بانک و صنعت، بر اساس قانون مالیات های مستقیم مالیات بردرآمد املاک اجاری به دو دسته مالیات اجاره دست اول و مالیات اجاره‌داری دست دوم تقسیم می شود. گروه اول شامل مالیاتی است که به درآمد تحصیل‌شده اشخاص حقیقی و حقوقی بابت اجاره املاک و مستغلات در ایران تعلق می‌گیرد و در واقع موجر مالک می‌باشدکه بر اساس ماده 54 قانون مالیات‌های مستقیم، درآمد مشمول مالیات املاکی که به اجاره واگذار می‌شود عبارت است از کل مال‌الاجاره، اعم از نقدی و غیرنقدی، پس از کسر بیست و پنج درصد بابت هزینه‌ها و استهلاکات و تعهدات مالک نسبت به مورد اجاره.در مالیات اجاره داری دست دوم، هرگاه مستاجر محل مورد اجاره را به غیر به اجاره واگذار نماید، مشمول مالیات اجاره‌داری دست دوم می‌باشد. در واقع موجر مالک نمی‌باشدکه درآمد مشمول مالیات اجاره دست دوم عبارت است از مابه‌التفاوت اجاره دریافتی و اجاره پرداختی بابت ملک مورد اجاره.محاسبه درآمد مشمول مالیات اجاره املاک طبق 2 روش به استناد ماده 54 قانون انجام می‌شود:1- درآمد اجاره براساس قرارداد رسمی یا عادی مبنای تشخیص مالیات قرار می‌گیرد.2- چنانچه قرارداد وجود نداشته‌باشد یا از ارائه آن خودداری شود و یا مبلغ آن کمتر از هشتاد درصد (80%) ارقام مندرج در جدول املاک مشابه باشد، میزان اجاره‌بها براساس جدول اجاره املاک مشابه تعیین می‌شود.
البته در این میان 4 مورد معافیت نیز پیش‌بینی شده است:1- محل سکونت پدر یا مادر یا همسر یا فرزند یا اجداد و همچنین محل سکونت افراد تحت تکفل مالک اجاری تلقی نمی‌شود، مگر اینکه به موجب اسناد و مدارک ثابت شود که اجاره پرداخت می‌شود (تبصره 1 ماده 53)
2- درآمد هرشخص ناشی از اجاره واحد یا واحدهای مسکونی در تهران تا یکصد و پنجاه متر مربع زیر بنای مفید و در سایر نقاط تا مجموع دویست متر مربع زیر بنای مفید از مالیات بر درآمد ناشی از اجاره املاک معاف می‌باشد (تبصره 11 ماده 53)
3- طبق ماده 57 شخص حقیقی که هیچ‌گونه درآمدی ندارد، تا میزان معافیت مالیاتی درآمد حقوق که هرساله سقف آن اعلام می‌شود از درآمد مشمول مالیات سالانه مستغلات از مالیات معاف و مازاد طبق مقررات مشمول مالیات می‌باشد.
- مشمولان این ماده بایستی اظهارنامه موضوع ماده فوق را تکمیل و به اداره امور مالیاتی محل وقوع ملک تسلیم و اعلام نمایند که هیچ‌گونه درآمد دیگری ندارند.
- در اجرای حکم این ماده حقوق بازنشستگی و وظیفه دریافتی و جوایز و سود ناشی از سپرده‌های بانکی درآمد تلقی نخواهد شد.
- حکم این ماده در مورد فرزندان صغیری که تحت ولایت پدر باشند جاری نخواهد بود. (تبصره1 ماده 57)
4- هرگاه مالک خانه یا آپارتمان مسکونی، آن را به اجاره واگذار نماید و خود محل دیگری برای سکونت خویش اجاره نماید در احتساب درآمد مشمول مالیات میزان مال‌الاجاره‌ای که به موجب سند رسمی یا قرارداد می‌پردازد از کل مال‌الاجاره دریافتی او کسر می‌شود (ماده 55)
از نکاتی که در مورد مالیات بر اجاره رعایت شود این است که براساس تبصره9 ماده 53 قانون مالیات های مستقیم، مالیات اجاره تا پایان ماه بعد از پرداخت اجاره قابل پرداخت می باشد لذا در مواردی که اجاره به صورت ماهیانه پرداخت نمی شود، الزامی به پرداخت مالیات اجاره به صورت ماهیانه وجود ندارد. به عبارتی می توانید سند احتساب هزینه اجاره را به صورت ماهیانه ثبت کنید ولی لحاظ نمودن مالیات اجاره را به زمان پرداخت اجاره موکول نمائید.
سازمان امور مالیاتی
