پست؛ بستر ساز توسعه خدمات و رونق اقتصادی روستاها و مناطق محروم

زهره مولوی، کارشناس روابط عمومی شرکت ملی پست در مطلبی که در روزنامه جهان اقتصاد امروز منتشر کرده به تشریح نقش پست در توسعه روستاها و مناطق محروم پرداخته است.

به گزارش پایگاه تحلیلی خبری بانک و صنعت به نقل از روابط عمومی شرکت پست،زهره ملوی در این مطلب آورده:قرار گرفتن در عصر ارتباطات و گسترش اطلاعات مزایای زیادی برای رشد و توسعه جوامع به همراه داشته است. اما در کنار هزاران پیامد مثبت آن، آنچه امروزه به معضلی جدی و مهم تبدیل شده است، زیادتر شدن فاصله بین زندگی شهری و روستایی، ایجاد شکاف دیجیتالی و بالطبع تهدید عدالت اجتماعی در روستاها و مناطق کمتر توسعه یافته است. موضوعی که سبب می شود دولت ها به فراخور امکانات و توانایی های خود در جهت کاهش این فاصله ها، برقراری عدالت اجتماعی به کمک سازمانها و دستگاه ها و همچنین بالابردن سطح زندگی مردم تلاش کنند.

در کشور ما ایران که حدود 30 درصد از جمعیتش در روستاها و مناطق کمتر توسعه یافته ساکن هستند نیز در دولت ها را برآن داشته تا چاره ای برای کاهش زندگی شهری و روستایی بیاندیشند. دولت تدبیر و امید طی سالهای اخیر دسترسی به خدمات ارتباطی و الکترونیکی و فناوری های اطلاعاتی در روستاها، مناطق دور افتاده و محروم را در اولویت خود قرارداده است و وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات تاکنون بیش از 550 میلیارد تومان برای ارایه و تقویت اینترنت در روستاها سرمایه گذاری کرده و توانسته حدود 27 هزار روستا را به اینترنت پرسرعت مجهز کند.

با فراهم آوردن این زیرساختها، این وزارتخانه همچنین توانست با ایجاد حدود 5 هزار دفتر ICT روستایی و سپردن مدیریت آنها به پست، گام های مهم و اساسی در خصوص محرومیت زدایی،  دسترسی مردم روستاها و مناطق دور افتاده به انواع خدمات و ایجاد اشتغال برای 30 هزار نیروی کار؛  بردارد.

پروژه USO یکی دیگر از برنامه ها برای توسعه یافتگی روستاها و مناطق محروم است که براساس این برنامه، خدمات عمومی اجباری ارتباطات و فناوری اطلاعات می بایست از طریق سازمانها و شرکت های زیرمجموعه وزارت ارتباطات در روستاها ایجاد و یا عرضه گردد. پست نیز از محل اعتبارات این پروژه، طی سالهای اخیر به توسعه و تجهیز دفاتر ICT روستایی پرداخته است.

شرکت پست جمهوری اسلامی ایران از جمله سازمان های خدمت رسان، وفادار و متعهد به روستاییان است که با برخورداری از گسترده ترین شبکه ارتباطی فیزیکی و توزیع مویرگی، ارایه انواع خدمات پستی و غیرپستی را برای تمامی مناطق کشور به ویژه روستاها و نواحی دورافتاده تضمین می نماید .

در واقع پست به عنوان پل ارتباطی ادارات و سازمانها با مردم روستاها، نقش مهمی در بردن خدمات دولتی به دورن روستاها، کاهش سفرهای غیرضروری، کاستن از بار مالی دریافت خدمات به خانوارهای روستایی و همچنین توسعه رفاه اجتماعی مردم مناطق کمتر توسعه یافته داشته است.

همانطور که در اساسنامه‌ جدید شرکت ( مصوب سال 1395) آمده است، شرکت پست به عنوان یک شرکت ملی، مباحث حاکمیتی را دنبال می کند و در جاهایی که بخش خصوصی به دلیل مقرون به صرفه نبودن، تمایلی به عرضه خدماتش نداشته باشد مانند روستاها و مناطق کمتر توسعه یافته، پست موظف است سرویس ها و خدمات مورد نیاز مردم را با نرخ دولتی در اختیار آنها قرار دهد. به عنوان مثال، در حال حاضر خدماتی از قبیل ارسال مرسولات ویژه نابینایان به صورت رایگان و توزیع مرسولات و نامه های  61 هزار روستای کشور، صرفا توسط پست دولتی انجام می شود.

