ضرورت جایگزینی نفت با مالیات
در سال‌های اخیر، ایجاد نوسانات قیمت نفت در بازار جهانی و اعمال تحریم‌های سنگین علیه کشورمان، بار دیگر زنگ خطر اقتصاد تک محصولی را به صدا درآورده و لزوم عدم وابستگی اقتصاد کشور به درآمدهای حاصل از فروش نفت و جایگزینی آن با درآمدهای پایداری همچون درآمدهای مالیاتی را بیش از گذشته یادآور شده است.
بانک و صنعت، مطابق نظر اقتصاددانان، تکیه دولت بر درآمدهای پایدار مالیاتی از محورهای مهم توسعه اقتصاد مقاومتی و دور شدن از اقتصاد تک محصولی بشمار می‌رود. اقتصاد وابسته به مالیات، پاک‌ترین نوع اقتصاد است که نیاز به ایجاد زیرساخت هایی همچون ایجاد فضای کسب‌وکار، اشتغال آفرینی و غیره دارد تا شهروندان بتوانند از درآمد خود مالیات بپردازند.
اقتصاد کشورهایی که بر پایه‌ی عرضه یک محصول بنا شده، بسیار شکننده است و با اندک بالا و پایین شدن قیمت محصول و کاهش در تقاضای خرید آن، به شدت تحت تأثیر قرار گرفته و درآمدها و منابع مالی کشور را با نقص و اختلال مواجه می نمایند. کما اینکه در چند دهه‌ی گذشته، وابستگی ایران به محصولات نفتی بیشتر شده و این امر باعث آسیب‌پذیری در عرصه اقتصاد شده است. گذشته از آن، اعمال تحریم در فروش منابع نفتی نیز مزید بر علت شده و شرایط را بیش از پیش دشوار می‌سازد.
بر این اساس، سیاست و چشم‌انداز دولت در برنامه ششم توسعه، افزایش درآمدها از منابع مالیاتی و غیر نفتی کردن اقتصاد کشور است. جانشینی مالیات به جای نفت برای تأمین درآمدهای دولت می‌تواند ابزار مهم دولت در مهار تورم و تنظیم و کنترل نوسانات اقتصادی، مقابله با آثار منفی ناشی از اعمال تحریم‌ها و کاهش ضربه پذیری اقتصاد از تکانه های خارجی محسوب شود.
در حال حاضر نسبت مالیات به تولید ناخالص داخلی حدود 8 درصد است و دولت با دریافت مالیات، هزینه موردنیاز برای ارائه کالاها و خدمات موردنیاز جامعه مانند برقراری امنیت، خدمات بهداشتی و درمانی، خدمات آموزشی و خدمات راه‌سازی و عمرانی را تأمین می‌کند. بنابراین چنانچه هزینه‌های دولت از این طریق تأمین نگردد، می‌تواند در مسیر رشد اقتصادی و توسعه، مانع ایجاد کند یا سرعت این روند را با کندی مواجه سازد که در کشورهای رو به توسعه، اهمیت و حساسیت آن دوچندان می‌شود.
ایجاد حس رضایت در مردم برای پرداخت مالیات و به تبع آن کاهش فرار مالیاتی، بهترین راه‌های جلوگیری از فعالیت‌های زیرزمینی آسیب‌زا به اقتصاد کشور هستند. آثار سوء فرار مالیاتی در عدم تأمین بودجه و درآمدهای مورد نیاز دولت و در نتیجه عدم ارائه خدمات اجتماعی مطلوب و با کیفیت، نمایان می‌شود. فرار مالیاتی به عنوان یکی از مصادیق و مظاهر فساد اقتصادی، امنیت اقتصادی مورد نیاز برای گسترش فعالیت‌های اقتصادی و سرمایه‌گذاری را با اختلال مواجه می‌سازد.
سازمان امور مالیاتی
URL: https://www.bankosanat.ir:443/News/ضرورت-جایگزینی-نفت-با-مالیات.bos