قوه قضائیه به سرکشی سازمان مالیاتی در حساب فعالان اقتصادی رسیدگی کند

به گزارش پایگاه تحلیلی خبری بانک و صنعت؛ سید عبدالوهاب سهل آبادی رییس خانه صنعت، معدن و تجارت ایران با ارسال نامه ای خواستار ورود قوه قضاییه به موضوع ورود سازمان امور مالیاتی به حساب های فعالان اقتصادی شد.

 در این نامه آمده است: حضرت حجت الاسلام و المسلمین جناب آقای منتظری دادستان محترم کل کشور با سلام و احترام؛ ضمن آرزوی سلامتی و توفیق روزافزون، همانطور که جنابعالی نیز مستحضر هستید وصول مالیات یکی از ابزارهای کارآمد در جهت تامین بخشی از درآمدهای دولت است، منتهی به شرطی که این مهم درچارچوب قانونی صورت گیرد. یکی از حساس ترین ابزارهای وصول مالیات، دسترسی به حساب های شخصی است که قاعدتاً توسط مأموران قانونی و در حیطه اختیارات تعیین شده در قانون نسبت به ارایه ی اطلاعات بانکی اشخاص اقدام می شود. اما متاسفانه سازمان امور مالیاتی در راستای اجرای دستورالعمل های شماره 200/95/505 و 200/96/505 با موضوع نحوه بررسی و رسیدگی به تراکنش های بانکی مشکوک و با تفسیری نادرست از قوانین خاص به خصوص «قانون مبارزه با پولشویی» و آیین نامه ی اجرایی و دستور العمل های آن، اقدام به اخذ مالیات خارج از ضوابط قانونی از مودیان می‌کند. به این ترتیب که سازمان امور مالیاتی بانک ها را مکلف به ارائه تمام تراکنش های بانکی اشخاص نموده و در توجیه این اقدام غیرقانونی خود به ماده 231 قانون مالیات های مستقیم و ماده 30 قانون مالیات بر ارزش افزوده تمسک جسته که براساس آن کلیه بانک ها، مؤسسات و تعاونی های اعتباری، صندوق های قرض الحسنه و صندوق تعاون مکلفند صرفاً اطلاعات و اسناد مربوط به درآمد مؤدی را ارائه کنند.

 در تبصره ماده 231 قانون مالیات های مستقیم نیز به صراحت عنوان شده که تنها باید اسناد درآمدی ارائه شود و بانک ها الزامی به ارائه کلیه تراکنش های بانکی اشخاص نخواهند داشت. همچنین با عنایت به اینکه دستورالعمل های مذکور در تاریخ 4 اردیبهشت 95 صادر شده و از نظر زمان شمول فاقد قید و غایت است، به استناد ماده 4 قانون مدنی مبنی بر عطف به ماسبق نشدن قوانین و به طریق اولی بخشنامه ها و دستورالعمل های دولتی، دستورالعمل های فوق به ماسبق خود تاثیر نداشته و سازمان امور مالیاتی و اجزای تابعه آن، حق وصول مالیات قبل از سال 95 را با سبک و سیاق مذکور در دستورالعمل فوق از مؤدیان نخواهند داشت.

 مضافاً اینکه در ماده 11 آیین نامه اجرایی موضوع تبصره (5) ماده 169 مکرر قانون مالیات های مستقیم، تصریح بر عطف به ماسبق نشدن آیین نامه اجرایی مذکور و لازم الاجرا بودن آن از ابتدای سال 1395 شده است.

 از طرفی با توجه به حصری بودن عناصر قانونی جرم پولشویی در «ماده 2 » « قانون مبارزه با پولشویی» که عبارت است از تحصیل، تملک، نگهداری یا استفاده از عواید حاصل از فعالیت های غیر قانونی با علم به اینکه به نحو مستقیم یا غیر مستقیم در نتیجه ارتکاب جرم به دست آمده اند و با عنایت به ماده 8 قانون که بر اساس آن اطلاعات و اسناد گردآوری شده در اجرای قانون مزبور، صرفاً در جهت اهداف تعیین شده در قانون مبارزه با پولشویی و جرایم منشأ آن مورد استفاده قرار خواهد گرفت و افشای اطلاعات یا استفاده از آن به نفع خود یا دیگری چه به نحو مستقیم یا غیر مستقیم توسط ماموران دولتی و یا سایر اشخاص مقرر در این قانون ممنوع است و متخلف به مجازات افشای اسناد محرمانه و سری دولتی محکوم می شود.

