به گزارش پایگاه تحلیلی خبری بانک و صنعت، آمار خودروهای بلاتکلیف در گمرک همچون قوانین واردات هر روز نوسان پیدا می‌کند. براساس تازه‌ترین گزارش ازسوی یک مقام گمرکی، 14هزار دستگاه خودرو وارداتی تنها در محوطه‌های گمرکی و انبارهای مناطق آزاد و ویژه‌اقتصادی دپو شده است. این مقام مسئول در گمرکات جنوبی به «دنیای خودرو» می‌گوید: «آمار خودروهای وارداتی دپوشده در محوطه‌های گمرکی و انبارهای مناطق آزاد و ویژه اقتصادی، درحالی حدود 14هزار دستگاه اعلام میشود که آمار دقیقی از تعداد خودروها در گمرکات تهران، اصفهان، سلفچگان و قزوین در دسترس نیست، برخی منابع از نگهداری 8 تا 10 هزار خودرو دیگر در این انبارها سخن میگویند. درخصوص آمار خودرهای مانده در گمرکات جنوب کشور باید گفت حدود 6481 دستگاه از این خودروها مربوط به ثبت‌سفارش‌های غیرقانونی بوده و با حکمی از سوی مرجع قضایی توقیف شده بود که حدود 1900 دستگاه از این خودروها با پرداخت جریمه ترخیص شده‌اند، اما ظاهرا تخلفات مربوط به حدود 4500 دستگاه دیگر سنگینتر از آن است که با پرداخت جریمه حلوفصل شود. مابقی این خودروها نیز مجوز ثبت‌سفارش ندارند یا تاریخ مجوز ثبت‌سفارش آن‌ها منقضی شده است. تعدادی خودرو هم تحویل سازمان تملیکی شده که اروپایی هستند.»
ازسوی‌دیگر، جمشید قصوریان‌جهرمی، رئیس سازمان جمعآوری و فروش اموال تملیکی درخصوص پرونده خودروهایی که به‌صورت غیرقانونی وارد شده‌اند، معتقد است: «تاکنون از خودروهای ترخیصنشدهای که ثبت‌سفارش آن‌های فاقداعتبار بوده و وارد کشور شده‌اند، هیچ خودرویی تحویل سازمان اموال تملیکی نشده است. درحالی‌که دستگاه کاشف وظیفه دارد بعد از کشف کالای قاچاق آن را تحویل سازمان اموال تملکی دهد. البته احتمال دارد درخصوص تخلف یا قاچاق بودن خودروهای مرتبط با پرونده ثبت‌سفارش‌های جعلی اختلاف نظرهایی وجود داشته باشد.»
یک منبع آگاه در گمرکات جنوبی کشور
مشکل از گمرک نیست
سازمان گمرک چه زمانی می‌تواند اجازه ترخیص خودروهای بلاتکلیف در انبارهای گمرکات را صادر کند؟
در صورتی که شورای هماهنگی اقتصادی، پیشنهاد دولت برای ترخیص این خودروها را تصویب و ابلاغ کند، اجازه ثبت‌سفارش این خودروها از سوی سازمان توسعه تجارت به واردکنندگان داده خواهد شد. پس‌از ابلاغ چنین مجوزی، گمرکات می‌توانند با انجام تشریفات قانونی گمرک و براساس ضوابط فنی واردات خودرو، حقوق و عوارض گمرکی این خودروها را اخذ و اجازه ترخیص بدهند.
سازمان گمرک در قبال خودروهای دارای ثبت‌سفارش غیرقانونی چه مسئولیتی را برای خود در نظر گرفته است؟ اظهارات دادستان تهران درخصوص تعداد خودروهای دارای تخلف را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
درخصوص مصاحبه اخیر دادستان تهران مبنی بر اینکه «طبق گزارش پلیس فتا، تعداد خودروهای ثبت‌سفارش غیرقانونی 9هزار دستگاه و نه 6500 دستگاه است»، باید گفت این مساله تا زمانی که مراجع قضایی و ذی‌ربط به گمرک اعلام نکنند، به حوزه ما مربوط نمی‌شود و مرتبط با حوزه فعالیت سازمان توسعه تجارت است. بنابراین طبق آخرین آماری که به صورت رسمی از سوی مراجع قضایی به سازمان توسعه تجارت و گمرک اعلام شده، تعداد خودروهای دارای ثبت‌سفارش غیرقانونی 6481 دستگاه است.
