پرسش و پاسخ های مرتبط با حمایت از حقوق خریداران محصولات بیمه ای

پایگاه تحلیلی خبری بانک و صنعت:تکلیف بیمه گذاران در صورت ورشکستگی شرکت های بیمه چه می شود؟ این سوالی است که بارها از طرق مختلف به گوش بسیاری از کارکنان بیمه مرکزی می رسد و البته سوالی که با توجه به تعهدات شرکت های بیمه ممکن است بر ذهن همه بیمه گذاران حقیقی، حقوقی و البته احتمالا شرکت های بیمه نیز خطورکند. 

به گزارش پایگاه تحلیلی خبری بانک و صنعت به نقل ازبیمه مرکزی:

1- اهمیت حمایت ازحقوق بیمه گذاران در صنعت بیمه ایران از نظر قانون گذاران این حوزه چگونه است؟

   اهمیت حفظ حقوق بیمه گذاران از دید قانون گذارن به دور نمانده و براساس ماده1 قانون تاسیس بیمه مرکزی ایران وبیمه گری یکی از وظایف اصلی بیمه مرکزی جمهوری اسلامی ایران حمایت از حقوق بیمه گذاران است. در این ماده بلافاصله پس از اشاره به حقوق بیمه گذاران، اعمال نظارت دولت بر فعالیتهای بیمه ای ازطریق بیمه مرکزی ایران مد نظر قرار گرفته است. در حقیقت در این ماده یکی از وظایف اصلی بیمه مرکزی ایران حمایت از حقوق بیمه گذاران است و در قسمت دوم این ماده نظارت بر فعالیت شرکتهای بیمه نیز به نوعی در راستای حمایت از حقوق بیمه گذاران است.
2- نظارت بیمه مرکزی شامل کدام حوزه ها می شود؟
    خریداران محصولات بیمه ای توجه داشته باشند همانطوری که بانک مرکزی نظارت برفعالیت بانکها را برعهده دارد، بیمه مرکزی نیز وظیفه نظارت بر فعالیت شرکتهای بیمه بازرگانی را به عهده دارد.نظارت بیمه مرکزی درحوزه بیمه های بازرگانی بوده وفعالیت موسسات بیمه ای مانند تامین اجتماعی، خدمات درمانی و...که در حوزه بیمه های اجتماعی فعالیت دارند، ارتباطی با وظایف بیمه مرکزی ندارد.
3-اگر موسسه بیمه نتواند به تعهدات خود عمل کند، چه اتفاقی می افتد؟
در مواردی که به تشخیص بیمه مرکزی ایران وضع مالی موسسه بیمه طوری باشد که نتواند به تعهدات خود عمل نماید یا بر بیمه مرکزی ایرا ن ثابت گردد که ادامه فعالیت موسسه به زیان بیمه شدگان وبیمه گذاران ویا صاحبان حقوق آنهاست، پروانه بیمه شرکت بیمه برای تمام رشته ها و یا رشته های معینی ابطال خواهد شد.( بند3ماده 40 قانون تاسیس بیمه مرکزی ایران و بیمه گری)
4- در صورتی که پروانه شرکتی لغو شود، تعهدات آن شرکت چگونه جبران می شود؟
 در صورتیکه پروانه موسسه ییمه ای به طور دائم لغو شود، بیمه مرکزی ایران می تواند کلیه سوابق و اسناد مربوط به حقوق وتعهدات موسسه مزبور را به شرکت دولتی بیمه ایران انتقال داده ویا ترتیب خاص دیگری را که متضمن منافع بیمه گذاران باشد، اتخاذ نماید.(ماده 44 قانون تاسیس بیمه مرکزی ایران و بیمه گری)
