تجربه ای طولانی در صنعت حفاری دارد؛ نزدیک به چهار دهه در بخشهای مختلف صنعت حفاری ایران مشغول فعالیت بوده و اکنون تجربیات خود را به شرکت حفاری شمال آورده است. سخن از مهندس بهمن اشتری است. معاون مدیرعامل شرکت حفاری شمال در امور اجرایی که دارای مدرک لیسانس مهندسی مکانیک و فوق لیسانس مدیریت است در سالهای پیش از پیروزی انقلاب اسلامی در شرکتهای خارجی فعال در صنعت حفاری فعالیت می‌کرد. آنگونه که خود می‌گوید پس از پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی بنا به پیشنهاد یک سری از کارشناسان دلسوز صنعت حفاری و با مهر تایید امام راحل (ره) شرکت ملی حفاری ایران از بطن حدود 40 شرکت خارجی حوزه حفاری که اغلب آمریکایی و اروپایی بودند و در ایران فعالیت می‌کردند در دی ماه 1358 تاسیس شد و او نیز به شرکت ملی حفاری پیوست و سه دهه در بخشهای مختلف همچون تعمیرات، مهندسی و برنامه ریزی تعمیرات، بازرسی فنی و ایمنی، مدیریت پروژه‌های ویژه و آموزش فعالیت کرد و سرانجام در مرداد 1387 بازنشسته شد. پس از بازنشستگی در بخش خصوصی در صنعت حفاری به کار خود ادامه داد و اکنون حدود یک سال است که در شرکت حفاری شمال مسوولیت دارد. گفت وگو با مهندس اشتری دو روز پس از آن انجام شد که دستگاه حفاری نیمه شناور امیرکبیر در دریای خزر به نفت رسید تا مرحله دیگری از فعالیتهای شرکت حفاری شمال در آبهای شمال کشور با موفقیت انجام شود.
مهندس اشتری در ابتدای گفت وگو به تشریح عملیات حفاری شرکت حفاری شمال در آبهای دریای مازندران پرداخت و گفت: ایران امیرکبیر یکی از دستگاههای مدرن نیمه شناور در جهان است که در دریای خزر مشابه آن وجود ندارد و در جهان هم مشابه آن کمتر وجود دارد. عملیات دستگاه حفاری نیمه شناور امیرکبیر در بهمن 1388 در آبهای عمیق خزر شروع شد. به گفته او ساخت این دستگاه نیمه شناور با کمک شرکتهای خارجی در ایران آغاز شد اما پس از تشدید تحریم‌های اقتصادی بر ضد ایران، شرکتهای خارجی از ایران رفتند و بقیه کارها توسط متخصصهای داخلی در شرکت حفاری شمال انجام شد و سرانجام در بهمن 1388 به آب انداخته شد تا به سمت لوکیشنی که شرکت ملی نفت و شرکت نفت خزر برای آن در نظر گرفته بودند حرکت کند.
مهندس اشتری ادامه داد: ساخت این دستگاه و راهبری آن بسیار مشکل بود چرا که کارشناسان ایرانی برای اولین بار با این تکنولوژی مواجه می‌شدند اما با وجود تمام سختی‌ها دستگاه را راه‌اندازی کردند تا دستگاه در آبهای عمیق خزر که بیش از 700 متر عمق دارد مستقر شده و حفاری را آغاز کند. افت و خیزهای زیادی در انجام حفاری وجود داشت تا اینکه در عمق 2400 متری به لایه گازی رسیدیم. براساس برآورد کارشناسان نفتی قرار بود در عمق 5400 متری که لایه هشتم بود به نفت برسیم که در عمق 2500 متری به نفت رسیدیم؛ نفتی که به گفته وزیر محترم جزو مرغوب ترین نفت‌های جهان است. وی تسلط کارشناسان و متخصصان ایرانی را به دستگاه حفاری نیمه شناور امیرکبیر بسیار خوب ارزیابی کرد و گفت: البته کمبودهایی وجود دارد چرا که تجهیزات مرتبط با این دستگاه در انحصار سه – چهار کشور جهان است که ارتباط ما در شرایط کنونی چندان با آنها مطلوب نیست و به همین دلیل نیازها را به سختی تامین می‌کنیم اما با این وجود اداره و راهبری دستگاه به نحو مطلوب انجام می‌گیرد.
