از ابتدای امسال تا شهریورماه انجام شد؛

سرمایه گذاری بیش از 10 میلیارد دلار در صنعت نفت

از ابتدای سال 99 که به سال جهش تولید نام گذاری شده، 10 پروژه نفت، گاز و پتروشیمی به بهره برداری رسیده که در مجموع حکایت از سرمایه گذاری 5.11 میلیارد دلاری، 4.66 میلیارد یورویی (معادل 5.2 میلیارد دلار) و 800 میلیارد تومانی در این پروژه ها دارد.

به گزارش بانک و صنعت، سال 99 یا همان سال جهش تولید برای صنعت نفت ایران سال افتتاح طرح هایی است که سنگ بنای آنها در سال های قبل بنا شده و حالا قرار است به نتیجه برسد.

در این میان بهره برداری از 17 طرح پتروشیمی باعث شده تا این سال را سال طلایی صنعت پتروشیمی نیز بدانند، زیرا با بهربرداری از این طرح ها، تولید پتروشیمی ایران و تحقق جهش دوم صنعت پتروشیمی تا پایان سال 1400، ظرفیت تولید در این صنعت به 100 میلیون تن در سال و درآمد آن نیز به 25 میلیارد دلار می رسد.

سرمایه گذاری 2 میلیارد دلاری برای امنیت صادرات نفت ایران

اما پتروشیمی تنها لنگرگاه صنعت نفت برای افتتاح پروژه ها در سال جاری نخواهد بود. آنچنان که تا اینجای کار نیز طرح های مختلف نفت و گاز افتتاح شده و در مهمترین اقدام نیز قرار است تا قبل از سال 1400، نفت از پایانه ای خارج از خلیج فارس صادر شود و ایران برای صادرات نفت تنگه هرمز را دور بزند.

عملیات احداث خط لوله انتقال نفت خام گوره به جاسک و پایانه صادراتی در منطقه مکران پنج شنبه پنجم تیرماه با دستور رییس جمهوری به صورت ویدئو کنفرانسی آغاز شد.

این طرح استراتژیک و ملی با هدف انتقال یک میلیون بشکه نفت خام سبک و سنگین صادراتی در روز با هدف ایجاد ظرفیت انتقال یک میلیون بشکه نفت خام در روز از گوره به پایانه جاسک و ذخیره سازی نفت خام و صادرات آن ازطریق پایانه جدید جاسک احداث تکمیل خواهد شد.

خط لوله انتقال نفت خام گوره به جاسک و پایانه صادراتی در منطقه مکران از طریق یک خط لوله 42 اینچ با طول تقریبی یک هزار کیلومتر و با استفاده از پنج تلمبه خانه بین راهی و 2 ایستگاه توپکرانی، همچنین تعداد 11 پست برق و خطوط انتقال برق به طول تقریبی 180 کیلومتر آغاز به کار کرد.

این طرح 2 میلیارد دلار سرمایه گذاری خواهد داشت که توسط بخش دولتی انجام می شود و برای 4 هزار نفر اشتغالزایی ایجاد می کند.

پایداری شبکه گاز با بهره برداری از خطوط انتقال گاز ششم و نهم

طرح دیگری که هفته گذشته (سوم شهریور ماه) به بهره برداری رسید، خطوط لوله انتقال گاز ششم و نهم و 5 ایستگاه تقویت فشار و مرکز دیسپجینگ شرکت ملی گاز ایران بود که با 3.1 میلیارد یورو سرمایه گذاری به انجام رسید که 1.1 میلیارد یورو آن توسط بخش خصوصی انجام شده است.

این در شرایطی است که فاصله زیادی بین مراکز اصلی تولید گاز در جنوب با مقاصد مصرف در مرکز و شرق و غرب و شمال وجود دارد، بنابراین برای انتقال 100 میلیون متر مکعب گاز به یک خط لوله 56 اینچ و چندین ایستگاه تقویت فشار نیاز داریم که برای هر خط هزینه بین 1.5 تا 2 میلیون دلار نیاز است. هر ایستگاه نیز هزینه 75 میلیون یورویی نیاز دارد.

اکنون 10 خط لوله سراسری گاز در کشور وجود دارد و ساخت یازدهمین خط لوله نیز در جریان است.

