سکه بورس را از سکه انداخت

به این ترتیب این بار نوبت سکه بود که بورس را از سکه بیاندازد و نفس این بازار 43ساله را بگیرد.

:بورس از دو بازار سکه و مسکن عقب ماند و دربرابر بازدهی27 و20 درصدی این دو بازار، بازدهی بازارسهام در 5 ماه گذشته به 7 درصد کاهش یافت.

به گزارش روز جمعه شبکه تخصصی بانک و صنعت ،5 ماه اول سال درحالی برای سرمایه‌گذاران فعال و بازارهای مختلف با تلخ و شیرینی هایی سپری شد که برای معدود دفعات، بورس اوراق بهادار از دو رقیب دیرینه سنتی و همیشگی خود یعنی سکه و مسکن در سوددهی جا ماند و این بازار پر ریسک نه تنها برخلاف سال گذشته حرفی برای گفتن نداشت بلکه نوسان‌های متعدد قیمت‌ سهام شرکت ها موجب ضرر و زیان و خستگی بسیاری از سهامداران حقیقی و گاه حقوقی شد.

* رالی سکه، مسکن و بورس

سال گذشته که اقتصاد کشور تحت تأثیر اجرای قانون هدفمندسازی یارانه‌ها بود، کمتر کسی می توانست ابتدای سال پیش‌بینی میانگین بازدهی 85 درصدی برای بازار سهام کند. رونق این بازار پرتلاطم طی 12 ماه سال گذشته چنان بود که در میدان رالی بازارهای سکه و طلا ، مسکن و بورس ، فاصله بازدهی بورس با دو بازار رقیب خصوصا" سکه و طلا دو برابر شد به طوریکه در برابر میانگین بازدهی 45 درصد سکه و طلا در سال گذشته ،‌ فعالان بازار سهام موفق به کسب میانگین بازدهی 85 درصدی از بورس شدند. حتی برخی سهامداران حرفه‌ای بیش از 110 و تا 600 درصد سود به دست آوردند.به همین دلیل بود که بسیاری از دارندگان سرمایه از کارمند و دکتر و خانه دار گرفته تا بساز و بفروش و راننده و کارگر به بورس کوچ کردند.
این روند در هفته‌های اول سال جاری هم با شروع طوفانی بورس و میانگین بازدهی 14 درصدی ادامه یافت تا بسیاری از کارشناسان سال 90 را هم سال بورس و سهام نامگذاری کرده و عده زیادی در همان دو هفته کاری فروردین و نیمه اول اردیبهشت سرمایه‌های خود را به بورس وارد کنند.
در این میان کاهش نرخ سود بانکی هم مزید بر علت شد و بسیاری از سپرده‌‌گذاران که شاهد از بین رفتن حداقل  انگیزه سرمایه‌گذاری در بازار پول بودند راهی بورس‌ یا دیگر بازارها شدند.
رشد قیمت مسکن در اول سال هم نشانه‌هایی از حرکت این بازار سنتی و دیرینه داشت که در نهایت با میانگین افزایش 20 تا 30 درصدی فعلا در حال استراحت و اصطلاحا در جا زدن است تا در میدان رالی بازدهی، دو بازار سهام و سکه به حرکت متفاوت خود ادامه دهند.

*کاهش میانگین بازدهی بورس به 7 درصد و ضرر سهامداران پرریسک 

بررسی‌ها از آخرین وضعیت‌ میانگین بازدهی بازار سهام از ابتدای سال تا هفته گذشته نشان می‌دهد بازدهی این بازار پر از ریسک از 14 درصد ابتدای سال به حدود 7 درصد رسیده و حتی در مقاطعی هم این بازدهی به حدود 5 و  3 درصد کاهش یافته است.
چرا که میانگین بازدهی این بازار از تفاوت ارقام شاخص کل بورس که بیانگر وضعیت عمومی بورس و ناشی از افت و خیز سهام شرکت‌ها است، محاسبه می‌شود.
این متغیر در حالی از 23 هزار و 756 واحد ابتدای سال به بالاترین رقم ممکن در سال جاری یعنی 26 هزار و 756 واحد رسیده بود که در پی بروز مسائل داخلی و خارجی متعدد که هر کدام به مانند بمبی برای تالار شیشه ایی بودند، شخاص بورس هم اکنون به 25 هزار و 437 واحد رسیده است. بنابراین در نتیجه تفاوت دو عدد ابتدای سال کنونی شاخص، میانگین بازدهی بازار سهام به حدود 7 درصد کاهش یافته است.
بنابراین می‌توان گفت سهامداران شرکت‌های بورسی که به دلیل پذیرش ریسک‌های متعدد قاعدتا" باید سود بیشتری از سایر بازارها به دست آورند در مقایسه با سرمایه‌گذاران دیگر بازارها ضرر کرده‌اند. این ضرر با در نظر گرفتن نرخ تورم 16 تا 20 درصدی تورم در سال جاری ، از دامنه و عمق بیشتری برخوردار می‌شود.
به این ترتیب بورس اوراق بهادار در میدان رالی بازدهی از بازار سکه و حتی مسکن حسابی عقب افتاده و نتوانسته حداقل انتظارات سرمایه‌گذاران حتی حرفه‌ای‌ها را برآورده کند.

