بانک و صنعت، پس از چهار نوامبر بعضی از مسئولان در مصاحبه با رسانهها از این گفتند که عدم تحریم دارو توسط امریکا دروغ است چراکه در عمل با تحریم حملونقل و اعمال محدودیتهای بانکی خرید دارو از طرف خارجی برای طرف ایرانی دشوار و غیرممکن شده است. این حرف درست است اما واردکنندگان دارو پیشتر از این از امکان واردات دارو حتی در دوره تحریم میگفتندو البته هنوز هم حرف ما همان است. واردکنندگان میتوانند راه را پیدا کنند هرچند امید است که هیچ تحریمی بر اقتصاد ایران اعمال نشود. اگر مشکلات داخلی واردکنندگان از بین برود و قیمتها متناسب با هزینههای محتمل رشد پیدا کند، واردکنندگان میتوانند راه واردات دارو را پیدا کنند. در همه جای دنیا وقتی بحث دارو به میان میآید، همه منعطفتر میشوند.
هالک بانک ترکیه که مجرای اصلی انتقال پول دارو از سال های گذشته بوده است، کماکان اعلام کرده که کار را ادامه میدهد. بر اساس قراردادی که بین ایران و ترکیه برای فروش نفت وجود دارد، موجودی یورویی فراهمشده که به گفته وزیر بهداشت برای واردات دارو و تجهیزات پزشکی مورداستفاده قرار میگیرد. مشکل دیگر این است که بانکهایی که شرکتهای فروشنده با آن کار میکنند از هالک بانکی پولی را که میدانند برای ایران است، دریافت کنند. ما تاکنون با چند بانک کار کردیم و فعلاً اعلام مشکل نکردهاند چراکه تحریم را سراسری نمیدانند. غیرازاین از تشکیل کمیتهای در اروپا صحبت شده که قرار است چگونگی اشراف و کنترل امریکا بر مسائل مالی غیر از مسائل مربوط به دارو را موردبررسی و مذاکره قرار دهد و نتیجه تلاشهای این کمیته همکاری داوطلبانه بعضی بانکها برای فروش دارو به ایران است.
گلایه اصلی ما این است مسئولان اهتمام لازم برای غلبه بر مشکلات تحریمی در فرایند خرید دارو را ندارند. پیشتر قرار بود با پولی که در بانک ایران و اروپا ذخیرهشده داروهای حمل بعد از عید سفارش داده شود چراکه داروهای موردنیاز تا عید وارد شده است. اما درنهایت با عدم همکاری دولت دراینباره به نتیجه نرسیدیم. به نظر میرسد که مسئولان شرایط بحرانی را درک نمیکنند. داروی موردنیاز در دو ماه آتی ذخیره میشود و این برای شرایط عادی است. اکنون داروی دوماه مازاد بر نیاز معمول سفارش داده شده است، نقلوانتقال پول یا انجامشده یا سفارشها تائید شده است. بعضی از داروها واردشده و برخی دیگر در مسیر است و البته برای بخشی هم پول کافی برای ادامه روند وجود ندارد. این در حالی است که اگر وزارت بهداشت طلبهای سررسیده شده را در قالب پول نه اوراق بدهی و خزانه به واردکنندگان پرداخت کند، امکان واردات دارو باوجود تحریمها وجود دارد. حل مسائل داخلی عامل مؤثری در غلبه بر مسائل تحریمهاست. هنوز قیمتها اصلاحنشده است و در دو سال گذشته واردکنندگان هم چنان با یوروی 3 هزار و 200 تومانی کالا وارد کردهاند. این در حالی است که قیمت ارز بیش از 30 درصد افزایشیافته است. کسی که میخواهد با تحریم مقابله کند، راهش را پیدا میکند اما عبور از این راه هزینه دارد. واردکنندگان در تلاش برای یافتن راههای مؤثرند و البته انتظار زیادی هم ندارند. آنها به دنبال حاشیه سود عادی هستند که پیشتر هم دریافت میکردند، سودی که میتوانند با آن دارو وارد کنند.
ناصر ریاحی، عضو هیئت نمایندگان اتاق تهران