پست همچنین با گسترش و عرضه خدمات الکترونیکی و فیزیکی دستگاه ها و سازمان های مختلف اعم از ثبت احوال، راهنمایی و رانندگی، نظام وظیفه، دانشگاهها و مراکز آموزش عالی و ... نقش بی بدیلی در تسهیل خدمات رسانی به مناطق روستایی داشته است. به عنوان مثال پست طی سالهای اخیر موفق شده از طریق دفاتر ICT ثبت نام کارت هوشمند ملی، ثبت نام دانشگاه ها، خدمات مربوط به ثبت اسناد، ثبت نام یارانه ها و سهام عدالت و سایر ثبت نام و خدمات الکترونیکی را به روستاها ببرد.

با توجه به اینکه امروزه یکی از مهمترین اقدامات دولت ها برای کاهش فاصله زندگی بین شهرها و روستاها و همچنین ایجاد فرصت های اشتغال زایی؛ در کنار نقش واسطه ای و نیابتی شرکت ملی پست در مناطق کمتر توسعه، رفتن به سمت ایجاد زمینه فعالیت های الکترونیکی و تامین نیاز مردم از این طریق است، می توان به راه اندازی سرویس وب آگهی و همچنین بازار الکترونیک؛ با هدف رونق کسب و کار روستاییان اشاره کرد. روستاییان و تولید کننده انواع محصولات محلی اعم از باغی، کشاورزی، صنایع دستی و ... می توانند با عضویت در سامانه وب آگهی و ایجاد یک بازار الکترونیکی به عرضه تولیدات خود بپردازند و با ارتباط مستقیم و بدون واسطه با خریداران؛ زمینه رونق کسب و کار خود را فراهم آورند.

در اجرای پروژه های کلان نیز  پست روستاها و مناطق محروم را همچنان در اولویت برنامه های خود قرار داده است. به عنوان مثال در فاز دوم پروژه ملی GNAF ( سامانه یکپارچه سازی نشانی ها و آدرس ها) که از ابتدای سال 96 آغاز شده است، آدرس و نشانی یک هزار روستا نیز استاندارد سازی و مجهز به پلاک آبی( شماره به اضافه کدپستی ده رقمی) می شوند.

طرح ملی سیماک نیز از دیگر طرح های کلان شرکت ملی پست است که یکی از اهداف اصلی آن جلوگیری از زمین خواری در روستاها و شفاف سازی معاملات مربوط به ملک می باشد که اجرای آن از 95 در کشور شروع شده است.  

در کنار خدماتی که پست خود به صورت الکترونیکی و فیزیکی به روستاییان و ساکنان مناطق محروم ارایه می دهد، برخی ادارات و سازمانها نیز با استفاده از بستر موجود پست و با خلاقیت و نوآوری، نقش موثری در محرومیت زدایی و کاهش شکاف بین زندگی مناطق روستایی و شهری ایفا کرده اند. به عنوان مثال، کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان سیرجان با راه اندازی کتابخانه پستی و عضویت کودکان و نوجوان روستاهای این شهرستان ؛ زمینه مطالعه و بهره مندی آنها از 7 هزار جلد کتاب این کتابخانه پستی را فراهم آورده است و هر 15 روز یکبار برای آنان کتاب های مورد علاقه شان را از طریق پست ارسال می کند.

در راستای استفاده بهینه از بستر پست، شرکت های بیمه گذار دارای مجوز از بیمه مرکزی ایران نیز با حذف واسطه ها، خدمات بیمه ای خود را با قیمت واقعی از طریق دفاتر ICT  روستایی در اختیار ساکنان روستا قرار دهند. به این ترتیب ارتباط بین ارایه‌دهندگان خدمات بیمه ای و خریداران با محوریت پست ساماندهی می‌شود.

حال می توان ادعا کرد پست با همکاری وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، زمینه رونق روستاها و محرومیت زدایی از مناطق کمتر توسعه یافته را فراهم ساخته است. امید است با همکاری سازمانها ، شرکت ها و دستگاههای خدمات رسان بتوان بیش از پیش به آبادانی روستاها، رونق کسب و کار ساکنین این مناطق و ایجاد انگیزه ماندن آنها در روستاها کمک کرد.