شاهد افزایش آلاینده ازن در شهر تهران بودیم. افزایش پیاپی غلظت این آلاینده در ماه های تیر و مرداد منجر به تشدید اثرات و مخاطرات آن برای شهروندان شد.
شهیدزاده افزود: شرایط به گونه ای بود که طی سال گذشته این وضعیت برای 10 روز متوالی از 25 تیر ماه تا 3 مرداد ادامه یافت. در این بازه زمانی کیفیت هوا در تهران طی هشت روز ناسالم برای گروه های حساس و طی دو روز ناسالم برای عموم افراد جامعه گزارش شد. لازم به ذکر است که طی سال های اخیر این بازه 10 روزه، طولانی ترین دوره آلوده ازمنظر آلاینده ازن در شهر تهران بوده است.
وی در ادامه با اشاره به اینکه سختگیرانه تر شدن روش محاسبه شاخص این آلاینده از ابتدای سال 1399 بی تاثیر بر ثبت طولانی ترین دوره آلوده ازمنظر آلاینده ازن نیست، گفت: به طور کلی میانگین شاخص کیفیت هوا در ایستگاه های شهر تهران تنها طی دو ماه تیر و مرداد طی 34 روز فراتر از حد سلامت رفته و در تمامی این روزها ازن به عنوان آلاینده شاخص بوده است.
به گفته مدیر عامل شرکت کنترل کیفیت هوای تهران بیشینه شاخص در میانگین ایستگاه های شهر تهران طی روز 29 تیر ماه با شاخص 161 بوده است که در این روز شاخص کیفیت هوا در برخی از ایستگاه های سنجش کیفیت هوای تهران در شرایط بسیار ناسالم قرار داشته است.
شهیدزاده تصریح کرد: نمودار زیر نشان می دهد که نوسانات ساعتی شدید غلظت آلاینده ازن قابل توجه و متفاوت از آلاینده های ترافیکی از جمله منواکسیدکربن و اکسیدهای نیتروژن است. باتوجه به بررسی های انجام شده بیشینه مقدار ازن در ساعات میانی روز - بین ساعات 11 تا 19 - اتفاق افتاده که در این ساعات میزان گازهای NO و NO2 در کمینه مقدار خود هستند.
نمودار باکس پلات تغییرات تجمعی غلظت ساعتی آلاینده O3 طی 25 تیر الی 3 مرداد سال 1399
بر اساس این گزارش گاز ازن از ترکیب سه اتم اکسیژن ایجاد می شود و آلاینده هایی مانند مواد آلی فرار (VOC) و یا اکسیدهای نیتروژن پیش سازهای آن هستند. آلاینده ازن و ازنی که در لایه های بالای جوی حضور دارد از یک نوع هستند اما ازن موجود در جو مانع ورود اشعه ماوراء بنفش به زمین می شود و حضور آن ضروری است این درحالیست که ازن در سطح زمین خود را به صورت آلاینده ای سمی نشان می دهد.
وی درباره چرایی افزایش غلظت آلاینده ازن در ساعات میانی روز در این دوره توضیح داد: بر اساس بررسی های صورت گرفته با کاهش دما در طول شب و ساعات ابتدایی روز، شاهد کمترین مقادیر ازن در تهران هستیم و از حدود ساعت 8 صبح روند افزایشی غلظت این آلاینده آغاز می شود و تا حدود ساعت 17 ادامه می یابد بنابراین به دنبال کاهش تشعشع نور خورشید و دمای هوا، غلظت آلاینده ازن نیز کاهش می یابد. هرچند در برخی از ساعات شب شاهد نوسان به نسبت شدید غلظت در ایستگاه های مختلف هستیم که این موضوع می تواند به دلیل انتقال ازن از سایر مناطق، لایه های بالای جو و طول عمر به نسبت طولانی این آلاینده باشد.
مدیر عامل شرکت کنترل کیفیت هوای تهران در بخش دیگری از صحبت های خود با بیان اینکه طی سال گذشته بیشینه غلظت ساعتی آلاینده ازن در ساعات آفتابی و گرم روز اتفاق افتاده است، اظهار کرد: ازسویی دیگر در این ساعات آلاینده های منواکسیدکربن و اکسیدهای نیتروژن عموماً در کمینه مقدار خود هستند.
نمودار تغییرات ساعتی غلظت آلاینده های O3، NO، NO2 در میانگین ایستگاه های شهر تهران و سرعت باد و دما طی بازه 25 تیر الی 3 مرداد 1399 (15 الی 24 جولای 2020)
شهیدزاده درباه چگونگی تولید آلاینده مونواکسید نیتروژن توضیح داد: این آلاینده که طول عمر کمی دارد عموماً به صورت مستقیم از احتراق سوخت تولید و منتشر و پس از مدت کوتاهی به گاز دی اکسیدنیتروژن تبدیل می شود. از این رو در ساعاتی از روز که ترافیک زیادی وجود داشته باشد بیشینه مقادیر این دو گاز NOو NO2 دیده می شود.
به گزارش روابط عمومی شرکت کنترل کیفیت هوای تهران، وی در پایان گفت: با کاهش دما در طول شب و ساعات ابتدایی روز طی تابستان 1399، کمترین مقادیر ازن در این ساعات ثبت و گزارش شده است. از سویی دیگر بر اساس نمودار بالا افزایش نسبی سرعت باد در سه روز پایانی بازه مورد بررسی، در کاهش نسبی میزان غلظت آلاینده ازن موثر بوده است.
