به گزارش شبکه تخصصی بانک و صنعت، تعداد زیادی از ایرانیان به مکه و مدینه و زیارت عتبات عالیات میروند و زمان و مبلغ زیادی را به خرید سوغات اختصاص میدهند؛ پارچهها و اجناس چینی بیکیفیت را به قیمت گران خریداری و با خود به ایران میآورند بیخبر از آنکه با این کار خود ارز مملکت را خارج و سود هنگفتی را روانه جیب دلالان می کنند. شاید توجیه برخی این باشد که خرید سوغات، سنت پیامبر است. مگر نماد کوچکی از شهر مکه یا مدینه یا صنایع دستی دمشق و کربلا نمیتواند یادآور سنت پیامبر اکرم(ص) باشد.
ایرانیان چه زائر خانه خدا و عتبات باشند چه به اروپا و امریکا سفر کنند، علاقه بیشاز اندازه به خرید کالاهایی دارند که نه جنبه کاربردی دارد و نه یادآور شهر و دیاری است که به آن سفر کردهاند.فرید براتی سده، روانپزشک و استاد دانشگاه، پیش از این در گفت و گو با خبرگزاری میراث فرهنگی، ایرانیان را مردم ناشادی دانسته و گفته بود: در جامعه ما هیچ نظریهای برای شادی وجود ندارد. مردم، تجربه شادی دسته جمعی ندارند یاد گرفتهاند در غمها شریک یکدیگر باشند نه در شادیها. وضع اقتصادی و شرایط اجتماعی و بیکاری هم، مزید بر علتاند از اینرو بعضی افراد با خریدکردن درپی تخلیه روانی خود هستند.
به گفته این روانپزشک، مردم با خریدکردن در مرحله اختیار و انتخاب قرار میگیرند به این معنی که در نخستین گام، مختارند خرید بکنند یا نکنند؛ چنانچه تصمیم به خرید بگیرند، حق انتخاب با آنهاست و میتوانند از میان گزینههای متفاوت، یکی را برگزینند و این، حق کمی نیست؛ حقی است که در بسیاری موارد به رسمیت شناخته نمیشود. هرچند
فخرفروشی و نشان دادن امکان مالی خود به دیگران را یکی دیگر از دلایل خرید بیرویه ایرانیان دانسته بود.
براتی همچنین به تاثیر آموزش و فرهنگسازی در ارتباط با خرید اشاره کرده بود. به این معنی که نهادهای فرهنگی و سازمانهای مرتبط چون صدا و سیما و سازمان حج و زیارت و میراث فرهنگی میتوانند به مردم آموزش دهند که شمایی که برای خرید به بازار تهران میروید میتوانید خانه صنیعالدوله و گذرلوطی صالح را هم ببینید یا شما که برای زیارت به خانه خدا میروید میتوانید به جای خرید اجناس چینی، زمانی را به گشت و گذار و آشنایی با آداب و رسوم مردم اختصاص دهید.
کمالیان، نایب رییس صنف زیارتی ایران هم با اشاره به خرید بیرویه ایرانیان و ضرورت فرهنگسازی در این زمینه میگوید: زائران ایرانی، علاقه بسیار به خرید دارند. آن هم اجناسی که از کیفیت چندانی برخوردار نیست و قیمت آن، تفاوت چندانی با ایران ندارد. از انواع لباس و پارچه و پتو گرفته تا لوازم برقی و وسایل خانه و خلاصه هرآنچه در ایران یافت میشود حالا چرا به خرید انبوه کالاهایی روی میآورند که در شهر خودشان آسانتر و ارزانتر است، پرسشی که باید به آن پرداخته شود؟
به گفته کمالیان، آژانسهای زیارتی میتوانند به مسافران خود پیشنهاد دهند از کجا خرید کنند و چه بخرند یا میپذیرند یا قبول نمیکنند اما در تورهای زیارتی، کمتر چنین امکانی فراهم میشود. همچنین مدیران آژانس میتوانند صنایع دستی یا سوغات ویژه هرکدام از شهرهای زیارتی را به زائران معرفی و بهتدریج، فرهنگسازی کنند. زائری که به خرید پارچه و چینی و کریستال عادت کرده به راحتی نمیتواند به خرید نماد شهر مکه دلخوش شود. همچنانکه میتوان علاوه بر اماکن زیارتی، بناهای تاریخی و دیگر جاذبه های گردشگری را هم به زائران معرفی کرد حتا اگر تعداد بسیار اندکی از زوار، علاقهمند دیدن این دسته آثار باشند.
سوغاتی 30 میلیون تومانی!
محمدباقر باقری، کارواندار هم از علاقه مفرط ایرانیان به خرید میگوید و اینکه زائران ایرانی دوست دارند سوغاتی بخرند و با چمدانهای پر به ایران برگردند. به قول خودشان، دلشان میخواهد برای خانواده و فامیل و دوستانشان، یک تکه به یادگار بیاورند و این به خودی خود ایرادی ندارد مشکل آنجاست که پارچه و کیف و کفش چینی، یادگار مکه و کربلا نیست . خرید کت و شلوار چینی به چه کار ایرانیان میاید جز اینکه اقتصاد ما را فلج میکند و به تولیدکنندگان و خیاط ها و کفشدوزهای ایرانی که جنس باکیفیت ولو کمی گرانتر تولید میکنند آسیب میزند؟
این کارواندار با اشاره به امکاناتی که فروشگاهها در اختیار زائران ایرانی میگذارند میگوید: بسیاری از فروشگاهها در مکه و مدینه، امکانات ویژهای را در اختیار زائران ایرانی میگذارند برای مثال، امکان رفت و آمد از هتل به فروشگاه مورد نظر را برای آنان فراهم میکنند در صورتیکه چنین امکانی را در اختیار کشورهای دیگر قرار نمیدهند چون میدانند آنها خرید نمیکنند.