شامپانزه های ارم و «باران» در میان هیاهوی نگرانی ها
اما ماجرای پر فراز و نشیب و پر سر و صدای «باران» - بچه شامپانزه معروف باغ وحش ارم - از اردیبهشت سال گذشته و در پی اظهاراتی درباره گم شدن یک شامپانزه در باغ وحش ارم شروع شد؛ ماجرایی که یک طرف آن سازمان حفاظت محیط زیست و باغ وحش ارم و طرف دیگر آن دکتر ایمان معماریان - دامپزشک حیات وحش و دامپزشک سابق باغ وحش تهران - بود که این بچه شامپانزه را سال 96 و ساعاتی پس از تولد از خطر مرگ توسط مادرش «شمسی» نجات داد و از آن زمان از این شامپانزه نگهداری و مراقبت می کرد. معماریان قصد داشت «باران» را به مراکز نگهداری شامپانزه های هم سن و سال خود در خارج از کشور منتقل کند چراکه پیش از این نیز کارشناسان حیات وحش از جمله معماریان نسبت به نامناسب بودن جایگاه و شرایط نگهداری شامپانزه های ارم و استاندارد نبودن شرایط هیچ یک از مراکز نگهداری حیات وحش کشور انتقاد کرده بودند اما انتقال «باران» به خارج از کشور با مخالفت سازمان حفاظت محیط زیست روبه رو شد.
کارشناسان حیات وحش بر این باور بودند که شرایط نامناسب نگهداری شامپانزه های ارم باعث بروز اختلالات روحی و پرخاشگر شدن آن ها شده است و آسیبی که «شمسی» مادر باران در بدو تولد به آن وارد کرده بود را ناشی از همین اختلالات روحی می دانستند. بسیاری از دامپزشکان و مجامع جهانی مرتبط با حیات وحش، بر این باور بودند که باران نباید به خانواده خشن خود بازگردد و باید به یتیم خانه شامپانزه های همسن و سال خود منتقل شود. این ماجرا با واکنش های زیادی از سوی افکار عمومی، فعالان حیوانات و رسانه ها روبه رو شد اما سرانجام 4 تیرماه سال 99 با صدور حکم قضایی باران که به صورت خانگی در حال نگهداری بود به مجموعه باغ وحش ارم منتقل شد.
در پی مطرح شدن انتقاداتی درباره محل نگهداری شامپانزه های باغ وحش ارم همزمان با بازگرداندن «باران» به این باغ وحش، محمد کرمی - رییس اداره نظارت بر امور حیات وحش استان تهران- در واکنش به این انتقادات، جایگاه شامپانزه های پارک ارم را «استاندارد» توصیف کرد اما از نگهداری از «باران» در مکانی جداگانه از سایر شامپانزه ها خبر داد. اوایلی که «باران» به باغ وحش ارم منتقل شد، معماریان نیز در محفظه نگهداری او ساعت ها کنارش می نشست و از او مراقبت می کرد اما مدتی بعد از ورود معماریان به این باغ وحش و سر زدن به «باران» نیز جلوگیری شد.
در این میان آبان ماه همان سال یعنی چهار ماه پس از انتقال «باران» به باغ وحش ارم، مادر او - «شمسی» ماده شامپانزه 18 ساله باغ وحش ارم - به دلیل آنچه نزاع بین حیوانات اعلام شد، جان خود را از دست داد. پس از این نگرانی ها درباره وضعیت شامپانزه های ارم، طی ماه های گذشته سازمان حفاظت محیط زیست و مدیر باغ وحش ارم خبر از موافقت با انتقال «باران» به یکی از مراکز معتبر شامپانزه ها دادند. پرویز قندالی - مدیر باغ وحش ارم - به ایسنا گفته بود که سازمان حفاظت محیط زیست با انتقال «باران» به خارج از کشور موافقت کرده است و این مجموعه با یک مرکز بین المللی و استاندارد نگهداری از شامپانزه ها در کشور کنیا مکاتبه کرده و منتظر جوابیه آن مرکز برای انتقال «باران» است. در فاز اول فقط «باران» به این مرکز منتقل خواهد شد اما این انتقال می تواند مقدمه ای برای انتقال سایر شامپانزه های باغ وحش ارم تهران به مرکز نگهداری از شامپانزه ها در کنیا باشد.
سرنوشت «باران» وسایر شامپانزه های باغ وحش ارم مشخص نیست و کسی نمی داند چه آینده ای در انتظار «باران»؛ شامپانزه ای که از خطر مرگ حتمی نجات پیدا کرد، خواهد بود اما آنچه اکنون مشخص است این است که فعلا باید در این باغ وحش بماند.
تعطیلی دلفیناریوم تهران و انتقال آخرین دلفین به کیش
دو سال پیش انتشار خبر مرگ یک دلفین در دلفیناریوم برج میلاد تهران باعث ایجاد نگرانی هایی نسبت به وضعیت تک دلفین و شیر دریایی باقی مانده در این مجموعه شد. درپی تعطیل شدن این مجموعه قرار شد که دلفین و شیر دریایی این مجموعه به زیستگاه های خود منتقل شوند اما با شیوع ویروس کرونا انتقال دلفین و شیر دریایی به تعویق افتاد.
