این در حالی است که اخیرا معاون فنی گمرک ایران طی مکاتبه ای با وزیر صمت از کاهش صادرات فرش دستباف از به حدود 50 میلیون دلار در سال 1399 خبر داده و راهکارایی از جمله معافیت صادرات فرش دستباف ایرانی از برگشت ارز حاصل از صادرات جهت تسهیل شرایط موجود مطرح کرده است.
طبق اعلام گمرک، صادرات این کالا درسال 1372 به اوج خود رسیده و حدود دو میلیارد دلار بوده و برای پنج تا هفت میلیون نفرشغل ایجاد کرد، اما به تدریج کاهش یافته، به طوری که به حدود 240 میلیون دلار درسال 1397 و پس از اعمال تحریم ها به 70 میلیون دلار در سال 1398 و 50 میلیون دلار در سال 1399 رسیده است.
رقبای ایران در صادرات فرش دستباف
گفتنی است که صادرات جهانی این محصول در سال 2019 بیش از یک میلیارد دلار و سهم ایران از آن حدود 7.9 درصد بوده است. هند، مصر، نپال، پاکستان، ترکیه و چین هم رقبای ایران در سال 2019 بودند که سهم شان از تجارت جهانی فرش دستباف به ترتیب 31.7، 18.2، 6.5، 6.2، 4.7 و 3.8 درصد بوده است.
رشد 34 درصدی تولید فرش دستباف
تولید فرش دستباف نیز در 10 ماهه نخست سال 1399 نسبت به سال قبلش با رشد 34 درصدی مواجه بوده و از یک میلیون 231 هزار به یک میلیون و 869 هزار متر مربع رسیده است. از این میزان، 42 درصد فرش فرش تجاری، 19 درصد درشت باف، 16 درصد ظریف و کرک، 9 درصد تابلو فرش، هشت درصد گبه و شش درصد تمام ابریشم بوده است.
همچنین در حال حاضر بیش از دو میلیون نفر در حوزه فرش دستباف شاغل هستند که 60 درصد آن ها قالیباف مستمر، 31 درصد قالیباف غیرمستمر یا فصلی و 9 درصد در مشاغل جانبی حوزه فرش دستباف فعالیت می کنند. در این میان بیش از 191 هزار نفر در واحدهای مشاغل جانبی فرش دستباف شامل فرش فروشی، قالیشویی، فروش مواد اولیه، فروش داروابزار، رنگرزی، طراحی فرش و رفوگری و پرداخت و مرمت شاغل هستند که بیشترین شاغلان با تعداد بیش از 6600 نفر در حوزه فرش فروشی فعال هستند.
در مورد واحدهای فعال نیز آمارها نشان می دهد که در حال حاضر 10 هزار و 140 واحد فرشبافی فعالیت دارند که 7256 واحد از آن ها غیرمتمرکز، 2787 واحد متمرکز و 97 واحد مجتمع بزرگ قالیبافی هستند.
