به گزارش بانک و صنعت به نقل از وزارت جهاد کشاورزی، بهره برداری از 16 هزار و 834 هکتار در اراضی شیب دار در 27 استان به صورت ویدئو کنفرانس با حضور رئیس جمهوری یکی از دستاوردهای مهم در حوزه کشاورزی در سال جهش تولید است که همزمان با 809 طرح گلخانه ای و مجتمع گلخانه ای در 8 استان کشور و چند طرح مهم آب و خاک در کشور فردا پنجشنبه به بهره برداری می رسد. از مزایای افتتاح این پروژه افزایش اشتغال پایدار و تغذیه و تقویت سفره های آب های زیرزمینی است که به نوبه خود باعث کاهش مهاجرت روستاییان به مناطق شهری، کاهش پدیده حاشیه نشینی در شهرها و کاهش تهدیدات سیاسی، امنیتی و اجتماعی ناشی از بیکاری خواهد شد.
بر اساس مطالعات انجام شده، بالغ بر 860 هزار هکتار از اراضی شیب دار کشور دارای امکان توسعه کشت گونه های مثمر کم آب بر باغی و گیاهان دارویی با ارزش افزوده بالا شامل انگور، بادام، انجیر، گردو، فندق، انار، توت، گیاهان دارویی و سایر گونه های سازگار است که با در نظر گرفتن سیاست های کلان وزارت جهاد کشاورزی، توسعه باغ ها در اراضی شیب دار در فاز اول با هماهنگی سازمان برنامه وبودجه کشور، این سطح به 100 هزار هکتار در یک دوره 5 ساله منطبق با برنامه ششم توسعه، هدف گذاری شده است.
از سال 1397-1396 تاکنون سطحی بالغ بر 61 هزار 586 هکتار باغ دیم در اراضی شیب دار با 19 هزار و 866 نفر اشتغال جدید در سطح کشور احداث شده است.
کاهش مهاجرت روستاییان و جلوگیری از پدیده حاشیه نشینی و همچنین افزایش 138 هزار تن از انواع محصولات کشاورزی از دیگر مزایای این طرح هاست.
تولید محصولات باغبانی در کشور ایران، دارای مزیت نسبی بالایی است و تخصیص منابع در فعالیت های باغبانی موجب دستیابی به بهره وری بیشتر در استفاده از منابع تولید می شود که در نهایت علاوه بر تأمین نیازهای داخلی، پتانسیل مناسبی برای صادرات محصولات غیرنفتی را ایجاد می کند. اراضی شیبدار به عنوان یکی از پتانسیل های توسعه باغ ها در اسناد و برنامه های ملی مطرح شده است.
گفتنی است که در استفاده از اراضی شیب دار با 3 چالش مهم از جمله محدودیت اراضی مناسب، حفاظت منابع آب و خاک و ایجاد اشتغال و بهبود معیشت افراد است.
نگاهی به اراضی با پتانسیل مناسب برای توسعه باغات نشان می دهد که سطح اراضی مناسب در امر توسعه باغات با توجه به محدودیت های گوناگون خاک گستره چندانی ندارد. در این میان بخش زیادی از اراضی کشور در شیب های بالای 12 درصد قرار دارند که عمدتاً فاقد پوشش گیاهی دائمی و در اغلب موارد به دلیل اجرای عملیات غیر فنی (شخم در جهت شیب) در دیم زارها و یا عدم برنامه ریزی مناسب در زمینه استفاده از آن ها، با کاهش توان بالقوه تولید و گاهی تخریب منابع خاک و آب روبه رو است.
در مرحله بهره برداری از باغ ها نیز به دلیل افزایش پوشش گیاهی در اراضی شیب دار و درنتیجه کاهش بروز روان آب های سطحی در هنگام بارندگی و افزایش ضریب نفوذ آب در زمین، منجر به تغذیه و تقویت سفره های آب زیرزمینی خواهد شد. ضمن این که بهره برداران این اراضی، در صیانت از مراتع و جنگل ها و حفظ و حراست از آن ها در مقابله با مخاطرات مختلف به ویژه آتش سوزی همکاری بیشتری خواهد کرد.
علاوه بر پتانسیل بالای عرصه های مذکور، بارندگی مناسب در استان های شمال، شمال غرب و غرب کشور برای توسعه کشت گونه های گیاهی مثمر و کم آب بر در اراضی شیب دار، ایجاد اشتغال و بهبود معیشت از سیاست های وزارت جهاد کشاورزی است.
ایجاد اشتغال و افزایش درآمد جوامع محلی در محدوده اجرای طرح توسعه باغ ها در اراضی شیب دار
البته یکی از مهم ترین اثرات مثبت طرح توسعه باغ ها در اراضی شیب دار، ایجاد اشتغال و افزایش درآمد جوامع محلی در محدوده اجرای طرح است و انتظار می رود که با اجرای طرح، سطح درآمد و به تبع آن کیفیت زندگی و سطح رفاه بهره برداران افزایش یابد.
تولید محصولات باغبانی در کشور ایران، دارای مزیت نسبی بالایی است. به بیان دیگر، تخصیص منابع در فعالیت های باغبانی موجب دستیابی به بهره وری بیشتر در استفاده از منابع تولید می گردد که در نهایت علاوه بر تأمین نیازهای داخلی، پتانسیل مناسبی برای صادرات محصولات غیرنفتی را ایجاد می نماید. اراضی شیبدار به عنوان یکی از پتانسیل های توسعه باغات در اسناد و برنامه های ملی مطرح شده است.
امکان توسعه کشت گونه های مثمر کم آب بر باغی در بالغ بر 860 هزار هکتار از اراضی شیبدار کشور
بر اساس مطالعات انجام شده، بالغ بر 860 هزار هکتار از اراضی شیبدار کشور دارای امکان توسعه کشت گونه های مثمر کم آب بر باغی با ارزش افزوده بالا شامل انگور، بادام، انجیر، گردو، فندق، انار، توت، گیاهان دارویی و سایر گونه های سازگار است. در سیاست های کلان وزارت جهاد کشاورزی مطابق با برنامه ششم توسعه تا پایان سال 1400 توسعه باغات دیم در سطح 100 هزار هکتار هدف گذاری گردیده است. اجرای این سطح حدود 33 هزار اشتغال مستقیم را ایجاد خواهد نمود که در سالهای بهره برداری، سالانه میزان 338 هزار تن به تولید محصولات باغبانی اضافه خواهد شد. که ضمن دستیابی به اهداف اصلی طرح از جمله مسائل زیست محیطی نظیر افزایش پوشش گیاهی، کاهش بروز رواناب های سطحی در هنگام بارندگی و افزایش ضریب نفوذ آب در زمین، کمک به تغذیه و تقویت سفره های آب زیرزمینی؛ با توجه به اهمیت و جایگاه محصولات باغبانی در تجارت جهانی و ارز آوری این محصولات کمک بسیار مهمی به مثبت تر نمودن تراز تجاری بخش کشاورزی و تأمین ارز مورد نیاز کشور خواهد نمود.
و به بیان دیگر مجموع این اتفاق ها موجب شده است تا از سال زراعی 97-1396 تاکنون سطحی بالغ بر 61586 هکتار باغ دیم در اراضی شیبدار با 20528 نفر اشتغال جدید در سطح کشور ایجاد شده است.
