به گزارش بانک و صنعت ، پس از پیروزی انقلاب، سازمان بهزیستی کشور از ادغام سازمانهای خیریه و حمایتی که در این حوزه فعالیت میکردند، آغاز به کار کرد؛ بطوری که پس از بررسی و مطالعات شهید گرانقدر دکتر «محمدعلی فیاضبخش»، سازمان بهزیستی کشور به موجب لایحه قانونی مورخ 24/4/1359 و در جهت تحقق مفاد اصول سوم، بیستویکم و بیستونهم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، از ادغام 16سازمان، نهاد، موسسه و انجمن تشکیل شد تا با اتخاذ تدابیر و ارائه خدمات و حمایتهای غیربیمهای با حفظ ارزشها و کرامت والای انسانی و تکیه بر مشارکتهای مردم و همکاری نزدیک سازمانهای ذیربط، در جهت گسترش خدمات توانبخشی، حمایتی، بازپروری و پیشگیری از معلولیتها و آسیبهای اجتماعی و کمک به تأمین حداقل نیازهای اساسی گروههای کم درآمد، اقدام نماید.
این در حالی است که در تیرماه سال 1383 بر اساس قانون ساختار وزارت رفاه و تامین اجتماعی سازمان بهزیستی کشور به همراه سازمانهای تامین اجتماعی و بیمه خدمات درمانی از وزارت بهداشت، درمان و آموزش منفک و به زیر مجموعه وزارت رفاه و تامین اجتماعی ملحق شد. قانون تشکیل وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در جلسه علنی روز چهارشنبه مورخ 8 تیرماه یکهزار و سیصد و نود مجلس شورای اسلامی تصویب و در تاریخ 11/4/1390 به تأیید شورای نگهبان رسید: به موجب این قانون ادغام سه وزارتخانه تعاون، کار و امور اجتماعی و رفاه و تأمین وزارتخانه تعاون، کار و رفاه اجتماعی تشکیل میشود و تمامی وظایف و اختیاراتی که طبق قوانین برعهده وزارتخانههای یادشده بوده است به وزارتخانه جدید و وزیر آن منتقل میگردد. بر همین اساس در تیرماه سال 1390 بر اساس قانون ادغام سه وزارتخانه تعاون، کار و رفاه و تامین اجتماعی، سازمان بهزیستی کشور به زیرمجموعه وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، ملحق شد.
سازمان جهانی بهداشت در تعریفی جامع، سلامت را به منزله آسایش کامل جسمی، روحی، روانی و اجتماعی می خواند.
در ایران بعد ازاصلاحات ارضی، سازمانهای دولتی متعددی در مناطق روستایی فعالیت کردند که هر یک با هدفی خاص به آثاری چند در مناطق روستایی منجر شده اند . یکی از مهمترین این سازمانها، سازمان بهزیستی است. این سازمان در قالب مجتمع های خدمات بهزیستی روستایی به مناطق روستایی ارائه خدمت میکند. این مراکز به عنوان یکی از متولیان رفاه روستایی، وظیفه خدمات رسانی به روستاییان از جمله فقرای روستایی را بر عهده دارند.
مطابق با ماده 4 قانون حمایت از حقوق معلولان، این افراد باید در استفاده از خدمات تفریحی، گردشگری و تاریخی از بلیت نیم بها استفاده کنند.
از طریق سازمان میراث فرهنگی مساله ایجاد "اتاق ویژه معلولان" در هتلها و مراکز اقامتی سراسر کشور و تهیه امکانات رفاهی ویژه معلولان در مراکز خدمات بین راهی کشور را فراهم کنند، چرا که در حال حاضر تمام هتلهای سراسر دنیا مجهز به اتاق ویژه معلولین هستند که زنان باردار، سالمندان نیز میتوانند از آن استفاده کنند در حالیکه ایران تنها کشوری است که فاقد این اتاقها در مراکز اقامتی و هتلها است.
درحال حاضر صدها هزار معلول در کشور فاقد مسکن هستند و همچنین به علت عدم توانایی معلولان در پرداخت سهم آورده، مسکن مهر این گروه نیز در هالهای از ابهام قرار دارد.
شرایط باید به گونه ای تنظیم شود که همه افراد از جمله معلولان با انجام یک کار و حرفه روزانه پول و حقوق مطالبه کنند.