 همچنین بر اساس ماده 153 قانون آیین دادرسی کیفری، دسترسی به اسناد سرّی و به کلّی سرّی تنها با موافقت رئیس محترم قوه قضائیه امکان پذیر است و تخلف از آن سبب محکومیت به انفصال موقت از خدمات دولتی از 3 ماه تا یک سال خواهد شد.

 لازم به ذکر است که سازمان امور مالیاتی از اواخر سال گذشته بدواً به استناد ماده 231 قانون مالیات های مستقیم و ماده 30 قانون مالیات بر ارزش افزوده، در سطح گسترده ای اقدام به سرکشی در تراکنش های حساب های شخصی مربوط به سنوات گذشته تا سال 90 و صدور برگ تشخیص مغایر با موازین قانونی نموده است.

 بدیهی است ارائه و ارسال اطلاعات و تراکنش های بانکی اشخاص توسط واحد اطلاعات مالی مستقر در وزارت امور اقتصادی و دارایی به سازمان امور مالیاتی، امری بر خلاف نص قانونی و اصل تفسیر مضیق قوانین جزایی است چرا که در ماده 8 قانون مبارزه با پولشویی به صراحت قید شده که اسناد و اطلاعات گردآوری شده صرفاً در جهت اهداف تعیین شده در قانون مبارزه با  پولشویی و جرایم منشأ آن مورد استفاده قرار خواهد گرفت و افشای اطلاعات یا استفاده از آن در سایر موارد ممنوع و دارای عنصر قانونی مجرمانه است. فلذا سازمان امور مالیاتی نمی تواند به استناد اطلاعات با منشأ غیر قانونی اقدام به مطالبه مالیات از مؤدیان کند.

 با عطف به شرح فوق به نظر می رسد با توجه به حساسیت و تبعات منفی اقتصادی اقدام فوق الذکر، به جهت رفع ابهام در خصوص عدم رعایت مرّ قانون و چگونگی افشای اطلاعات بانکی اشخاص توسط سازمان امور مالیاتی نیاز جدی به ورود، نظارت و پیگیری دستگاه قضا وجود دارد.

 از سوی دیگر، اجرای ماده 38 آیین نامه اجرایی قانون مبارزه با پولشویی در مواردی است که عناصر قانونی جرم پولشویی وجود داشته و جرمی واقع شده باشد، در حالی که در مورد اقدامات سازمان امور مالیاتی هنوز جرمی واقع نشده که استناد به مواد قانون مربوط به جرایم پولشویی امکان پذیر باشد. پس در چنین مواردی استناد به قانون مزبور که قانونی کیفری می باشد، برخلاف اصل برائت بوده و کنترل حساب های بانکی اشخاص و واکاوی در آن ها به طریق اولی خلاف مقررات قانونی است.

 همچنین بر فرض که جرم پولشویی هم واقع شده باشد، وظیفه تحقیقات و صدور کیفرخواست و تحقیق در ادله اثبات دعوی هم در صلاحیت قوه قضاییه است و این امر از صلاحیت سازمان مالیاتی، خروج موضوعی دارد. چرا که مرجعی غیرقضایی بوده و فاقد صلاحیت در این خصوص است.

