به گزارش روز چهارشنبه بانک و صنعت ،البته برخی شایعات، حکایت از متوقف شدن موقتی این محصول در رینگ صادراتی دارد که براساس گفته مطلعان، بی‌ارتباط با کسری نیاز داخلی نیست.
دادوستد گندم در رینگ صادراتی که قرار بود در سال‌جاری از چند هفته پیش آغاز شود و شرکت مادر تخصصی بازرگانی دولتی ایران به عنوان عرضه کننده، محصولاتش را در بازار به فروش برساند، اما از زمان آغاز مبادلات رینگ صادراتی تاکنون تنها 5 هزار تن گندم خوراکی معمولی به فروش رسیده، این در حالی است که حجم مبادلات گندم خوراکی دورم در رینگ صادراتی 10 هزار تن بوده که دلیل اصلی این موضوع، خرید کارخانه‌های آرد و محصولات فرآوری از رینگ صادراتی اعلام شده است.
البته برخی از مطلعان بازار خبر از توقف گندم در رینگ صادراتی می‌‌دهند، زیرا بر این باورند به دلیل کسری در تامین نیاز داخل، فعلا نمی‌‌خواهند دادوستدهایشان را در رینگ صادراتی با قیمت‌های پایینتر از سر گیرند.
کارشناسان عقیده دارند عرضه کننده محصول به پایینتر از قیمت‌های درنظر گرفته راضی نمی‌‌شود، این در حالی است که نرخ گندم در بازارهای جهانی نوسان دارد و بازار باید به تاثیر از نرخ جهانی و فرآیند عرضه و تقاضا، قیمت را تعیین کند.
دولتی‌ها در رابطه با سطح بالای قیمت‌ها معتقدند کیفیت و رنگ سفید محصول ایرانی بهتر از سایر محصولات است، این در شرایطی است که براساس گفته تحلیلگران، رنگ گندم ایرانی کدر است و از لحاظ کیفیت، برتری به محصولات آمریکا یا دیگر بازارهای شرقی یا اروپایی ندارد، حتی برخی با ذکر مثال در این باره بر این باورند گندم سرخ آمریکا دو نوع واریته (کیفیت، تنوع) سخت زمستانه و سخت تابستانه دارد که از لحاظ مرغوبیت شرایط مطلوب‌تری دارند.
این در حالی است که گندم‌های آسیایی همچون قزاقستان و ترکمنستان به لحاظ رنگ کدر است و به دلیل داشتن پروتیین و کیفیت، شرایط بهتری برای تبدیل شدن این محصولات به آرد دارد.
در کنار کیفیت و بحث مرغوبیت، صفر شدن تعرفه واردات گندم نیز که کمک میکند بخش خصوصی نیازمندی‌هایش را به راحتی وارد کشور کند یکی از فاکتورهای اساسی است که مصرف کننده و خریدار گندم را به خارج از بازار بورس فرا می‌‌خواند.
در همین حال مهدی آزادواری مدیر کالایی یکی از شرکت‌های کارگزاری در رابطه با معامله گندم در رینگ صادراتی گفت: معامله گندم در رینگ صادراتی که از سال گذشته آغاز شد همواره بستگی به نظر شرکت مادر تخصصی بازرگانی دولتی دارد و در واقع قاعده بر این بوده که در صورت اینکه نیاز داخل پوشش داده شود، میزان مازاد در رینگ صادراتی به فروش برسد.
براساس گفته آزادواری، فاکتورها و نشانه‌ها حاکی از آن است که وقفه طولانی مدت عرضه‌ها و انجام نشدن معاملات معنی‌دار بوده.
این کارشناس بورس کالا بر این باور است که عرضه صادراتی گندم نباید نمادین باشد و همانند تجربه ناموفق نفت خام که طرفین معامله روی موضوعات قیمت، ال سی (اعتبارنامه‌های اسنادی) و بحث خرید اتفاق نظر نداشتند، تکرار شود.
وی در ادامه با اشاره به اینکه بالا بودن قیمت‌های گندم خوراکی معمولی در برابر گندم خوراکی دورم با توجه به تقاضای بالا برای این محصول قابل قیاس نیست، افزود: تعدادی از سرمایه‌گذاران و خریداران اعتقاد دارند قبلا میزانی از نیازمندی‌هایشان را از بازار تامین کردند، اما زمانی که متوجه شدند محصولات را با سطح بالایی از قیمت خریداری کردند نسبت به حضور دوباره در بازار تمایلی ندارند؛ به نظر می‌‌آید آمار حجم تقاضا در بازار امسال نشان دهنده این میزان نارضایتی باشد.
این کارگزار بورس کالا در ادامه خاطر نشان کرد: بازار طرفدار این قیمت‌ها نیست و در واقع معامله‌گران حاضر به پرداخت قیمت مورد نظر شرکت بازرگانی دولت نیستند؛ زیرا بر این باورند که فروشنده با قیمت تعیین شده، اصل فلسفه بورس را که عرضه و تقاضا است زیر سوال می‌‌برد، به همین دلیل شرایط حال حاضر را کشف قیمت و شفاف بودن معاملات نمی‌‌دانند.
