بانک و صنعت، تمکین مالیاتی معمولا به عنوان درجه ای است که فرد یا یک سازمان، از قوانین و مقررات مالیاتی، پیروی می کند. یکی دیگر از اصول کلیدی در ادبیات موجود، این است که تمکین مالیاتی از سوی مالیات دهندگان، زمانی اجرایی می شود که قوانین و مقررات مالی مربوطه، به وضوح، مشخص شده و در دسترس باشد.
فرهنگ مالیاتی با کار تبلیغاتی صرف ایجاد نمی شود; بلکه باید برای رسیدن به این هدف مالیات را در جامعه و نزد قشرهای گوناگون مردم تبدیل به یک باور ملی نمود. ممکن است مالیات از نظر برخی، پرداخت یک جانبه ملت به دولت تلقی شود و به همین منظور در پرداخت مالیات مقاومت هایی صورت گیرد، لیکن اگر فرهنگ پرداخت مالیات در جامعه نهادینه شود بسیاری از مشکلات برطرف خواهد شد. به بیانی دیگر مالیات از اهم درآمدهای دولت است که پذیرش آن از طرف ملت و نحوه اجرای آن از طرف دولت به ویژگی های فرهنگی هر کشور بستگی دارد. هرچه جامعه دارای فرهنگ مالیاتی غنی تری باشد، وصول مالیات با موفقیت و سهولت بیشتری همراه است و مودیان مالیاتی نیز با رغبت و احساس مسئولیت بیشتری اقدام به انجام وظایف قانونی خود می کنند.
بدیهی است عقاید، ارزشها، باورها و حتی زبان و نمادهایی که در یک جامعه کاربرد دارد، عناصر مهم فرهنگ به شمار می روند و فرهنگ مالیاتی نیز به همین سیاق، متاثر از عناصر مذکور است. بنابراین برای افزایش تمکین مودیان می باید اقدامات موثری در خصوص تاثیر بر عناصر فرهنگ مالیاتی صورت گیرد که مهمترین آنها، شامل آموزش مودیان، معرفی مالیات و اثرات آن بر جامعه از طریق اجرای برنامه های فرهنگی و رسانه ای، آگاه سازی عموم از موارد مصرف مالیات، تبیین فرار مالیاتی به عنوان یک جرم بزرگ که زیان آن به کل افراد جامعه می رسد و در نهایت تقویت روحیه قانونمداری در جامعه است.
همچنین اقدامات غیرمستقیم دیگری همچون هماهنگی با اصناف و اتحادیه ها برای آموزش مودیان و ارتقای فرهنگ مالیاتی، مکانیزاسیون ادارات و الکترونیکی کردن خدمات مالیاتی، مبارزه جدی با فساد در درون دستگاه، تشویق و تقدیر از مودیان خوش حساب، اطلاع رسانی قوانین و مقررات به صورت بهنگام و موثر به مودیان، از جمله موارد دیگری است که بر ارتقای تکمین مودیان اثرگذار است.
بدیهی است برای نتیجه بخشی هر چه بیشتر اقدامات و برنامه توسعه فرهنگ مالیاتی، می باید رفتار کارکنان دستگاه مالیاتی به گونه ای باشد که حس اعتماد مودیان را برانگیزاند و مودیان و کارکنان سازمان امور مالیاتی کشور خود را در یک مسیر و در حکم شریک ببینند که هدف آن توسعه همه جانبه کشور و رشد و پیشرفت اقتصادی است.
جایگاه و کارآیی سیستم های مالیاتی در هر کشور، مرهون نوع و نحوه مدیریت مالیاتی و میزان موفقیت آن در اجرای برنامه های توسعه فرهنگ مالیاتی است که در نهایت منجر به افزایش تمکین مودیان آن جامعه می شود و روشن است که با افزایش تمکین مودیان، عملا هزینه های وصول مالیات کاهش یافته، فرارهای مالیاتی به میزان چشمگیری کاهش یافته و درآمدهای مالیاتی نیز جهت معناداری پیدا خواهد کرد و شهروندان به شکل مطلوبی از رفاه عمومی، امنیت، بهداشت و درمان، آموزش و پرورش و زمینه های عدالت اجتماعی بهره مند خواهند شد.
سازمان امور مالیاتی