5- آیا به غیر از این راهکار، راهکار دیگری هم برای ایفای بهتر تعهدات پیش بینی شده است؟
 بیمه مرکزی ایران به منظور حفظ حقوق بیمه گذاران و بیمه شدگان وصاحبان حقوق آنها، یا به ملاحظات اقتصادی و حمایت امر بیمه می تواند با تایید شورای عالی بیمه و تصویب مجمع عمومی بیمه مرکزی ایران موسسات بیمه ای راکه وضع مالی یا اداری آنها رضایت بخش نیست مکلف نماید که در یکی از موسسات بیمه دیگری که موافق باشند ادغام شوند و در صورتی که ادغام صورت نگیرد پروانه موسسه ای که وضع مالی یا اداری آن رضایت بخش نیست طبق مقررات این قانون لغوخواهد شد. (ماده 59 قانون تاسیس بیمه مرکزی ایران و بیمه گری )
6- در صورت انحلال یک شرکت، تکلیف اموال آن موسسه چگونه خواهدشد؟  
 اموال موسسات بیمه همچنین ودایع مذکور در مواد 36 و46 قانون مذکور تضمین حقوق ومطالبات بیمه گذاران، بیمه شدگان وصاحبان حقوق آنان است و در صورت انحلال یا ورشکستگی موسسه بیمه، بیمه گذاران و بیمه شدگان و صاحبان حقوق آنان نسبت به بستانکاران حق تقدم دارند. در میان رشته های مختلف بیمه، حق تقدم با بیمه عمر است.(ماده 6? قانون تاسیس بیمه مرکزی ایران و بیمه گری ) 
7- اصولا چرا شرکت های بیمه، مبلغی را به عنوان اتکایی به بیمه مرکزی پرداخت می کنند؟ 
کلیه موسسات بیمه که در ایران فعالیت می کنند می بایست درصدی از رشته های بیمه زندگی وسایر رشته ها از معاملات بیمه ای مستقیم خود را نزد بیمه مرکزی ایران بیمه اتکایی نمایند(ماده 71). بیمه اتکایی نیز در حقیقت مکانیزمی برای حمایت از بیمه گذاران بوده و توان پرداخت خسارت بیمه گذاران توسط شرکتهای بیمه را افزایش می دهد.
8- مطابق با آیین نامه آیین نامه حمایت ازحقوق بیمه گذاران، بیمه شدگان و صاحبان حقوق آنها، نظارت بر تبلیغات موسسات بیمه ای چگونه صورت می پذیرد؟ 
 براساس فصل دوم از آیین نامه مذکور، عرضه کنندگان بیمه باید از تبلیغات گمراه کننده خودداری نمایند. همچنین موسسات بیمه موظفند از انطباق تبلیغات بیمه ای شرکت، نمایندگان خود وکارکنان آن با مقررات مربوط اطمینان حاصل نمایند.
9-بیمه گران چه اطلاعاتی را باید در اختیار بیمه گذاران قرار دهند؟ آیا شرکت های بیمه می توانند بیمه را بصورت اجباری بفروشند؟ 
 بر اساس فصل سوم این آیین نامه، عرضه کنندگان بیمه موظفندکلیه اطلاعات ضروری در مورد پوشش های بیمه، وظایف وتعهدات بیمه گرو بیمه گذار، میزان حق بیمه و نحوه پرداخت آن، استثنائات و محدودیت های بیمه نامه، تاریخ شروع و انقضای بیمه نامه و نحوه ارائه خدمات بیمه ای وسایر توضیحات لازم را به متقاضی خدمات بیمه بصورتی مناسب( نظیرمکتوب، الکترونیکی وغیره) اعلام نماید. همچنین بیمه گذاران توجه داشته باشند که فروش اجباری بیمه به هرطریقی ممنوع است.