*دلایل اصلی در کاهش بازدهی بورس

بررسی های اجمالی از آسیب‌شناسی این اتفاق ناخوشایند برای بورس اوراق بهادار با آن همه تبلیغاتی که در محافل مختلف شده بود، نشان می‌دهد عواملی چون نبود ثبات سیاسی و اختلاف‌های جناح‌های داخلی، کاهش قیمت‌های جهانی نفت و دیگر محصولات استراتژیک مانند فلزات اساسی، عدم عرضه سهام شرکت‌های جدید به رغم هجوم گسترده سرمایه‌ها در هفته‌های اول سال و تداوم غیبت شرکت‌های جدید مشمول اصل 44 در بورس، ‌وقایع کشورهای منطقه‌ای ، نوسان شدید ارز در کشور و اثر منفی آن بر آینده شرکت ها، گسترده شدن دامنه بحران مالی جدید غرب، کمرنگ شدن حمایت‌های عملی دولت از بازار سرمایه، تمایل آحاد مردم به سرمایه‌گذاری در بازارهای کم ریسک مانند مسکن و طلا و سکه و عدم فرهنگ‌سازی متولیان بازار سرمایه کشور برای جذب سپرده‌های مردمی به بورس ، کاهش سودآوری تعدادی از شرکت‌ها و عوامل پیدا و پنهان دیگر مانند پررنگ شدن مقطعی شایعات در بازار سهام از جمله دلایل خاموشی چراغ بورس در 5 ماهه اول سال است.
به این ترتیب طی مدت بررسی یاد شده ، بورس اوراق بهادار به راحتی اقتدار و جذابیت خود را در مقابل بازارهای دیگر از دست داده و به مانند بازیکنی شده که در برابر گل‌زنی‌های متعدد در گذشته، هیچ حرکت و نشانه و فروغی از آن دوران ندارد.
این وضعیت ناخوشایند هم در صورت حاکم بودن آثار منفی بر بورس در ماه‌های آینده هم ادامه داشته باشد اما در صورت روشن و برطرف شدن ابهامات و حرکت دسته جمعی سهامداران، می‌توان شاهد خیزش دوباره بورس حداقل در نیمه دوم سال البته با در نظر داشتن انتخابات مجلس بود که در این صورت رفتار سنتی بازار مبنی بر رونق نیمه اول و رکود نیمه دوم هر سال تغییر خواهد کرد.

*بازدهی 27 درصدی سکه

اوضاع بیمارگونه بورس اوراق بهادار کشور درحالی موجب ناامیدی گروهی از سرمایه‌گذاران خصوصا"سهم اولی ها و تازه واردین شده که طی 5 ماه گذشته، سکه بازان از حال و احوال خوشایند و با نشاطی برخوردار بودند. چرا که قیمت سکه تمام بهار از 435 تومان اول سال به حدود 555 هزار تومان در هفته گذشته رسیده تا میانگین بازدهی این محصول با ارزش به حدود 27 درصد برسد.
این درحالی است که معامله‌گران سکه در بورس کالا و بر اساس معاملات آتی، سود بسیار بیشتری را از این میانگین 27 درصد به دست آورده‌اند. چرا که این گروه پر ریسک در ابتدای سال بر روی سکه 500 هزار تومانی برای تحویل در ماه های گذشته معامله کرده و هم اکنون هم قیمت‌های600 هزار تومان و حتی بیشتر را هدف قرار داده‌اند.
برای همین بود که تعدادی از سرمایه‌گذاران قدیمی و جدید بازار سهام ترجیح داده‌اند در شرایط فعلی به این بازار پر ریسک کوچ کنند تا شاید حداقل قادر به جبران بخشی از زیان‌های بازار سهام و یا حفظ سرمایه با در نظر گرفتن نرخ تورم باشند.

*تفاوت های اساسی بازارهای سهام و سکه

در این میان یک نکته اساسی در بازار سکه و طلا وجود دارد. در این بازار که بخشی از آن وابسته به بازار جهانی طلا و بخشی هم ناشی از متغیرهای داخلی است، کسانی موفق به بازدهی قابل قبول می‌شوند که سرمایه بالا و حداقل 100 میلیون تا چند میلیارد تومان داشته باشند و یا اینکه از گذشته طلا و سکه‌هایی را خریده و همچنان داشته باشند.
بنابراین برخلاف بازار سهام که هر کس با هر میزان سرمایه می‌تواند وارد شود، در بازار سکه و طلا و حتی مسکن باید حداقل سرمایه 100 میلیون تومان در میان باشد که چنین سرمایه‌ مازادی از عهده بسیاری از اقشار متوسط جامعه بعید است.
از طرف دیگر بازار سکه و طلا تک محصولی و محدود به چند نوع ( ربع ، نیم و تمام و یا عیارهای مختلف برای طلا) بوده اما در بازار سهام 355 شرکت بورسی و فرابورسی در 37 صنعت حضور دارند که در کنار رعایت حداقل دو شرط سرمایه گذاری با سرمایه مازاد و برخورداری از دیدگاه بلندمدت در بورس، تشکیل سبد سهام معمولی می‌تواند منجر به کاهش ریسک و کسب بازدهی برای سرمایه گذاران شود.
علاوه بر این تجربه نشان داده بازار سهام به رغم ریسک‌ها و پیچیدگی‌هایی که دارد در صورت آگاهی سرمایه‌گذاران از اصول سرمایه‌گذاری و برخورداری از دیدگاه معقول کوتاه یا میان و یا بلندمدت ،‌برخی شرکت ها می‌توانند چنان بازدهی به همراه داشته باشند که در هیچ بازار دیگری قابل دسترسی نیست. نکته و تجربه ایی که بارها برای سهامداران حرفه‌ای و قدیمی با بازدهی 200 تا 600 درصدی سهام در یک سال برای تعدادی از شرکت‌ها و سرمایه‌گذاران رخ داده و به ثبت رسیده است.