به گزارش پایگاه تحلیلی خبری بانک و صنعت به نقل از روابط عمومی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، حسین صمیمی رییس پژوهشگاه فضایی ایران این پژوهشگاه با اشاره به دستاوردهای به دست آمده در حوزه فناوری های کنترل حرارت سامانه های فضایی، گفت: بخش کنترل حرارت پژوهشکده سامانه های ماهواره، با تکیه بر نقشه راه توسعه فناوری که رویکرد مهم آن، کاهش ریسک ناشی از تحریم ها از طریق بومی سازی فناوری های کنترل حرارت بوده، به دستاوردهای مهمی در این عرصه نائل شده است.
وی افزود: یکی از دستاوردهای مهم در این زمینه، "نرم افزار طراحی و تحلیل کنترل حرارت سامانه های فضایی" بوده که با ایجاد بستر های مناسب، نفر ساعت مورد نیاز برای طراحی زیرسیستم کنترل حرارت در این سامانه ها را تا یک چهارم کاهش داده است. این دستاورد، به دلیل تأثیرپذیری تحلیل های حرارتی از کل عناصر سیستم و نیاز به روزرسانی دائمی تحلیل های حرارتی، بسیار حائز اهمیت است.
صمیمی تصریح کرد: بستر این نرم افزار تا حدودی جامع طراحی شده که به آن قابلیت استفاده در سامانه های غیرفضایی را نیز داده و بر همین اساس قابلیت تجاری سازی هم دارد که در دست اقدام است.
رییس پژوهشگاه فضایی ایران از دیگر دستاوردهای بخش کنترل حرارت پژوهشکده سامانه های ماهواره را "سیستم کنترل حرارت غیرفعال با مواد تغییر فازدهنده (PCM)" برای کنترل حرارت المان های فضایی، "سیستم کنترل حرارت فعال با حلقه سیال پمپ شده مکانیکی (MPFL)" برای کنترل دمای قطعات در ماهواره های ژئو، "سیستم لوور کنترل حرارت" برای مدیریت تبادل حرارت ماهواره با فضا و "سیستم عیب-یابی و تزریق خطای زیرسیستم کنترل حرارت" عنوان کرد.
وی در خصوص اهمیت سیستم عیب یابی و تزریق خطای زیرسیستم کنترل حرارت افزود: این سیستم یکی از محصولات پرکاربرد و ضروری در ماهواره های مختلف است که در پروژه ماهواره مخابراتی ناهید2 طراحی و توسعه داده شده است و امکان تزریق انواع خطاهای زیرسیستم کنترل حرارت از جمله، قطع یا جدا شدن سنسور، قطع شدن، جدا یا اتصال کوتاه شدن گرمکن ها را دارد. افزون بر این، به کمک این سیستم امکان شبیه سازی پروفیل های مصرف توان نیز وجود دارد. این سیستم، امکان استفاده در پروژهای دیگر و سیستم های غیر فضایی را نیز دارد.
صمیمی با اشاره به تدوین نقشه راه در این حوزه، گفت: نقشه راه کنترل حرارت پژوهشکده سامانه های ماهواره، با هدف توسعه فناوری های کنترل حرارت مورد نیاز پروژه های فضایی کشور، بر اساس سند راهبرد صنعت فضایی ایران تدوین شده است که در تهیه آن، با توجه به محدودیت های صنعت فضایی، اصل اولیه، دستیابی به محصول در کوتاه ترین زمان و با کمترین هدر رفت منابع مالی بوده است. بدین جهت، استفاده بهینه از تمامی حلقه های تأثیرگذار در زنجیره های ارزش محصولات، بر اساس تخصص و میزان آمادگی فناوری هر یک مورد توجه قرار گرفته است.
وی افزود: گام نخست در تهیه این نقشه راه، شناسایی فناوری های ضروری برای ساخت ماهواره های آتی بوده که این مهم با انجام تحلیل های سیستمی و استفاده از تجربیات موجود در طراحی ماهوارهای مختلف صورت پذیرفته است.
رییس پژوهشگاه فضایی ایران، افق دستیابی به این فناوری ها را سال 1401 عنوان کرد که مبتنی بر چشم انداز صنعت فضایی کشور تا سال 1404 و التزام به آماده بودن فناوری ها تا سه سال قبل از مأموریت بوده است.
وی افزود: بر این مبنا، با تأکید بر نقش سیستمی پژوهشکده سامانه های ماهواره، پتانسیل های غنی موجود در سایر پژوهشکده های پژوهشگاه فضایی ایران و نیز دانشگاه ها و شرکت های خصوصی و دانش بنیان به صورت جدی مورد توجه قرار گرفته است. با این رویکرد، تاکنون، گام های موفقیت آمیزی در مسیر نقشه راه برداشته و نتایج قابل توجهی بر اساس مراحل مهم پروژه حاصل شده است.
در ادامه رییس پژوهشگاه فضایی ایران در خصوص اهمیت برخی از دستاوردهای حاصله گفت: کاربرد سیستم کنترل حرارت غیرفعال با مواد تغییر فازدهنده (PCM) برای کنترل حرارت المان های فضایی است که دارای توان تلفاتی بالا بوده و به صورت مقطعی فعال می شوند. این سیستم در ماهواره پارس2 که دارای فرستنده های توان بالا برای ارسال تصاویر به زمین هستند، به خوبی مورد استفاده قرار می گیرد. المان PCM که در این سیستم به کار رفته، در قالب پروژه مشترک با دانشگاه ساخته و تست شده است.
وی همچنین تشریح کرد که سیستم کنترل حرارت فعال با حلقه سیال پمپ شده مکانیکی (MPFL) با کنترل دبی جریان سیال در یک مسیر بسته از طریق سروو ولو سه راهه، دمای قطعه مورد نظر را کنترل می کند. این سیستم قابلیت کنترل دمای قطعات با اتلاف بیش از یک کیلووات را دارد و بدین دلیل، مهم ترین کاربرد آن در ماهواره های ژئو، نظیر ایرانست1 است.