وی تصریح کرد: هم اکنون بیش از یکصدنفر از نیروهای شرکت حفاری شمال راهبری دستگاه را برعهده دارند و ما تنها شرکت ایرانی هستیم که می‌توانیم این دستگاه را راهبری کنیم. مگر آنکه شرکت خارجی راهبری آن را به عهده بگیرد که با توجه به هزینه‌های بالای حضور شرکتهای خارجی وتاکیدات مقام معظم رهبری مقایر با منافع ملی است و راهبری دستگاه نیمه شناور ایران امیرکبیر را ما برعهده داریم.
مهندس اشتری در بخش دیگری از این گفت وگو به فعالیتهای برون مرزی شرکت حفاری شمال پرداخت و گفت: حدود 4 سال است که در ترکمنستان برای شرکت انگلیسی – اماراتی دراگون اویل که از معتبرترین شرکتهای نفتی جهان است کار می‌کنیم و تاکنون 33 حلقه چاه در ترکمنستان حفاری کرده ایم و از برنامه هم پیش افتاده ایم و به همین دلیل از طرف کارفرما پاداش قابل ملاحظه ای به شرکت حفاری شمال داده شده که مدیرعامل و هیات مدیره شرکت براساس فرمول مشخصی، بین کارکنان مرتبط با پروژه‌های حفاری شرکت در ترکمنستان تقسیم شد. امیدواریم در پروژه‌های آتی نیز به چنین رکوردی دست پیدا کنیم تا هم نام شرکت را در صنعت حفاری جهان به عنوان یک شرکت پیشرو ثبت کنیم و هم رضایت پرسنل را جلب نماییم.
معاون مدیرعامل در امور اجرایی شرکت حفاری شمال، در ادامه به برنامه‌های شرکت در خریداری دکلهای حفاری اشاره کرد وگفت: براساس برنامه هایی که مدیریت برنامه ریزی تلفیقی شرکت ملی نفت ایران اعلام کرده ما در خلیج فارس نیاز به 36 دستگاه حفاری دریایی داریم که هم اکنون تعداد دکلهای حفاری دریایی ملکی ما کمتر از تعداد انگشتان یک دست است و تعدادی دکل دریایی استیجاری هم از شرکتهای خارجی داریم. به همین دلیل نیاز به خرید دستگاههای حفاری دریایی وجود دارد. شرکت حفاری شمال براساس تعهدات خود با یک شرکت چینی وارد مذاکره شد و پس از برگزاری مناقصه ای عمومی و ساخت دکل حفاری سحر 1، چهار ماه پیش این دکل را وارد کشور کرد. فروردین ماه امسال، دستگاه حفاری سحر 1 راه‌اندازی و آزمایش شد اما محل دستگاه به دستور کارفرما تغییر یافت و در پایان اردیبهشت ماه، به سمت لوکیشن میدان فرزاد حرکت کرد. به گفته مهندس اشتری، دستگاه هم اکنون در فرزادA در حال حفاری است.
وی ادامه داد: دستگاه حفاری دریایی دوم هم در چین در حال ساخت است که تاکنون بیش از 53 درصد از مراحل ساخت آن انجام شده و تا پیش از پایان سال 1391، دستگاه وارد خلیج فارس خواهد شد. برای دستگاه سوم هم در حال مذاکره هستیم و طبق برنامه تا پایان سال 1392، حداقل پنج دستگاه حفاری دریایی ملکی توسط شرکت حفاری شمال وارد کشور خواهد شد. این درحالیست که از ورود آخرین دستگاه حفاری دریایی ملکی به ایران که دستگاه شهید رجایی بود که توسط شرکت ملی حفاری وارد ایران شد 28 سال می‌گذرد.از او در مورد دستگاههای حفاری خشکی سوال کردیم و او اینگونه توضیح داد: هم اکنون شرکت حفاری شمال 9 دستگاه حفاری خشکی دارد که عمدتا برای دو شرکت نفت مناطق مرکزی و فلات قاره مشغول کار هستند. براساس مناقصاتی که توسط شرکت ملی نفت ایران انجام شده در کشور نیاز به 120 دستگاه حفاری خشکی داریم که ما در مناقصه ای برای تامین 10 دستگاه و در مناقصه دیگری برای تامین 7 دستگاه شرکت کردیم تا دستگاهها را به شیوه‌های مختلف همچون ملکی یا اجاره به شرط تملیک تامین کنیم. معاون مدیرعامل در امور اجرایی شرکت حفاری شمال در بخش دیگری از این گفت وگو به اهمیت توسعه صنعت حفاری در کشور پرداخت و گفت: ما از سالها پیش باید صنعت حفاری را در دریا و خشکی توسعه می‌دادیم.البته بروز جنگ تحمیلی شاید عقب ماندگی ما را در حفاری بخش خشکی توجیه کند. اما عقب ماندگی ما در حفاری در دریا در میادین مشترک با عربستان و امارات و به ویژه قطر هیچ توجیهی ندارد. هم اکنون باید برای توسعه صنعت حفاری سریعتر اقدام کنیم تا با تامین یا حتی اجاره دستگاههای حفاری، از حقی که داریم به نحو مطلوب دفاع کنیم.
