این مناطق مزیتهای مختلفی در مورد فرآیندهای تولیدی از جمله کسب و کارهای صادرات دارند و اکنون بیش از 1850 واحد تولیدی فعال و حدود 1280 واحد خدماتی فعال در آنها وجود دارد که برای حدود 510 هزار نفر اشتغال مستقیم ایجاد کرده است.
اما آخرین گزارش از وضعیت سرمایهگذاری و همچنین تجارت خارجی در مناطق آزاد و ویژه اقتصادی از سال 1392 تا 1398 نشان میدهد که ارزش سرمایه گذاری داخلی جذب شده در حوزه ریالی حدود 81 هزار میلیارد تومان و در بخش ارزی 22 میلیارد دلار بوده است. همچنین ارزش سرمایهگذاری خارجی جذب شده نیز به 5.4 میلیارد دلار رسیده است.
در همین بازه زمانی در حوزه تجارت در مناطق آزاد و ویژه اقتصادی ارزش صادرات غیرنفتی از مبدا مناطق به سرزمین اصلی 32 میلیارد دلار و ارزش صادرات غیرنفتی از مبدا مناطق به خارج کشور 130 میلیارد دلار بوده است. ارزش واردات به منظور تولید، عرضه و مصرف خارج از کشور به مناطق نیز 45 میلیارد دلار گزارش شده است.
در مجموع تراز تجارت خارجی در مناطق آزاد و ویژه اقتصادی به 85 میلیارد دلار میرسد.
مناطق آزاد به دلیل مزیتهای موجود و موقعیت جغرافیای خاص خود از جایگاه خاصی در حوزه تجارت برخوردارند، این در حالی است که در توافقنامه اخیر بین ایران و اتحادیه اوراسیا مناطق آزاد نقش مهمی در عملیاتی شدن و توسعه این توافقنامه دارند چراکه مناطق آزاد هشتگانه کریدور تجارت آزاد با کشورهای عضو اتحادیه اوراسیا به شمار میرود که در توسعه تجارت خارجی مناطق موثر خواهد بود.