وی با یادآوری اینکه خریدار برای گندم در حال حاضر قیمت زیر 300 دلار را منطقی میداند، اظهار کرد: قیمت در نظر گرفته شده شرکت بازرگانی دولتی برای گندم خوراکی معمولی بیش از 300 دلار و 340 دلار به ازای هر تن و برای گندم خوراکی دورم نزدیک 380 دلار به ازای هر تن است.
این در حالی است که گندم قزاقستان با تمام هزینه‌های درنظر گرفته شده برای معامله‌گران زیر 300 دلار تمام میشود، سرمایه گذاران گندم را از قزاقستان می‌‌خرند و آن را به آرد تبدیل می‌‌کنند و دوباره با صادر کردن همان آرد از صادرات آن منتفع می‌‌شوند.
آزادواری معتقد است اختلاف قیمت‌ها بسیار زیاد است و به همین دلیل تجربه‌های عرضه رینگ صادراتی ناموفق بوده، بنابراین گرفتن تصمیم جدی و کار کارشناسی برای اینکه بازار از سرگردانی نجات پیدا کند، مهم‌ترین نگاهی است که بازار باید به آن توجه کند.
این کارشناس بازار سرمایه در رابطه با صفر شدن تعرفه واردات گندم افزود: خریداران با تعرفه صفر درصدی، به راحتی می‌‌توانند میزان محصول مورد نظر را وارد کرده و این میتواند عاملی برای کم شدن تمایل سرمایه گذاران به بازار باشد.
موانع رقابتی بورس برداشته شود
یکی از صادرکنندگان موادغذایی با اشاره به دغدغه بخش تولید، حمایت از بخش صنعت را به عنوان یکی از راهکارهایی میداند که میتواند روی روند بازار رسمی صادراتی کشور تاثیرگذار باشد.
مرتضی سلطانی رییس هیات مدیره گروه صنعتی و پژوهشی زر در رابطه با وضعیت بورس کالا افزود: بورس تعریف خاص خود را دارد، در واقع در این بازار عرضه و تقاضا تعیین‌کننده بازار است.
این در حالی است که در شرایط فعلی بورس، عرضه‌کننده محصول، قیمت‌های در نظرگرفته را از سطح مورد نظر پایینتر نمی‌آورد.
سلطانی در ادامه به رینگ صادراتی کشاورزی نیز اشاره و تصریح کرد: بورس در شرایطی تابع و نشات گرفته از خرید تضمینی کشاورز حرکت میکند که بازار ما با کشیدن حصار دور خود، به دور از منطق تجارت، شرایط رقابتی را فراموش کرده است.
وی افزود: اگر موانع بازار رقابتی از سر راه برداشته و مدیریت عرضه و تقاضا به گونه‌ای باشد که قیمت‌ها هم به نفع مصرف‌کننده و هم به نفع تولیدکننده تمام شود، آنگاه سرمایه‌گذار به راحتی میتواند وارد بازار شود و شرایط حداقل بهتر از این وضعیت فعلی میشود.
رییس هیات مدیره مجموعه غذایی زرماکارون با ذکر مثالی در این باره اظهار کرد: قیمت گندم قزاقستان 130 دلار است که به اضافه هزینه‌های سیلو و دیگر هزینه‌ها همانند حمل و نقل بالاترین قیمت 220 تا 230 دلار است، این در شرایطی است که قیمت گندم در بازار صادراتی ما بیش از 300 دلار تعیین میشود، به همین دلیل واضح است که خریدار خارجی حاضر نیست در بازار ما با نرخ تعیین شده نیازمندی‌اش را تامین کند؛ با وضعیت در نظر گرفته شده نمی‌توانیم رقابتی با بازارهای جهانی داشته باشیم.
سلطانی با اشاره به اینکه من با خرید تضمینی از کشاورز موافق هستم، زیرا بر این اعتقادم که از کشاورز باید حمایت شود، افزود: نباید با تحمیل به صنعت و اجحاف به بخش تولید، دولت‌ها در پی حمایت از کشاورزان باشند، زیرا منطق رقابت با این وضعیت از بین می‌رود.
سلطانی به دغدغه تولیدکنندگان در رابطه با عدم حمایت از آنان اشاره و خاطرنشان کرد: در عین حال که خرید تضمینی کشاورز در بازار صورت می‌گیرد باید ظرفیت‌های در نظر گرفته شده و خالی را نیز آماده و فعال کنیم تا چرخه تولید و صادرات را از شرایط فعلی خارج کنیم.
وی حمایت از صادرات غیرنفتی و تامین مواد اولیه برای تولیدکنندگان را از راهکارهایی دانست که میتواند در فعال شدن صنعت تاثیرگذار باشد.
سلطانی در پایان با اهمیت قراردادن وضعیت صنعت و تولید، تصریح کرد: همه ما در قبال شرایط فعلی به وجود آمده مسوول هستیم، این در حالی است که با حمایت از بخش تولید و صادرات، می‌توان به آینده امیدوار بود.