تابستان سال 92 بود که دلفیناریوم برج میلاد تهران با چهار قلاده شیر دریایی آغاز به کار کرد و دو قطعه دلفین نیز به این مجموعه اضافه کرد. در نهایت این مجموعه در سال 99 یعنی؛ سه سال پیس از مرگ دو شیر دریایی و یک سال پس از مرگ یکی از دلفین ها به نام «آلفا» طی اطلاعیه ای رسمی پایان فعالیت دلفیناریوم برج میلاد را اعلام و از انتقال آخرین دلفین این مجموعه «کاسیا» به جزیره کیش خبر داد و این دلفین نهایتا در 25 دی ماه 1399 به جزیره کیش منتقل شد.
مرگ مبهم ببر سفید ارم و اقدام غیر اصولی این باغ وحش
خبر تلف شدن «کوئین» - ماده ببر سفید باغ وحش ارم - در ساعات اولیه 14 آذر براثر نزاع با ببر نر این مجموعه توجه افکار عمومی و رسانه ها را به خود جلب کرد. در گزارش باغ وحش ارم آمده بود که ببر نر روز یکشنبه (9 آذرماه) پس از شکستن و تخریب حصار مجاور محل نگهداری ببر ماده وارد محدوده نگهداری این حیوان شده و به نزاع با آن پرداخته بود. در این میان اقدام باغ وحش ارم برای جفت گیری ببر نر و ماده ببر سفید، وقوع خطای انسانی و درست بسته نشدن حصار میان دو جایگاه استراحت یا وجود اشکالات در حصار جایگاه ها از دیگر مواردی بود که به عنوان دلایل احتمالی وقوع این حادثه از سوی برخی کارشناسان مطرح شد.
اما در نهایت محمد کرمی - رییس اداره نظارت بر امور حیات وحش استان تهران به ایسنا گفت که این نزاع در جایگاه استراحت ببرها اتفاق افتاده است. او اظهار کرد که هر سه ببر باغ وحش ارم در جایگاه استراحت جداگانه ای نگهداری می شدند و جایگاه ماده ببر سفید و ببر نر در کنار یکدیگر قرار داشت و طبق گفته مسئولان باغ وحش محل جوش میله ای که نگهدارنده درب کشویی بین این دو جایگاه استراحت بود توسط ضربه هایی که ببر نر به درب وارد کرده بود خم شده و این میله از جایگاه نگه دارنده درب کشویی خارج شده و ببر نر این درب را با پنجه خود باز یا نیمه باز کرده و شرایط برای ورود آن به جایگاه ببر ماده فراهم شد.
کرمی در گفت و گویی دیگر با ایسنا اعلام کرد که طبق بررسی های انجام شده اقدام غیر اصولی و غیرکارشناسی باغ وحش ارم نسبت به قرار دادن ببر نر در مجاورت جایگاه استراحت ماده ببر سفید علت اصلی حادثه نزاع این دو ببربود که به مرگ «کوئین» منجر شد. گرچه ماجرای مرگ ماده ببر سفید ارم مبهم و همراه با پرسش های زیادی باقی ماند اما آنچه در ماجرای مرگ «کوئین» مسلم است بروز خطا از سوی مجموعه باغ وحش ارم است که باعث وقوع این حادثه شد.
حال بد «هیرمان» شیر ایرانی باغ وحش ارم
شیر نر ایرانی به نام «کامران» سال 98 از باغ وحش بریستول انگلستان به باغ وحش تهران منتقل و «هیرمان» نامگذاری شد و اکنون حدود 9 سال سن دارد. هیرمان بهمن ماه سال گذشته بد حال و علائم بالینی آن بیحالی و آبریزش بینی اعلام شد. همچنین گفته شد که این شیر دچار اختلال در قسمت فوقانی سیستم تنفسی شده است.
قندالی مدتی پس از این ماجرا به ایسنا گفت که بر اساس اعلام نظر متخصصان «هیرمان» به بیماری ویروسی «هرپس» مبتلا شده بود که دستگاه تنفسی فوقانی را تحت تاثیر قرار می دهد و ترشحات بینی و دهان او نیز به دلیل شیوع همین ویروس بود. همچنین اظهار کرد که حال این شیر ایرانی روبه بهبود است و ترشحات عفونی آن قطع شده اما همچنان دارو مصرف می کند.
تعطیلی مراکز نگهداری حیات وحش استان تهران
بهمن ماه سال گذشته بود که خبر ابتلای تعدادی از پرندگان باغ پرندگان شهر قم به بیماری آنفلوانزای فوق حاد پرندگان تایید شد و این مساله به خصوص به دلیل همجواری استان قم و تهران باعث شد نگرانی هایی نسبت به سرایت این بیماری به پرندگان استان تهران شد. از این رو به منظور ایجاد محدودیت در ارتباط بین انسان و پرندگان و جلوگیری از انتقال احتمالی این بیماری بازدید عموم از مراکز نگهداری از حیات وحش، باغ وحش ها و باغ های پرندگان استان تهران ممنوع اعلام شد.
منبع: ایسنا
