بانک و صنعت، در این میان کژرفتاری های اجتماعی از منظر برخی از اندیشمندان حوزه علوم اجتماعی به دو بخش تقسیم می شوند که براساس آن دسته اول شامل بزه های معمول و مشهود اجتماعی شامل دزدی، اعتیاد، قتل و ... بوده که در همه جوامع انسانی وجود دارد و از جمله شاخصه های مهم آن وفور این نوع نابه هنجاری در میان طبقات فرودست جامعه به لحاظ فرهنگی و آموزشی و اجتماعی می باشد. اما دسته دوم ناهنجاری های اجتماعی از این منظر شامل مواردی است که کنشگران آن غالبا از میان طبقات به ظاهر بالا، متمول و یا حتی تحصیل کرده جامعه بوده و مسایلی همچون اختلاس، ارتشا و یا فرار مالیاتی را در بر می گیرد.
اگرچه هر دوی این ناهنجاری های اجتماعی از نگاه عقل سلیم مذموم و ممنوع می باشند، اما به گواه همه صاحب نظران و کارشناسان حوزه علوم انسانی و اقتصادی، دسته دوم این کژرفتاری ها می تواند اثرات مخرب و جبران ناپذیری تری را بر پیکره جامعه وارد نماید.
در این میان پدیده شوم فرار مالیاتی از زمره یکی از سنگین ترین رفتارهای نابه هنجار اجتماعی است که فارغ از تاثیرات منفی اقتصادی و اجتماعی خود می تواند زمینه ساز یک جنبش اجتماعی ویران گری برای هر جامعه ای باشد. در خصوص اثرات فلج کننده فرار مالیاتی بر بدنه نظام اقتصادی حرف ها و مقالات بیشماری گفته و منتشر شده است. پدیده عدالت اجتماعی و در ذیل آن عدالت مالیاتی نیز از جمله مواردی است که خوشبختانه در سال های اخیر همگان و خصوصا سازمان امور مالیاتی کشور بر آن صحه گذاشته و به یکی از عمده ترین دغدغه های مسئولان بلندپایه نظام اقتصادی و قضایی کشور بدل شده است.
اما متاسفانه در ذات وجودی پدیده فرار مالیاتی یک نکته بسیار منفی وجود دارد که می تواند تهدید بیشتری برای ساحت نظام اجتماعی داشته باشد. از آنجا که فرار مالیاتی عمدتا از سوی افراد و یا گروه هایی صورت می گیرد که دارای جایگاه و حتی پایگاه های اقتصادی و اجتماعی قدرتمندی در جامعه هستند، تداوم و استمرار آن می تواند در دراز مدت تبدیل به پدیده ای گردد که از سوی جامعه با طیب خاطر پذیرفته شده است. القای این مطلب که فرار مالیاتی از سوی افراد، طبقات و گروه هایی صورت می پذیرد که دارای وجهه بالای اجتماعی هستند، بیانگر این پیام برای دیگر اقشار جامعه است که فرار مالیاتی به نوعی ناشی از زرنگی و هوشیاری این افراد می باشد. واقعیت آن است که چرخ های اقتصاد را با همه زنگ زدگی و مستهلک بودن می توان به فرجام نیک رساند. اما اصلاح اذهان و افکار عمومی نسبت به ارزشمند شدن فرار مالیاتی را نمی توان به هیچ وجه ممکن سامان داد. مصیبت بارتر آنکه ارزشمند فرض شدن فرار مالیاتی در ذهن مردم یک جامعه پیش فرض و مقدمه ای است بر عبور ایشان از همه خط قرمزهای هنجاری جامعه. اگرچه مبارزه با پدیده فرار مالیاتی به جهت اصلاح ساختار اقتصادی و از منظر عدالت اجتماعی امری ممدوح است. اما در راستای اصلاح رفتارهای اجتماعی شهروندان و خصوصا نسل های پایین دستی جامعه باید واجب تر از نان شب تلقی شود.
سازمان امور مالیاتی