 از سوی دیگر بر اساس ملاک ماده 151 قانون آیین دادرسی کیفری کنترل حساب های بانکی اشخاص آن هم در موارد ضروری و قانونی تنها با تأیید رییس حوزه قضایی امکان پذیر می باشد و این تخلف محرز سازمان امور مالیاتی منتج به اعتراض جدی فعالان اقتصادی، تشکل ها و حتی نمایندگان محترم مجلس شورای اسلامی که وظیفه تدوین و تفسیر قوانین برعهده ی ایشان است را موجب شده و بر این اساس اقدام سازمان امور مالیاتی نسبت به کنترل حساب های بانکی اشخاص بدون دستور و نظارت قضایی موجب مفسده خواهد بود. چرا که اولاً نقض آشکار حریم خصوصی افراد است، در ثانی موجب زوال امنیت اقتصادی و بسترساز جرایم احتمالی و یا عامل غرض ورزی نسبت به صاحبان کسب و کار و صنعت و تولید توسط افراد غیر ذی صلاح خواهد شد که با رویکرد پیشگیری از وقوع جرایم، نظارت عالیه ی مقامات قضایی را می طلبد.

 علی‌هذا، با استاد به: 1- ماده 12 دستورالعمل اخیر «پیگیری اجرای سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی در قوه قضاییه»، صادره توسط ریاست محترم آن قوه مورخ 29-6-1396 به شماره 9000/285480/100 که بر اساس بند الف آن مبارزه با جرایم و مفاسد اقتصادی و اقدام در جهت حمایت از سرمایه گذاران و کارآفرینان و فعالان اقتصادی به منظور ایجاد امنیت در سرمایه گذاری از اختیارات و وظایف آن مقام محترم دادستان کل کشور است و همچنین بند (ب) و (ت) آن ماده که به دادستان کل کشور کلیه ی اختیارات لازم را در جهت اهتمام در کشف جریانات سوء و جرایم اقتصادی داده است.

 2- مواد 51 و 22 قانون اساسی مبنی بر رعایت حقوق قانونی فعالین اقتصادی که متاسفانه در حال حاضر به دلیل عملکرد و اتخاذ تدابیر غیر قانونی مدیران و اجزاء و عوامل سازمان امور مالیاتی، این مهم به امری مغفول و گاهاً متروک بدل شده است و همچنین به جهت ضرورت رسیدگی در خصوص نحوه ی دسترسی، کنترل و افشای اطلاعات بانکی اشخاص و منشأ این اقدامات که می توان آن را به عدم امنیت در نظام اقتصادی کشور تعبیر نمود.

 3- عدم مطابقت عملکرد سازمان امور مالیاتی و بخشنامه های آن سازمان با قوانین موضوعه و تفسیر موسّع قوانین جزایی از جانب نهادی فاقد صلاحیت بر تفسیر قانون و دسترسی به نحو غیرقانونی به تراکنش های مالی اشخاص مربوط به ماده 8 قانون مبارزه با پولشویی و استفاده غیرقانونی از آن ها در جهت تعیین مالیات مودیان برخلاف قانون.

 4- ماده 11 آیین نامه اجرایی موضوع تبصره (5) ماده 169 مکرر قانون مالیات های مستقیم و مطالبه مالیات از تراکنش های بانکی سنوات قبل از سال 1395 و برخلاف شمول ظرف زمانی آیین نامه و بخشنامه های آن سازمان.

 5- ماده 4 قانون مدنی مبنی بر عطف به ماسبق نشدن قوانین و به طریق اولی بخشنامه های صادره از سازمان ها و نهادهای دولتی من جمله سازمان امور مالیاتی. خواهشمند است دستور فرمائید اقدامات مقتضی و لازم جهت بررسی و اعمال قوانین در این خصوص با استناد به مواد مصرح قانونی و اعمال ضمانت اجرای کیفری مقرر در موارد 534 و 600 قانون مجازات اسلامی و مواد 151 و 153 قانون آیین دادرسی کیفری نسبت به تخطی سازمان امور مالیاتی و اجزای تابعه آن از قوانین و مقررات توسط دستگاه قضایی فراهم گردد چرا که همواره دستگاه قضا بزرگترین حامی مردم در جهت اجرای سیاست های اقتصاد مقاومتی و منویات مقام معظم رهبری بوده و خواهد بود.