وی در ادامه به اهمیت مقوله آموزش در شرکت حفاری شمال پرداخت و گفت: شرکت حفاری شمال علیرغم آنکه شرکت جوانی محسوب می‌شود از دو ویژگی برخوردار است. اول اینکه اکثر نیروهای شرکت از تحصیلات آکادمیک برخوردارند و دوم اینکه همین نیروها از تجربیات وسیع بالاتر از 20 سال بهره مند هستند. آموزش در شرکت حفاری شمال از اهمیت خاصی برخوردار است و در این زمینه تاکنون اقدامات خاصی در داخل و خارج از کشور انجام شده است. بخشی از پروژه‌های آموزشی خود را در نروژ اجرا کردیم و اداره آموزش که زیر نظر مدیریت منابع انسانی شرکت حفاری شمال فعالیت می‌کند برای یافتن بهترین منابع آموزشی در جهان همواره در حال مذاکره است تا دوره هایی که امکان برگزاری آن در داخل کشور وجود ندارد در خارج از کشور برگزار کنیم و برای برگزاری سایر دوره‌ها هم از دانشگاه نفت و همچنین شرکت ملی حفاری که یکی از مراکز آموزشی بسیار خوب خاورمیانه را در اختیار دارد استفاده کنیم.
وی در ادامه گفت: هم برای کارآموزان و هم برای فارغ التحصیلان که به مرور زمان ارتقا پیدا کرده و مسوولیت‌های مختلف شرکت را برعهده می‌گیرند دوره‌های آموزشی برگزار می‌کنیم تا پرسنل را از نظر آموزش به استانداردهای روز جهان برسانیم. او با بیان اینکه هرکار عملیاتی با آموزش عجین شده است گفت: با توجه به نیاز کشور برای ازدیاد دستگاههای حفاری همچنان به دنبال آموزش هستیم یک سری آموزشهای پایه طراحی کرده ایم تا به کمک مراکز آموزشی معتبر انجام دهیم و برای پرسنلی هم که پیش از این آموزش دیده‌اند آموزش هایی با سطح بالاتر در نظر می‌گیریم تا پس از برعهده گرفتن مسوولیت‌های بیشتر، توانمندی بیشتری داشته باشند. ضمن اینکه همواره با مراکز آموزشی معتبر خارج از کشور هم مذاکره می‌کنیم تا زمینه آموزش تکنولوژیهایی که در داخل کشور قدمت چندانی ندارد فراهم شود.
مهندس اشتری در پایان این گفت وگو اظهار داشت: به آینده صنعت حفاری در ایران بسیار امیدوار هستیم تا با همکاری کلیه مسوولان دلسوز در دولت، تمام نیازهای کشور را توسط نیروهای توانمند داخلی تامین کنیم. ضمن اینکه از وزارت نفت نیز درخواست می‌کنیم ازحدود 4 سال است که در ترکمنستان برای شرکت انگلیسی – اماراتی دراگون اویل که از معتبرترین شرکتهای نفتی جهان است کار می‌کنیم و تاکنون 33 حلقه چاه در ترکمنستان حفاری کرده ایم و از برنامه هم پیش افتاده ایمبخش خصوصی در صنعت حفاری حمایت کند تا دولت تنها نظارت عالیه داشته باشد و زمینه برای فعالیت بخش خصوصی فراهم شود
