در ایران هم چند سالی است که بنا به تجربه سایر کشورها، حذف صفر از پول ملی در دستور کار بانک مرکزی قرار گرفته و آنطور که گفته شده قرار است 4صفر از پول ملی حذف شود، پیشنهادی که همچنان در پیچ و خم اجرا قرار دارد و هنوز به نتیجه نرسیده است. کارشناسان اقتصادی می‌گویند، نحوه اجرای این طرح و آماده‌سازی روانی مردم برای پذیرش این تحول کاری دشوار است که تمهیدات لازم را می‌طلبد و این امر ممکن است در کوتاه مدت محقق نشود.
به هر حال اواخر دهه 80بود که مسئولان وقت کشورمان به دلیل تغییرات ایجاد شده در تورم و ادامه کاهش قابل توجه ارزش پول ملی تصمیم به حذف صفر از پول ملی گرفتند و بحث حذف 3صفر را جدی مطرح کردند، اما کم‌کم بحث حذف 4صفر از سوی مقامات بانک مرکزی مطرح شد که به دلیل فراهم نبودن زمینه‌های لازم، این بحث کنار رفت. اما با روی کار آمدن دولت یازدهم و در همان ابتدای ایجاد تغییر و تحولات بانک مرکزی در دولت جدید، اکبر کمیجانی، قائم مقام بانک مرکزی با اشاره به اینکه حذف 4 صفر از پول ملی از دستور کار بانک مرکزی خارج نشده و در آینده بررسی می‌شود، عنوان کرد که یکی از دلایلی که اصلاح واحد پول ملی مطرح شد ایجاد تورم بود، بنابراین درحال‌حاضر اولویت این است که در قالب سیاست‌های پولی و مالی در جهت مهار تورم و ثبات قیمت‌ها گام برداریم.
ولی اله سیف، رییس کل بانک مرکزی هم پیش از این، دراین باره با تاکید براین موضوع که حذف صفر از پول ملی اقدامی است که باید اتفاق بیفتد، این امر را منوط به تک رقمی شدن نرخ تورم دانست و در عین حال تاکید کرد که این کار باید در شرایط باثبات و در یک افق بلندمدت رخ دهد.
موضوعی که کارشناسان اقتصادی هم بر آن اذعان دارند و براین باورند که با توجه به اقداماتی که درباره کاهش نرخ تورم انجام شده است، باید منتظر ماند این نرخ تک رقمی شود و به ثبات لازم برسد تا آثار مثبت اجرای حذف صفرها بر اقتصاد کشور نمایان شود.
ثبات اقتصادی شرط نخست
بهروز احمدی، یکی از کارشناسان اقتصادی دراین باره,اینکه حذف صفرها از پول ملی اثرات مثبتی برای اقتصاد می‌تواند به همراه داشته باشد اما اجرای این طرح پیش‌نیازهایی می‌خواهد که باید در گام نخست فراهم شود، گفت: به‌طور حتم حذف صفرها از پول ملی زمانی کارآمد و مفید خواهد بود که شرایط اقتصادی از ثبات نسبی برخوردار باشد.
وی با تاکید بر اینکه کنترل و تک رقمی شدن نرخ تورم ازجمله پیش نیازهای اجرای این طرح به‌شمار می‌آید، افزود: درصورتی که زمینه اجرای این طرح فراهم نباشد و صفرها از پول ملی حذف شود، این اقدام ممکن است در کوتاه مدت و میان مدت باعث افزایش سطح عمومی قیمت‌ها و افزایش نرخ تورم شود و این تلاش‌های مسئولان اقتصادی را بی‌نتیجه خواهد کرد.
وی با اشاره به این موضوع که دولت در این مدت اقدامات مثبتی را برای مهار تورم انجام داده است باید منتظر ماند که نتیجه این اقدامات تثبیت شود و بتوان با اطمینان بیشتر سیاست‌هایی پیش رو را پیاده کرد، در ادامه به برخی دلایلی که حذف صفرها را ضروری می‌کند، اشاره کرد و افزود: درحال‌حاضر به دلیل افت ارزش پول ملی، ارقام خیلی بزرگ شده‌اند و می‌طلبد برای تسهیل مبادلات و کاهش هزینه مبادلات، صفرها از پول ملی حذف شود. احمدی حذف صفرها را از لحاظ روانی بسیار مثبت دانست و گفت: به طور حتم بعد از حذف صفرها از پول ملی قبح روانی افزایش قیمت در بسیاری از کالاها از بین می‌رود.
به گفته این کارشناس اقتصادی برای اینکه در بلندمدت اثرات مثبت اجرای این طرح از بین نرود، باید ابتدا اقتصاد به ثبات برسد و سپس اقدام به حذف صفرها از پول ملی کرد که به نظر می‌رسد درحال‌حاضر این شرایط فراهم نیست.
وی خروج از رکود، تقویت بخش مولد کشور و همچنین رسیدن به رشد اقتصادی مطلوب را یکی دیگر از پیش نیازهای اصلاح پول ملی دانست و تاکید کرد: برای رسیدن به این اهداف باید برخی اصلاحات ساختاری در بخش اقتصاد کشور انجام شود و این نیازمند زمان است.
حذف صفرها در یک شرایط منطقی
عباسعلی ابونوری، یکی دیگر از کارشناسان اقتصادی ، با تاکید بر اینکه اصلاح پول ملی زمانی می‌تواند آثار مثبتی به همراه داشته باشد که این امر در یک شرایط منطقی رخ دهد، افزود: یکی از پیش نیازهایی که می‌توان برای اجرای این طرح قائل شد، افزایش تراز بازرگانی و تجاری کشور است. وی با بیان اینکه با تحقق این هدف می‌توان امیدوار بود که میزان ارزی که وارد کشور می‌شود تراز پرداختی‌ها را به تعادل برساند، تصریح کرد: در غیراین صورت تغییر در پول ملی و برداشتن صفرها نمی‌تواند منطقی و به نفع اقتصاد کشور باشد.
او با بیان اینکه اگر شرایط و زمینه اجرای حذف صفرها در کشور فراهم نباشد آثار واهداف مثبتی که برای آن پیش‌بینی شده است، کوتاه‌مدت خواهد بود و در بلندمدت بی‌تاثیر می‌شود، گفت: باتوجه به این رویه، به نظر می‌رسد که درحال‌حاضر زمان اجرای حذف صفرها نیست. ابونوری، ضمن رشد تراز تجاری ایران، به ثبات رسیدن اقتصاد را از پیش نیازهای اجرای این طرح دانست و گفت: با توجه به اقداماتی که از سوی دولت در حال انجام است و امیدهایی که برای رفع تحریم‌ها وجود دارد، می‌توان امیدوار بود شرایط اقتصادی کشور به جایگاه واقعی خود برسد و این امر می‌تواند زمینه اصلاح پول ملی را فراهم کند.
این کارشناس اقتصادی با بیان اینکه حذف صفرها با توجه به تجربه سایر کشورها، بی‌شک در کشور ما نیز شدنی است اما باید منتظر فراهم شدن شرایط بود، تصریح کرد: به‌طور حتم حذف صفرها به نفع اقتصاد کشور خواهد بود، ضمن اینکه این امر، در روابط بین‌المللی باعث ایجاد ذهنیت و انگیزه مثبت برای پول ایرانی می‌شود.