10-مدت زمان رسیدگی به خسارت های وارده چقدر است؟ حداکثر زمان پرداخت خسارت به بیمه گذاران چقدر باید باشد؟ 
موسسه بیمه باید بعد از دریافت کلیه مدارک مربوط به خسارت حداکثر ظرف مدت 30روز، مدارک را بررسی و نتیجه را اعلام نماید و در صورت احراز عدم استحقاق دریافت خسارت مراتب را همراه با ذکر دلایل بطور مکتوب به بیمه گذار یا زیان دیده اعلام نماید و در صورت قبول خسارت، موسسه بیمه موظف است حداکثر 15 روز پس از قبول خسارت آن را پرداخت نماید.(ماده 22 آئین نامه حمایت از حقوق بیمه گذاران، بیمه شدگان و صاحبان حقوق آنها  )
11- بیمه گذاران چگونه و از چه طریقی می توانند از شرکت های بیمه شکایت کنند؟ 
براساس فصل پنجم آیین نامه، موسسه بیمه موظف است واحد رسیدگی و پاسخگویی به شکایت تحت نظارت و مسئولیت مستقیم مدیر عامل ایجاد و امکان دسترسی آسان را برای عموم بیمه گذاران در سطح کشور جهت طرح شکایت مربوطه فراهم نماید به گونه ای که حداکثر ظرف مدت20 روز شکایت رسیدگی شود. در صورت عدم رسیدگی به شکایات بیمه ای در شرکت، بیمه گذاران، بیمه شدگان یا صاحبان حقوق آنها می توانند موضوع مورد اختلاف را به صورت کتبی و همراه مدارک و دلایل لازم به بیمه مرکزی اعلام و تقاضای رسیدگی نمایند.
12- مهم ترین اقدامات نظارتی بیمه مرکزی در خصوص قصور و تخلف شرکت های بیمه چیست؟ 
بیمه مرکزی برحسن اجرای مفاد این آیین نامه نظارت می نماید و در صورت قصور یا تخلف در اجرای آن، حسب مورد و متناسب با قصور یا تخلف مربوطه، اقدامات مختلفی از جمله پیشنهاد تعلیق یا لغو فعالیت شرکت بیمه را به عمل آورد.(فصل ششم آیین نامه)
13- در صورت بروز اختلاف بین بیمه گر و بیمه گذار، حل این مشکل توسط چه سازمانی صورت می گیرد؟
شرکتهای بیمه نیز همانند هر بنگاه اقتصادی موظف به ایفای تعهدات خود برمبنای قرارداد فروش بیمه(بیمه نامه) در قبال بیمه گذاران بوده و در صورت عدم ایفای تعهد، هریک از بیمه گذاران می توانند با مراجعه به سیستم قضایی با تنظیم دادخواست درخواستهای خود را مطرح نمایند. البته پیشنهاد می شود که در صورت بروز مشکل، در اولویت اول بیمه گذار اختلافات بوجود آمده را از طریق شرکت بیمه مربوطه و نهایتا با مساعدت بیمه مرکزی حل نماید و صرفا در صورت نیاز به سیستم قضایی مراجعه نماید. بیمه مرکزی ایران سعی دارد که ضمن بررسی مدارک و مستندات موضوع مورد اختلاف، اقدام به ارائه نظر کارشناسی وحل مشکل نماید. همچنین بیمه گذاران توجه داشته باشند که در شرایط عمومی رشته های بیمه نحوه حل و فصل اختلاف بین بیمه گر وبیمه گذار ارائه شده است.
14- بیمه گذاران از چه راهی می توانند به اطلاعات تکمیلی مورد نیاز خود دسترسی داشته باشند؟ 
بیمه گذاران می توانند با مراجعه به سایت رسمی بیمه مرکزی جمهوری اسلامی ایران(www.centinsur.ir) به اطلاعات مورد نیازخود در زمینه قوانین و مقررات بیمه ای، نحوه رسیدگی به شکایات بیمه ای، میزان توانمندی ایفای تعهدات آتی شرکتهای بیمه (توانگری مالی شرکت های بیمه)، پرسشهای متداول و... دسترسی داشته باشند.