به گزارش پایگاه تحلیلی خبری بانک و صنعت، به گزارش دفتر معاونت برنامه ریزی و مدیریت منابع وزارت راه و شهرسازی، میزان کل مسافر جابجا شده توسط خطوط ریلی از 28.8 میلیون نفر در سال 88 به 24.5 میلیون نفر در سال 96 کاهش یافته است.
از مهمترین عوامل این کاهش می‌توان به ارزشمندتر شدن وقت افراد، کاهش بعد خانوار، زمانبری سفر ریلی با توجه به پهنه وسیع کشور و هزینه بالای مسافرت چند روزه خانوادگی با شیوه حمل و نقل ریلی اشاره کرد.
افزایش تعداد مسافر جابجا شده توسط مد حمل و نقل هوایی از 23.3 میلیون نفر در سال 89 به 35.7 میلیون نفر در سال 96 با 53.2 درصد رشد علی رغم تمام محدودیت‌ها و تحریم‌ها دلیل محکمی بر این ادعا است.
کاهش اعتبارات و کاهش مسافر ریلی و شرایط سخت اقتصادی حاکم بر کشور گسترش بی رویه خطوط ریلی به وِیژه خطوط سریع السیر طویل برای جایجایی مسافر در حال حاضر ضروری به نظر نمی‌آید. ولی در بحث مسافر حومه‌ای مخصوصاً برای کلانشهرها موضوع گسترش حمل و نقل ریلی مورد تأیید است.
قطارهای حومه‌ای در شعاع حدود 100 کیلومتری کلانشهرها و برای دسترسی ساکنان شهرهای اقماری مورد استفاده قرار می‌گیرند. بیشتر این مسافران با هدف رفتن به محل کار و برگشت به خانه از این قطار استفاده می‌کنند.
محمد اسلامی، وزیر راه وشهرسازی در هفتمین نمایشگاه بین‌المللی صنعت حمل و نقل ریلی خبر داد که به زودی شرکت قطارهای حومه‌ای رونمایی می‌شود و در این شرکت با مشارکت بخش خصوصی و شهرداری‌ها باید بتوانیم سهم قابل ملاحظه‌ای در حمل و نقل شهری و حومه‌ای ایفا کنیم.
این گزارش هم چنین اشاره‌ای هم به وضعیت حمل بار ریلی دارد.
مطابق با برآوردهای صورت گرفته در شرکت راه آهن در حال حاضر 100 میلیون تن بار ریل پسند (باری که از نظر حجم تناژ و هزینه حمل بهتر است با ریل جا به جا شود) در کشور وجود دارد که حدود 47 میلیون تن توسط ریل جابجا می‌شود 34 میلیون تن دارای مبدا و مقصد ریلی و در توازی با جاده قرار دارد و برای 20 میلیون تن بار ریل پسند خطوط ریلی احداث نشده است.
با پذیرش بی کم و کاست برآوردهای فوق تأمل و تعمق بیشتر در گسترش خطوط ریلی ضروری است.
تعیین اهدافی مانند حمل بیش از 200 میلیون تن بار ریلی در سال 1404 از اهداف اتحادیه اروپا برای سالهای 2030 و 2050 هم فراتر است.
این گزارش تأیید دارد که این مباحث علی رغم جذابیت ظاهری باعث تعریف پروژه‌های غیر اقتصادی و تحمیل هزاران میلیارد تومان هزینه، بدون بازگشت اقتصادی بر پیکره نحیف اعتبارات عمرانی خواهد شد.
هر چند پروژه‌های ریلی به دلیل مصرف سوخت کمتر، ایمنی بالاتر دارای مزایای فراوان اولیه هستند ولی پراکنش‌های بارهای ریل پسند مبادی و مقاصد آنها و مختصات خاص شیوه حمل و نقل ریلی از باب حجم انبوه نوع بار و بعد مسافت حمل در کشور به گونه‌ای است که جهش حمل بار ریلی به بیش از 100 میلیون تن محتمل به نظر نمی‌رسد.