سازمان بهزیستی چه وظایفی بر عهده دارد؟
سازمان بهزیستی در بحث پیشگیری از بروز و شیوع آسیبهای اجتماعی و معلولیتها و توانمندسازی و استفاده از ظرفیتهای مردمی یک نهاد ویژه دولتی است. شاید به ذهن متبادر شود که هم بهزیستی و هم کمیته امداد در زمینه حمایتهای مالی از مددجویان فعال هستند، اما در وظایف محوله، سازمان بهزیستی تخصصیترین نهاد حاکمیتی به شمار میرویم. همه مسائل حوزه معلولیت بر عهده سازمان بهزیستی است. بهزیستی افزون بر حمایتهای مالی از زنان سرپرست خانوار، توانمندسازی و حمایتهای اجتماعی و روانی آنها را نیز پیگیری میکند. در حوزه اعتیاد، سیاستگذاران نیز به این جمعبندی رسیدهاند. نهادی که تخصص و علم و نیروی انسانی لازم برای نظارت و برنامهریزی در این حوزه را در رابطه با حساسسازی آحاد جامعه، توانمندسازی بهبودیافتگان و … را دارد، سازمان بهزیستی است. در بحث طلاق به همین منوال، وزارت ورزش و جوانان، شورای عالی انقلاب فرهنگی، قوه قضاییه و وزارت بهداشت همکاری دارند؛ اما دستگاهی که در عمل به صورت راهبردی و کارشناسی در این زمینه فعالیت میکند، سازمان بهزیستی است.
از جمله اموری که اسن سازمان بر عهده دارد می توان موارد زیر را اشاره کرد:
1- حمایت از خانوادههای بیسرپرست و نیازمند و ارایه خدمات مختلف به آن ها
2- ارایه خدمات مختلف به عموم کودکان و نوجـوانان
3- حمایت و نگهداری از کودکان و اطفال بیسرپرست
4- ساماندهی، حمایت و نگهداری از کودکان خیـابانی
5- تجدید تربیت منحرفان اجتماعی
6- ارایه خدمات مختلف به آسیب دیدگان اجتماعی و افراد در معرض آسیب
7- بـیمه اجـتماعی زنان خانـهدار کشور
8- تأمیــن جهیـزیه مورد نیاز ایتام، معلولان و آسیبدیدگان نیازمند
9- ارایه خدمات درمانی و توانبخشی به معلولان، سالمندان و بیماران روانی مزمن
10- حمایت و نگهداری معـلولان غیرقابل توانبـخشی
11- ساماندهی، حمایت و نگهداری سالمندان نیازمند
12- ساماندهی، حمایت و نگهداری بیماران روانی مزمن
13- ارایه خدمات آموزشی به معلولان
14- خدمات تربیت بدنی و ورزش ویژه معلولان و کمتوانان
15- ارائه خدمات حمایتی و توانبخشی به بیماران جذامی
16- پیشگیری از معلولیتها
17- پیشگیری از آسیبهای اجتماعی (از جمله طلاق ـخودکشی ـ کودک آزاری)
18- ارایه خدمات مشاورهای روانشناختی به جامعه
19- آموزش مهارتهای زندگی (فردی و اجتماعی)
20- پیشگیری از اعتیاد به موادمخدر
21- درمان و بازتوانی معتادان
22- ارایه خدمات تخصصی به منظور کاهش آسیب ناشی از اعتیاد
23- حمایت از معتادان بهبود یافته و توانمند سازی آن ها
24- تحتپوشش قراردادن گروههای هدف از نظر بیمه خدمات درمانی
25- تأمین موجبات و تشویق جلب مشارکتها و فعالیت گروههای داوطلب و مؤسسات غیردولتی
26- صدور پروانه فعالیت برای متقـاضیان تأسـیس مهدکودک، شیرخوارگاه، خانه کودکان بیسرپرست، مرکز نگهداری کودکان خیابانی، خانه سـلامت دختران و زنان، کلینـیک مـددکاری اجتماعی، اورژانـس خدمات اجتماعی، مرکز مشاوره اجتمـاعی، مرکز مشاوره ژنتیک، مرکز توانبخشی روزانه معلولان، سالمندان و بیماران روانی مزمن، مراکز توانبخشی و نگـهداری شبانهروزی معلولان و سالمـندان، مرکز توانبخشی و درمانی شبانهروزی بیماران روانی مزمن، مرکز درمانـی و بازتــوانی معتـادان، مرکز حرفهآموزی معلولان و نظارت بر فعالیت آن ها
27- صدور پروانه فعالیت برای متقاضـیان تأسیس انجـمـنها و مؤسسات غیردولتی و خیریه که در راسـتای اهداف بهزیستی فعالیت میکننـد و نظارت بر فعالیت آن ها
28- آموزش مهارتهای فنی و حرفهای گروههای هدف
29- ایجاد فرصتهای شغلی برای گروههای هدف سازمان و توانمندسازی آن ها
30- کمک به تأمین مسکن موردنیاز گروههای هدف سازمان
31- آموزش نیروی انسانی مورد نیاز خدمات بهزیستی در کشور
بسیاری از خدمات سازمان بهزیستی خود به نوعی درمان به شمار میرود و بیشترین مشکلات این سازمان درحوزه پیشگیری و توانبخشی است و لازم است که ارتباطات میان سازمان بهزیستی، وزارت کار و مجلس گسترش یابد.