مدرن سازی نظام مالیاتی با راه اندازی صندوق های فروش

صندوق فروشگاهی مجموعه ای از سخت افزار و نرم افزاری است که نوع پیشرفته آن رایانه‌ایی کامل با یک مانیتور کوچک که از دید مشتری فقط یک فیش با جزییات خرید صادر می‌کند و از دید کارفرما، اعمال کنترل و حسابداری مکانیزه را نیز انجام می‌دهد. این پایانه ها که در اصل یک کامپیوتر میباشند، به منظور استفاده در نقطه فروش طراحی شده‌اند، به گونه‌ای که فضای کمتری را اشغال می نمایند و تجهیزات جانبی آن مناسب کاربری صندوق دار است.

بانک و صنعت، درآیین نامه اجرایی تبصره (2) ماده (169) اصلاحی قانون مالیات های مستقیم نیز سامانه صندوق فروش بدین ترتیب تعریف می شود: سامانه‌ای اعم از صندوق فروش یا رایانه یا پایانه پرداخت متصل به شبکه پرداخت بانکی یا نرم افزار کاربردی که به اختصار " تجهیزات مشابه" نامیده می شوند، شامل سخت افزار و نرم افزار با امکان اتصال به سامانه سازمان که حداقل قابلیت لازم برای ثبت اطلاعات فروش کالا و خدمات واحد کسب و کار را دارد. این سامانه براساس استانداردهای نرم افزاری و سخت افزاری که توسط سازمان و با همکاری وزارتخانه های ارتباطات و فناوری اطلاعات و صنعت، معدن و تجارت تعیین می شود طراحی و مدیریت می گردد. این استانداردها شامل ضمیمه هایی است که پیاده سازی اطلاعات را در محیط ‌ های سیستم عامل ‌ های مختلف فراهم می نماید.
برطبق آئین‌نامه مذکور، سازمان امور مالیاتی کشور مکلف است با همکاری سازمان‌های مربوطه به‌تدریج و بر اساس اولویت، اشخاص مشمول نصب سامانه صندوق فروش را تعیین و مراتب را حداکثر تا پایان شهریورماه هرسال از طریق درج در یکی از روزنامه‌های کثیر انتشار و روزنامه رسمی کشور اعلام نماید. سازمان امور مالیاتی نیز مکلف‌ است ظرف دو ماه پس از ثبت درخواست اشخاص مشمول و بررسی موضوع، نسبت به تخصیص شماره شناسه برای هر سامانه صندوق فروش درصورتی‌که مشخصات فنی سامانه صندوق فروش با ویژگی‌های اعلام‌شده از سوی مودی تطابق داشته باشد، اقدام نمایند.
منظور از شماره شناسه، شماره منحصر به فردی که توسط سازمان برای هر سامانه صندوق فروش اختصاص می یابد. در مواردی که حسب درخواست مودی، واحد کسب و کار با توجه به حجم فعالیت به بیش از یک سامانه صندوق فروش نیاز داشته باشد در صورت تأیید سازمان برای هر سامانه مذکور شماره مجزا اختصاص می یابد. اشخاص مشمول مکلفند از ابتدای اولین ماه بعد از تاریخ اخذ شماره شناسه موضوع ماده (5) این آیین نامه، نسبت به راه اندازی و بهره برداری از سامانه صندوق فروش و ثبت معاملات خود در آن و صدور صورتحساب فروش کالا و خدمات یا حسب مورد رسید خرید صادر شده از پایانه پرداخت متصل به شبکه پرداخت بانکی، اقدام کنند.
از طرفی، شفافیت اقتصادی در حوزه مالیات دهی و مالیات ستانی نیز همواره مورد توجه ویژه است. مقامات و کارگزاران نظام های مالیاتی، شفافیت اقتصادی را زمینه ای مناسب برای جمع آوری مالیات های مورد نیاز برای تامین مخارج عمومی جامعه می دانند و مودیان و مالیات دهندگان نیز آن را بستری مناسب برای تحقق عدالت مالیاتی می بینند. از این منظر، شفافیت اقتصادی را می توان از جمله مهمترین ملزومات و پیش شرط ها برای ایجاد یک نظام مالیاتی کارآمد و عدالت محور دانست که جهت رسیدن و تحقق بیش از پیش آن راه اندازی صندوق های مکانیزه فروش ضرورتی غیرقابل انکار است.
در این میان با توجه به اینکه این صندوق معیار درآمد فروشگاه حساب می شود، امکان دارد برخی صاحبان صنوف برای استفاده از این صندوق رغبتی نداشته باشند ولی نباید این را فراموش کرد که با نصب این صندوق ها، احتمال اعمال سلیقه مودیان مالیاتی و یا سایر عوارض بگیران به صفر می رسد و باعث تحقق هر چه بیشتر عدالت مالیاتی می گردد.مادامی که مالیات ها بر اساس اطلاعات به دست آمده از یک اقتصاد شفاف اخذ شود و شیوه هزینه کرد آن نیز برای مردم ملموس و مشخص باشد، مودیان با رغبت و رضایت بیشتری در فرایند پرداخت مالیات مشارکت خواهند کرد و هزینه دریافت مالیات برای دولت نیز کاهش خواهد یافت.
در خاتمه، با توجه به موارد مطرح شده و بر اساس نظر کارشناسان اقتصادی، راه اندازی و استفاده از صندوق‌های مکانیزه فروش، نقش بسزایی در تحقق برنامه‌های دولت برای تأمین درآمدهای غیرنفتی دارد و به دستیابی شفافیت و عدالت مالیاتی که از اهداف مهم سازمان امور مالیاتی کشور است، کمک شایانی می‌کند.

سازمان امور مالیاتی