بهره برداری از خطوط ششم و نهم نیز به دلیل صعب المسیر بودن غرب کشور دیرتر از سایر خطوط انتقال به بهره برداری رسیده است. با این حال به دلیل افزایش تولید گاز از پارس جنوبی و پیشگیری از حبس گاز لارم بود تا این دو خط نیز به مدار بیاید.

البته در طول سال های گذشته حتی یکبار هم افت فشار در غرب کشور رخ نداد و این در حالی است که صادرات گاز به عراق ادامه دارد و با بهره برداری از خطوط انتقال گاز ششم و نهم سراسری، همبستگی در شبکه گاز مرکز و غرب کشور بیشتر شده است.

سوت پایان برای توسعه پارس جنوبی

با این حال خطوط انتقال گاز بدون افزایش تولید در پارس جنوبی چندان به کار نمی آید. ایران در سال های اخیر برداشت خود از میدان مشترک پارس جنوبی را تا 2.5 برابر افزایش داده که این مهم با نصب سکو و ردیف های پالایشی به انجام رسیده است.

با این حال یک فاز پارس جنوبی تا چند ماه گذشته معطل مانده بود. فاز 11 اگرچه در سال 96 طی قراردادی به کنسرسیومی متشکل از توتال، سی ان پی سی آی و پتروپارس سپرده شد اما به دلیل تحریم ها شرکای خارجی از قرارداد خارج شدند و کار به پتروپارس ایرانی سپرده شد. در گام مهمی اول خرداد امسال عملیات نصب پایه سکوی فاز 11 پارس جنوبی و اجرای طرح توسعه آن با سرمایه گذاری 1.5 میلیارد دلاری آغاز شد.

جکت سکوی 11B پارس جنوبی که 11 اردیبهشت ماه امسال در یارد شرکت نفت سازه قشم NSQ بارگیری شده بود، توسط شناور صدف 3000 متعلق به شرکت صدف، به آب اندازی شد و در عمق 71 متری خلیج فارس قرار گرفت.

جکت سرچاهی نخستین عرشه دریایی طرح توسعه فاز 11 پارس جنوبی یکی از دو جکت فاز 11 پارس جنوبی است که پس از نصب، امکان حفاری 12 حلقه چاه تولیدی را در موقعیت نخستین عرشه گازی این طرح در مرز ایران و قطر در آب های خلیج فارس فراهم می کند.

تنوع سبد محصولات پتروشیمی در سال طلایی

سال طلایی صنعت پتروشیمی با افتتاح پتروشیمی میاندوآب در پنجم تیرماه آغاز شد. پتروشیمی میاندوآب که به نوعی آخرین زنجیره خط لوله اتیلن غرب به شمار می رود با سرمایه گذاری 800 میلیارد تومانی و 40 میلیون یورو به بهره برداری رسید.

پلی اتیلن سنگین میاندوآب با ظرفیت تولید سالانه 140 هزار تن محصول در مسیر خط لوله اتیلن غرب و سرمایه گذاری 40 میلیون یورو و 8 هزار میلیارد ریال (معادل 120 میلیون دلار) احداث شده است.

پتروشیمی میاندوآب برای تولید محصول به سالانه 140 هزار تن اتیلن و 2 هزار تن بوتن 1 نیاز دارد که اتیلن از خط لوله اتیلن غرب و بوتن 1 از مجتمع های پتروشیمی دیگر تأمین خواهد شد. محصولات این مجتمع به عنوان خوراک واحدهای پایین دستی تولیدکننده انواع لوله، قطعات پلاستیکی، کابل و... استفاده خواهد شد.

اما نقطه عطف صنعت پتروشیمی تا اینجای کار را باید روز 16 مرداد دانست. در این روز 3 طرح پتروشیمی شامل پتروشیمی کاوه، پتروشیمی کمیای پارس و طرح تولید کاتالیست لرستان به صورت همزمان توسط رئیس جمهوری به بهره برداری رسید.

پتروشیمی کاوه که بزرگترین واحد متانولساز جهان است با سرمایه گذاری950 میلیون دلاری توسط بخش خصوصی 1350 نفر اشتغال زایی ایجاد کرده و و با دریافت روزانه 6 میلیون مترمکعب گاز طبیعی، ظرفیت تولید روزانه 7 هزار تن و سالانه 2.3 میلیون تن متانول با گرید AA را داراست.

پتروشیمی کیمیای پارس نیز در این روز به بهره برداری رسید. پتروشیمی کیمیای پارس خاورمیانه به عنوان یکی از طرح های جهش دوم صنعت پتروشیمی، با ظرفیت تولید یک میلیون و 650 هزار تن متانول با سرمایه گذاری 600 میلیون دلاری توسط بخش خصوصی به مرحله بهره برداری رسید.

