پایانه فروش گامی به سوی شفاف سازی اقتصادی

نظام مالیاتی ایران در طی سال‌های اخیر اقدامات موثری را به منظور شفاف‌سازی اقتصادی و جلوگیری از فرار مالیاتی به انجام رسانده است.

بانک و صنعت، اجرای طرح جامع مالیاتی، اجرای قانون مالیات بر ارزش افزوده و اصلاح قانون مالیات‌های مستقیم از مهمترین این اقدامات بوده است. بدیهی است این تحولات صورت رفته در راستای مبانی قانونی و مقرراتی که با نیت شفاف‎سازی اقتصاد و غلبه بر فضای تاریک اقتصاد به اجرا درآمده و یکی از مهمترین مبانی قانونی، ماده 169 و 169 مکرر قانون مالیات های مستقیم بوده است که از آن به عنوان مهمترین ظرفیت قانونی نظام مالیاتی برای رسیدن به نظام مدرن مالیاتی یاد می شود.
ارسال صورت معاملات فصلی توسط برخی فعالان اقتصادی و نصب و استفاده از پایانه فروش توسط گروه هایی از مشاغل از محورهای مهم ماده 169 قانون مذکور می باشد. نصب پایانه فروش توسط مودیان یکی از راهکارهای موثر برای شفاف‎سازی درآمد صاحبان مشاغل است. از آنجا که از سال 1399، شیوه علی الراس از نظام مالیاتی حذف شده و تشخیص مالیات براساس اظهارنامه برآوردی است، لذا هر گونه مستندات قانونی که از این پس توسط مودیان ارایه می شود، می‎تواند به عنوان معیار و مبنایی قانونی برای تشخیص مالیات قرار گیرد. پایانه های فروشگاهی از جمله تجهیزاتی هستند که برابر قانون به عنوان مستندات قابل پذیرش در بخش تشخیص درآمد و مالیاتی مطرح شده اند. بر این مبنا، از ابتدای سال 1398، برخی گروه های مشاغل مکلف به نصب و استفاده از پایانه فروش شدند که به دلیل مهیا نبودن زیرساخت‎های لازم، با کمی تاخیر و از نیمه سال جاری، در حال اجراست. سازمان امور مالیاتی کشور به استناد قانون بودجه 1398 و در گام نخست، فعالان بخش درمان از جمله مشاغل پزشکی، پیراپزشکی، داروسازی و دامپزشکی را مکلف به ثبت نام در سامانه صندوق فروش و نصب و استفاده از پایانه فروش کرد و در گام بعدی که همینک در حال اجراست، 15 گروه شغلی ملزم به ثبت نام در سامانه صندوق فروش و نصب و استفاده از آن شدند.
این مشاغل شامل وکلا; مشاوران حقوقی و مشاوران خانواده; دفاتر اسناد رسمی; مشاورین املاک; تالارهای پذیرایی، رستوران ها، چلوکبابی ها، کبابی ها، اغذیه فروشی ها و فست فودی ها، سفره خانه های سنتی و کافی‎شاپ‎ها، کترینگ ها و تهیه غذاها، قهوه‎خانه ها، سالن های غذاخوری و باغ تالارها، باغ سراها، طباخی‎ها، آش و حلیم‎پزی‌ها، جگرکی‎ها، کته‎کبابی‎ها، بریانی‎فروشی‎ها و مشاغل مشابه; مراکز اقامتی از قبیل هتل‎ها، هتل‎آپارتمان‎ها، مهمان‎پذیرها، مهمان‎سراها، مهمان‎خانه‎ها، مسافرخانه‎ها، باغ ویلاها، اقامتگاههای بین راهی و متل‎ها; نمایشگاه ها و فروشگاه های وسایط نقلیه موتوری( به استثنای ماشین آلات راهسازی، ساختمانی و کشاورزی); آرایشگاه‎های مردانه و زنانه; آجیل و خشکبار فروشی‎ها(به استثنای مشمولین ماده (81) قانون مالیات های مستقیم و واردکنندگان); قنادی‌‎ها و شیرینی فروشی‎ها، آب میوه فروشی ها، بستنی و فالوده فروشی‎ها; میوه و تره‌بار فروش‎‌های مستقر در میادین میوه و تره بار، بار فروشی‎های میوه و تره بار، میوه فروشی‎ها; مجموعه های فرهنگی و ورزشی; لوازم تحریر و نوشت‎افزار فروشی‌ها( به استثنای تولیدکنندگان و واردکنندگان); بازی‎های رایانه‎ای (گیم‎نت‎ها) و کافی‎نت‎ها; و دفاتر خدمات ارتباطی(دفتر خدمات مشترکین تلفن همراه و ثابت و خدمات پستی)، دفاتر خدمات الکترونیکی( از جمله دفاتر پلیس+10 ، دفاتر خدمات الکترونیک شهر، دفاتر خدمات پیشخوان دولت و خدمات الکترونیک قضایی) می باشند.
صاحبان مشاغل مذکور، از ابتدای سال 1399 ملزم به استفاده از سامانه صندوق فروش (پایانه پرداخت متصل به شبکه پرداخت بانکی) و صدور صورتحساب فروش(فاکتور) مطابق مقررات شده اند که البته از ابتدای مهرماه سال جاری می‎باید با مراجعه به درگاه عملیات الکترونیکی سازمان امور مالیاتی کشور به نشانی الکترونیکی https://tax.gov.ir نسبت به ثبت سریال استاندارد پایانه یا پایانه های پرداخت متصل به شبکه پرداخت بانکی خود ( کارتخوان‎های بانکی) اقدام نمایند.
گفتنی است پایانه فروش، سامانه‌ای اعم از صندوق فروش یا رایانه یا پایانه پرداخت متصل به شبکه پرداخت بانکی یا نرم افزار کاربردی است که به اختصار « تجهیزات مشابه» نامیده می شوند، این پایانه شامل سخت افزار و نرم افزار با امکان اتصال به سامانه نظام مالیاتی که حداقل قابلیت لازم برای ثبت اطلاعات فروش کالا و خدمات واحد کسب و کار را دارد. به منظور استفاده از پایانه فروش، به هر فعال اقتصادی یک شماره شناسه اختصاص می یابد. این شماره ، شماره منحصر به فردی که توسط سازمان مالیاتی برای هر سامانه صندوق فروش تخصیص یافته است. اطلاعات مربوط به فروش مودی بصورت فایل الکترونیکی در سامانه صندوق فروش ثبت و مبادله می گردد.

سازمان امور مالیاتی