چه تعداد از خودروهای بلاتکلیف در گمرکات‌جنوبی کشور از ارز دولتی استفاده کرده‌اند و دارای ثبت‌سفارش قانونی هستند؟
بر اساس آمارهای موجود و راستیآزماییشده از مجموع این خودروها، فقط تعداد 6812 دستگاه خودروهایی هستند که بهرغم اظهار گمرکی و طی مراحل قانونی، تاکنون ترخیص نشده‌اند. گزارش سازمان توسعه تجارت نشان می‌دهد مجموع ارز دریافتشده از سیستم بانکی (ارز 4200 تومانی) توسط تنها پنج شرکت واردکننده در حدود 22.8 میلیون یورو است. همچنین بر اساس همین گزارشها، صرفا ازسوی 27 شرکت واردکننده خودرو مبلغی حدود 98میلیون‌یورو از سامانه نیما ارز دریافت شده، بدیهی است تعیین تکلیف موضوع بر اساس مصوبه پیشنهادی، وضعیت نامشخص فعلی منابع ارزی تخصیصیافته به این خودروها را مشخص خواهد کرد.
جمشید قصوریان‌جهرمی، رئیس سازمان اموال تملیکی
فقط 424 دستگاه خودرو تحویل سازمان تملیکی شد
با توجه به پایان فرصت در نظرگرفته‌شده برای ترخیص خودروهای بلاتکلیف در گمرکات کشور تاکنون چه تعداد از این خودروها در اختیار سازمان اموال تملیکی قرار گرفته است؟
از خودروهای ترخیصنشدهای که با ثبت‌سفارش‌های فاقد اعتبار وارد کشور شده‌اند، هیچ خودرویی تحویل سازمان اموال تملیکی نشده است. دستگاه کاشف موظف بود بعد از کشف کالای قاچاق آن را تحویل سازمان اموال تملکی دهد، اما این احتمال وجود دارد درخصوص تخلف یا قاچاقبودن خودروهای مرتبط با پرونده ثبت‌سفارش‌های جعلی، باتوجه به شرایط استثنایی کشور اختلاف نظر وجود داشته باشد و به‌همین‌دلیل هنوز این خودروها تحویل سازمان اموال تملیکی نشده‌اند.
از ابتدای سال جاری که اتهام قاچاق به خودروهای وارداتی با ثبت‌سفارش فاقد اعتبار ازسوی رئیس مرکز جرائم سازمانیافته گمرک وارد شد، چه اقداماتی دراین خصوص انجام شده است؟
درحالحاضر با گذشت حدود 7ماه از اعلام جرم قاچاق و محرز شدن آن برای گمرک هنوز خودروهای موجود در انبارها که با ثبت سفارش‌های فاقداعتبار وارد شده‌اند، به سازمان اموال تملیکی تحویل نشده است. درحالحاضر تنها 424 دستگاه خودرو مربوط به پرونده‌ای که در ابتدای سال جاری در بندرعباس تشکیل شده بود، به‌سازمان اموال تملیکی تحویل شده و در انبار سازمان در بندرعباس موجود است.
باتوجه به ممنوعیت واردات 1339 قلم کالا از سوی هیات دولت، گمرک در قبال کشف اقلام مندرج در فهرست مذکور چه اقدامات قانونی را باید در دستور کار خود قرار دهد؟
هر کالایی که به ظن قاچاق توقیف شود، باید تا زمان تعیین‌تکلیف به سازمان اموال تملیکی تحویل شود. دستگاه‌های کاشف وظیفه دارند خودرو یا هر کالایی را که به ظن قاچاق توقیف شده است به این سازمان تحویل دهند تا فرایند رسیدگی به آن در مراجع ذیصلاح تکمیل شود. طی سالهای 95 و96 حدود 6400 خودرو با ثبت‌سفارش فاقد اعتبار وارد کشور شد و حدود 1900 دستگاه بعد از اظهار از گمرک ترخیص شده است.
ظاهرا باید 4500 دستگاه خودرو علاوه بر خودروهایی که با ثبت سفارش‌های جعلی وارد شده‌اند، در گمرک یعنی محوطه گمرکی و بندری موجود باشند. اما هنوز اطلاع دقیقی از وضعیت اظهار و دریافت کوتاژ (سریال اظهارنامه) 4500خودرو دیگر در دست نیست. اگر درخصوص این 4500 خودرو علاوه بر ثبت‌سفارش فاقداعتبار، کوتاژ نیز صادر شده باشد، قاعدتا این خودروها شامل شرایط ظن قاچاق بوده و باید تحویل سازمان اموال تملیکی شوند.
درخصوص 1900 خودرویی که ترخیص شده‌اند، چه اقدامی سازمان اموال تملیکی می‌تواند انجام دهد؟
اگر خودروهای مذکور علاوه‌بر ثبت‌سفارش، به گمرک اظهار شده و همچنین به مناطق ویژه اقتصادی مثل بندر شهیدرجایی وارد شده باشند، امکان مرجوعکردن یا ترانشیپ آن‌ها وجود دارد. اما اگر این خودروها به محوطه‌های گمرکی مثل گمرک شهید باهنر وارد شده باشند، چنین امکانی برای آن‌ها وجود ندارد و برای مرجوعشدن آن‌ها تنها باید اظهارنامه مرجوعی از سوی گمرک ایران صادر شود.