پتروشیمی کیمیای پارس خاورمیانه طی چهار سال و براساس برنامه زمان بندی استاندارد، با بیش از 14 میلیون نفرساعت کار بدون حادثه، به مدار تولید وارد شد.

طرح تولید کاتالیست لرستان با دانش فنی ایرانی و ظرفیت سالانه 100 تن محصول نیز در این روز با سرمایه گذاری 20 میلیون دلاری افتتاح شد. 100 درصد مهندسی و ساختمان و نصب و 70 درصد تجهیزات واحد کاتالیست پتروشیمی لرستان ایرانی است و این واحد سبب اشتغال زایی مستقیم 60 نفر شده است.

هفته گذشته (سوم شهریور) نیز پتروشیمی بوشهر با سرمایه گذاری 1.3 میلیارد یورویی افتتاح شد تا گام دیگری برای رسیدن به ظرفیت 100 میلیون تنی تولید محصولات پتروشیمی برداشته شود.

فاز نخست این طرح با استفاده از توانمندی متخصصان داخلی و با وجود محدودیت های ناشی از تحریم های ظالمانه، در سال های 98 و 99 تکمیل شد و استفاده حداکثری از ارزش افزوده در زنجیره تولید؛ دارای زنجیره ارزش کامل با دریافت گاز ترش از بالادست و انجام شیرین سازی و تولید محصولات پتروشیمی در پایین دست و تأمین یوتیلیتی های مورد نیاز در داخل مجتمع با هدف کاهش قیمت تمام شده از ویژگی های طرح است.

فاز نخست پتروشیمی بوشهر سالانه حدود 370 میلیون یورو برای کشور درآمدزایی خواهد داشت، همچنین این طرح در دوران بهره برداری برای 1500 نفر ایجاد اشتغال کرده است.

صرفه جویی 30 میلیارد دلاری با تولید محصولی استراتژیک

با اجرای طرح مبتکرانه و همزمان با سال جهش تولید و با سرمایه گذاری 45 میلیون دلاری، سالانه 50 هزار تن نرمال هگزان در پالایشگاه امام خمینی (ره) شازند تولید خواهد شد که با توجه به این که این محصول تاکنون از خارج کشور وارد می شده است، صرفه جویی سالانه معادل 30 میلیون دلار برای کشور به همراه خواهد داشت.

این محصول که تولید آن از 5 تیرماه آغاز شد، در صنایع پتروشیمی برای تولید گریدهای پلیمری و در صنایع غذایی (روغن کشی) کاربرد دارد.

نیاز صنایع کشور به محصول نرمال هگزان سالانه 30 هزار تن است که با توجه به ظرفیت تولید 50 هزار تنی این محصول، امکان صادرات سالانه 20 هزار تن نرمال هگزان در کشور فراهم شده است که این امر در سال جهش تولید، گام مهمی در خودکفایی کشور در تولید فرآورده های نفتی به شمار می رود.

تامین برق برای برداشت نفت از میادین مشترک

همچنین نیروگاه غرب کارون و تجهیزات جانبی آن روز پنجم شهریور با دستور رئیس جمهوری از طریق ویدئوکنفرانس افتتاح شد. نیروگاه 500 مگاواتی غرب کارون در سه فاز به بهره برداری می رسد که هم اکنون دو فاز آن تکمیل شده و فاز بخار نیز به سرعت در حال تکمیل است.

در حال حاضر از این نیروگاه 300 مگاوات برق برای استفاده در میادین غرب کارون شامل یادآوران، آزادگان شمالی و تلمبه خانه غرب کارون تولید می شود.

برای بهره برداری از نیروگاه غرب کارون 315 میلیون یورو هزینه شده است. اهداف اجرای طرح احداث نیروگاه غرب کارون به ظرفیت 492 مگاوات، احداث پست های برق 400 و 230 کیلوولت جهت برق رسانی به میادین نفتی غرب کارون، احداث 150 کیلومتر خط انتقال برق 230 و 400 کیلو ولت، احداث 20 کیلومتر خط لوله انتقال آب و احداث تصفیه خانه مناسب جهت تأمین آب نیروگاه و احداث ایستگاه تقلیل فشارگاز جهت تامین گاز نیروگاه است.