به گزارش بانک و صنعت ، ارتفاع این سدِ سنگ‌ریزه‌ای با هسته رسی 182 متر و طول تاج آن 760 متر است که بلندترین سد خاکی کشور شناخته می‌شود. حجم مخزن سد چهار هزار و 647 میلیون متر مکعب و حجم مفید آن سه هزار و 470 میلیون مترمکعب اعلام شده است.
هدف ساخت سد
تامین برق (با متوسط تولید چهار هزار و 250 گیگاوات ساعت در سال)، کنترل سیلاب‌های فصلی رودخانه کارون و آب‌های خروجی از سدهای بالادست، تنظیم آب کشاورزی پایین‌دست و ایجاد جاذبه‌های گردشگری از اعداف ساخت این شد قلمداد می‌شود.
ساخت سد 15 سال طول کشید. شروع ساخت سد در سال 1376 آغاز شد و در سال 1391 به پایان رسید و لقب پرهزینه‌ترین سد کشور را از آن خود کرد.
عوامل ساخت سد چه سازمان‌هایی بودند؟
شرکت توسعه منابع آب و نیروی ایران به عنوان کارفرما، مهاب‌قدس، کوئینه بلیه و هگزا به عنوان مشاور و سایبر - سپاسند (وابسته به قرارگاه خاتم‌الانبیا) پیمانکار اصلی سد گتوند بوده‌اند.
از سال 1380 به این سو بیش از 360 پیمانکار با این پروژه همکاری داشته‌اند (نام شماری از آنها در وب‌سایت شرکت توسعه منابع آب و نیروی ایران درج شده است).
این سد روی لایه‌های نمکی تشکیلات تبخیری گچساران قرار دارد. 10 روز پس از آبگیری، دیوار حائل 120 سانتیمتر نشست کرد. لایه‌های نمکی در آب پشت سد حل شده و بدین‌ترتیب کیفیت آب کارون پشت این سد به شدت کاهش یافته و بشدت شور شده است. دست‌اندرکاران ساخت سد از وجود سازند نمکی ِ گچساران مطلع بودند اما راه حل را در این دیدند که با صرف 130 میلیارد تومان یک پتوی رسی روی لایه‌های نمکی ایجاد کنند. آب شیرین کارون، وقتی پشت سد قرار می‌گیرد، شور می‌شود.
مسئولان سد گتوند در صدد برآمدند تا با ساخت دیواری حائل از خاک رس که اصلاحا « پتوی رسی » نامیده می‌شود از برخود آب با نمک‌های سازند گچساران جلوگیری کنند و بار دیگر بدون توجه به صحبت‌های کارشناسان که ساخت این «پتوی رسی» را بی‌فایده می‌دانستند، این پروژه نیز آغاز و با صرف هزینه‌های کلان انجام شد.
میزان نمک حل شده در عمق پایین دریاچه پشت سد گتوند اکنون بیش از 10برابر شوری آب اقیانوس برآورد می‌شود. (نمک اقیانوس 28 تا 30 گرم در لیتر است، ولی در لایه های تحتانی سد گتوند به 300 گرم در هر لیتر می‌رسد).
رودخانه کارون که در طول سالیان گذشته آب شیرین با شوری (EC) حداکثر 400 تا 500 میلی موس در آن جریان داشت، اکنون از زمان آبگیری سد گتوند تقریبا 17میلیون تن نمک از این سد خارج شده و وارد کارون می‌شود.
زمین‌هایی که تحت آبیاری سد گتوند هستند بیش از 420 هزار هکتار است که محصولات متنوع از قبیل گندم، ذرت و نیشکر در این زمین‌ها کشت می‌شوند. انتقال آب شور سد گتوند به خلیج فارس، اکوسیستم محدوده ورودی لوله و نهایتا مناطق کم‌عمق اطراف را بشدت تحت تاثیر قرار داده و حیات آبزیان را با خطر روبرو خواهد کرد.
شرکتی آمریکایی سال 1350 مطالعات مکان‌یابی سد گتوند را انجام داد. محل پیشنهادی این شرکت به گفته عیسی کلانتری، 14 و نیم کیلومتر بالاتر از مکان فعلی بود. سال 1377 وزارت نیرو و پیمانکارضمن خائنانه اعلام کردن مطالعات شرکت آمریکایی گفتند: چرا 14 و نیم کیلومتر پایین‌تر نیامده‌اند که مخزن سد از 2/2 میلیارد به 7/4 میلیارد افزایش یابد.
عباس پاپی‌زاده گفته که انتقال‌های مکرر آب و آلایندگی‌های صنایع استان از جمله شرکت توسعه کشت و صنعت نیشکر، عوامل اصلی نابودی محیط زیست خوزستان و رودخانه کارون بوده است. با توجه به شرایط موجود به این نتیجه رسیدیم که سازمان محیط زیست از قبل کم کاری کرده و نمونه بارز آن را می‌توان در ساخت سد گتوند مشاهده کرد که جز بحران شوری آب منفعتی برای استان نداشت.
معصومه ابتکار، رئیس سازمان محیط‌زیست با تاکید بر اینکه در زمان شروع پروژه ، مجوز احداث سد دارای شرایطی بوده است که این شرایط رعایت نشده و بعدها نیز با آن شرایط مخالفت گردید گفت: علی‌رغم مخالفت‌ها آبگیری از این سد انجام شده است. ایرادات این سد در حال بررسی است و محیط زیست هیچ‌گاه مجوز ساخت این سد را صادر نکرده است.
وزارت نیرو با استفاده از خاک رس که به پتوی رسی معروف است اقدام به ایمن‌سازی اطراف سد کرد تا مخزن سد و جریان آب، نمکزار ایجاد نکند.
کریم شیبانی، مجری طرح سد و نیروگاه گتوند گفته که پس از آبگیری اولیه سد سازند گچساران به لحاظ طبیعت و به لحاظ جنس زمین و ساختار زمین‌شناسی در مقابل آب مقاومتی ندارد. این هم در پیش‌بینی ما بوده است که این اتفاق رخ می‌دهد و ما برای اینکه نرخ انحلال نمک این سازند گچساران را در مراحل آبگیری به حداقل برسانیم یک پوشش روی آن ایجاد کرده بودیم که البته پیش‌بینی ما این بوده است این پوشش به مرور زمان در طول یک ماه از بین می‌رود و اتفاقا یک بخشی از کار نیز زیر آب می‌رود.
