سهام ، سهامدار و انواع سهم

به گزارش بانک و صنعت، با توجه به شرایط اقتصادی فعلی، کارشناسان اقتصادی به عموم مردم توصیه می کنند که در بازار بورس سرمایه گذاری کنند.

برای خرید سهام ابتدا باید انواع آن را بشناسیم. در این گزارش به معرفی انواع سهام پرداخته می شود.

انواع سهام

سهام عادی
سهام عادی به دارنده خود حق اعمال رای در مجامع عمومی شرکت را می دهد و سود تقسیم شده در شرکت را دریافت می‌کند. سهام عادی عموما بخش عمده‌ای از سهام منتشر شده را تشکیل می دهد. دارندگان سهام عادی صاحبان اصلی موسسه هستند. هر سهام دار عادی در مقابل هر سهم یک حق رای دارد و می تواند در اداره و کنترل نمودن موسسه از طریق حق رای خود دخالت کنند. سهام عادی فاقد سود تضمین شده هستند و در صورتی که موسسه سود به دست آورد در سود موسسه سهیم خواهند بود.

سهام ممتاز
در سهام ممتاز افراد حق رای ندارند اما در دریافت سود سهام نسبت به سهامداران عادی در اولویت قرار دارد. سود سهام ممتاز، درصد ثابتی از مبلغ اسمی سهام ممتاز است که میزان آن از قبل مشخص شده و در اختیار مجمع نیست. سود سهام ممتاز ، باید قبل از سود سهام عادی پرداخت شود. حتی اگر شرکت به هر دلیل ورشکسته شود.

سهام انتفاعی
سهم انتفاعی وقتی مصداق دارد که به دلیل استهلاک سهام که در قانون ایران از آن به عنوان استهلاک سرمایه یاد شده است، ارزش اسمی سهم با استفاده از اندوخته های اختیاری یا سود قابل تقسیم به صاحب آن پرداخت شود.

سهام نقدی
قانون فرانسه به کسانی که آورده نقدی، یعنی پول به شرکت می آورند سهم نقدی اختصاص داده است. این سهام با پرداخت یک چهارم مبلغ آن قابل صدور است.

سهام غیر نقدی 
به کسانی که آورنده غیر نقدی به شرکت می آورند سهم غیر نقدی اختصاص داده می شود. این سهم در صورتی صادر می شود که آورده راجع به آن ها به طور کامل تسلیم شده باشد.

سهام با نام
سهم با نام سهمی است که در ورقه راجع به آن نام صاحب سهم گفته شده باشد یا در دفتر سهام شرکت ثبت شده باشد. در واقع هم می شود روی ورقه سهم که دارای شماره مخصوص است نام دارنده آن را ذکر کرد و هم به این اکتفا کرد که سهم با نام است و نام صاحب آن در دفتر سهام شرکت آورد.

در مواردی صدور سهام بانام ، اجباری و الزامی است که به ذکر آن می پردازیم.

الف) مادامی که تمام مبلغ اسمی هر سهم پرداخت نشده باشد.

ب) سهامی که مدیران شرکت به عنوان وثیقه می سپارند و تا خاتمه مفاصاحساب دوره تصدی مدیران، غیرقابل انتقال می باشد.

ج) سهام محجورین و صغار به منظور حمایت از حقوق آن ها.

سهام بی نام
سهام بی نام ورقه و سند تجاری عام است که نام دارنده و مشخصات آن در دفتر سهام ثبت نشده است که در این صورت دارنده آن مالک آن محسوب می شود. این نوع سهام دارای مزایا و معایبی است از جمله این مزایا این است که خرید و فروش سهام بی نام با قبض و اقباض صورت می گیرد به مانند سند در وجه حامل.

این نوع سهام باسهام بانام دارای ارزش مساوی است و دارنده آن در سود و زیان سهام شریک است و دارای سرعت زیاد نقل و انتقال است و قبض و اقباض آن تشریفاتی ندارد و از جمله معایب این است که در صورت مفقود شدن و یا سرقت و یا خیانت در امانت اثبات مالکیت نسبت به آن ها بسیار دشوار است. 

سهام با حق چند رای
سهام با حق چند رای سهامی است که حق رای آن بیش از سهام عادی است و در مجامع عمومی شرکت، هر قطعه آن بیش از یک رای دارد.

سهام موسس
سهام موسس سهامی است که در ازای زحمات موسسان پس از تصویب مجمع عمومی به آن ها داده می شود.

در هر موقعی که مجمع عمومی صاحبان سهام بخواهد در حقوق نوع مخصوصی از سهام شرکت تغییر بدهد، تصمیم مجمع ، قطعی نخواهد بود مگر بعد از آنکه دارندگان این گونه سهام در جلسه خاصی آن تصمیم را تصویب کنند و برای آن که تصمیم جلسه خاص مذکور معتبر باشد باید دارندگان لااقل نصف این گونه سهام در جلسه حاضر باشند و اگر در این دعوت این حد نصاب حاصل نشود در دعوت دوم، حضور دارندگان اقلا یک سوم اینگونه سهامی کافی خواهد بود. 

سهام جایزه
برخى از شرکت ‌ها به‌جاى پول نقد به سهام داران خود سود سهمى یا سهام جایزه مى‌دهند. مثلاً امکان دارد که یک شرکت اعلام کند در پایان یک سال مالى به صاحبان سهام عادى 10 درصد سهام جایزه مى‌دهد. این بدان معنى است که آن شرکت به هرکس که 10 سهم عادى دارد یک سهم جدید (به‌جاى سود سالانه) خواهد داد.

شیوه حسابدارى و ثبت سهام جایزه به این‌صورت است که حسابدار مبلغى معادل ارزش بازار سهام جایزه از حساب سود انباشته شرکت کم مى‌کند و آن را به حساب سرمایه و صرف سهام منظور مى‌کند. بدیهى است تعداد سهام عادى که در دست مردم است افزایش مى‌یابد، ولى ارزش ویژه این سهام عادى تغییر نخواهد کرد.

سهام ترجیهی
سهام ترجیهی بخشی از سهام شرکت است که در راستای برنامه‌های خصوصی‌سازی به کارکنان شاغل در آن شرکت واگذار شده است.