بانک و صنعت، در نظام مالیات ستانی، دسترسی به اطلاعات اقتصادی و مالی افراد در وضع دقیق و صحیح مالیات، نقش تعیین‌کننده دارد. با اصلاح قانون مالیات‌های مستقیم، بستر قانونی دسترسی به اطلاعات اقتصادی تا حد زیادی هموار شده است که انتظار می‌رود با اجرای صحیح این قانون، به‌کارگیری ابزارهای نوین الکترونیکی، مشارکت فعالانه مودیان و همکاری سایر دستگاه‌های اجرایی، زمینه برای برقراری هر چه بیشتر عدالت مالیاتی و مبارزه با فرار مالیاتی بیش از گذشته فراهم شود.
از جمله ابزارهای نوین الکترونیکی که سازمان امور مالیاتی کشور اقدام به طراحی و اجرای آن نموده است، فهرست صورت معاملات فصلی است که بر اساس آن، اعلام درآمدهای مشمول مالیات و متعاقبا تشخیص دقیق این نوع درآمدها با سهولت هر چه تمام‌تر انجام می‌شود. بدین صورت که اطلاعات حاصل از فعالیت بنگاه‌های اقتصادی در قالب فهرستی که حاوی مشخصات فعالیت‌های مزبور است، توسط صاحبان مشاغل آزاد، تکمیل شده و جهت بررسی به سازمان امور مالیاتی کشور ارجاع داده می‌شوند.
بر این اساس، سازمان امور مالیاتی کشور براساس قانون مالیات‌های مستقیم اجازه دارد تا چنانچه در تشخیص درآمد مودیان مالیاتی، وجود مدارکی همچون صورتحساب‌ها و فرم‌های مربوط به نگهداری حساب‌ها را ضروری دانست، اقدام به فراخوان مودیان مشمول به منظور ثبت‌نام و دریافت شماره اقتصادی و صدور صورتحساب برای معاملات و فعالیت‌های اقتصادی ایشان در زمان مقرر نماید. مودیان مشمول نیز مکلف‌اند پس از انجام ثبت‌نام و دریافت شماره اقتصادی، صورتحساب، صادر و شماره اقتصادی خود و طرف معامله را بر روی صورتحساب صادره درج نمایند.
مشمولین ارسال فهرست معاملات پس از اصلاح قانون مالیات‌های مستقیم و از سال 1395 عبارت‌اند از کلیه اشخاص حقوقی، صاحبان مشاغل مشمول اجرای قانون مالیات بر ارزش‌افزوده و صاحبان مشاغلی که حسب نوع و یا حجم فعالیت جزء گروه اول موضوع ماده 2 آیین‌نامه اجرایی ماده 95 قانون هستند.گروه اول عبارت‌اند از صاحبان مشاغلی که مجموع مبلغ فروش کالا و خدمات سال قبل یا ده برابر درآمد مشمول مالیات قطعی شده (قبل از کسر معافیت) طبق آخرین برگ مالیات قطعی (مجموع اصلی و متمم) عملکرد سال 1391 و به بعد که تا تاریخ پایان دی‌ماه سال قبل از شروع سال مالیاتی ابلاغ شده باشد، هرکدام بیشتر از مبلغ سی میلیارد و بیشتر باشد.
این افراد مکلف شده‌اند فهرست معاملات خود را مطابق اقلام مندرج در سامانه فهرست معاملات تهیه و ارسال نمایند. فهرست معاملات باید حداکثر در مقاطع سه‌ماهه (فصلی) تهیه و تا یک ماه و نیم پس از پایان هر فصل به صورت الکترونیکی و از طریق درگاه اینترنتی سازمان برای سامانه معاملات ارسال و یا به صورت لوح فشرده در قالب اطلاعات درخواستی سازمان به اداره امور مالیاتی ارائه شود.
به‌کارگیری ابزارهای نوین الکترونیکی، امکان تسهیل فرایند پرداخت مالیات و ایجاد شفافیت بیشتر در فعالیت‌های اقتصادی را فراهم می‌کند که می‌تواند از یک سو کاهش خطای انسانی و از سوی دیگر کاهش مراجعات حضوری مودیان به ادارات و ارتباطات چهره به چهره آنها و ممیزان را به دنبال داشته باشد. این امر سبب می‌شود تا روند دادوستدها و معاملات به منظور وصول مالیات از آنها مشخص شده و در نهایت با بررسی دقیق کارشناسان سازمان امور مالیاتی، میزان درآمدهای مشمول پرداخت مالیات، برآورد گردد. از جمله مزایای ارزشمند ارسال صورت معاملات فصلی به صورت آنلاین و از طریق سامانه سازمان، ارسال فهرست صورت معاملات در هر ساعت از شبانه روز است که ضمن صرفه جویی در وقت و هزینه ها، افزایش دقت و ضریب اطمینان و کاهش خطای انسانی را در پی دارد.
